Kiăng kơnong sa boh măi telephôn, ƀudah măi komputơr dưi mut internet, ƀing ta tut “Ka Thuân Minz”, ƀing ta amra ƀuh lu tơlơi lăi pơthâo kơ anih sĭ eng ao hơmâo djop mơta, lêng kơ hiam soh. Anai lĕ anăn apăn sĭ mơdrô hơmâo mă pri mrô dua amăng tal pơplông pơphun bơwih ƀing pơplih pơčeh phrâo ƀơi tơring čar Lâm Đồng thun 2024. Pô sang mơñam eng ao Ka Thuân Minz lĕ dra djuai ania K’ho, anăn Ka Thuân, Khua khul hlăk ai ƀut plơi 5, să Hòa Ninh (Lâm Đồng) brơi thâo:

“Kâo hok mơ-ak biă mă lơm eng ao mơng grup bơwih ƀong hrŏm ƀing gơmơi mơñam hơmâo lu mơnuih hor hăng blơi yua. Hăng lơm ƀing gơmơi ba gơnam sĭ amăng plang mơnuih mơnam kiăng abih bang mơnuih thâo, anun lĕ facebook, zalo, tiktok hơmâo lu mơnuih blơi yua. Hăng tui anun ba glăi bruă mă kơ ƀing adơi amai, pơgôp hơmâo dong prăk pơhrui brơi sang anŏ. Hăng sa tơlơi yôm hloh dong lĕ ƀing gơmơi kiăng bruă mơñam abăn ao mơng ơi yă pioh glăi amra pơđĭ kyar ƀiă dong”.

Ka Thuân brơi thâo, sang ñu ră anai hơmâo 5 čô mơnuih mă bruă hăng sa anih ba sĭ gơnam. Hrŏm hăng bruă ba hyu sĭ tui glông hơđăp, abăn ao ăt hơmâo lăi pơthâo hăng ba hyu sĭ amăng plang mơnuih mơnam. Mrô gơnam ba sĭ mơng akŏ thun truh ră anai đĭ dua wŏt pơhmu hăng thun hlâo, amăng anun hơmâo eng ao brơi đah kơmơi truh 70%. Ƀing hlăk ai juăt rơkâo čoh mơñam eng ao tui rơnuk phrâo anai, lăp djơ̆ hăng tơlơi rơkâo phara, anun lĕ buh hyu ngui, buh nao mă bruă, ƀudah buh amăng hrơi ngui pơprong pơkŏn..Lu mơnuih ruah eng ao djuai ania buh hrŏm hăng eng ao phrâo ră anai.

“Eng ao ƀu djơ̆ kơnong lĕ gơnam buh rĭm hrơi đôč ôh, ră anai eng ao djuai ania hơmâo čoh mơñam phara, lăp djơ̆ hăng mơnuih kiăng buh rĭm hrơi. Ƀing mơnuih čoh mơñam hơmâo yua bơnal mơñam čoh pơkra jing lu gơnam yua rĭm hrơi anun lĕ ƀăp, adung bak, adung gui, akhăn tuang…Laih dong, ră anai, bơnal mơñam hơmâo čoh jing sum ao nao sang hră dong”.

Hăng pran jua hur har, thâo pơčeh amăng bruă čoh mơñam hăng sĭ mơdrô eng ao mơng Ka Thuân ƀu djơ̆ kơnong lăp djơ̆ hăng tơlơi rơkâo mơng mơnuih blơi yua, ba glăi prăk pơhrui đôč ôh mơ̆ ăt ngă lar hyu gru grua hiam djop mơta hăng phara mơng djuai ania hluai tui eng ao, sit biă ñu hăng ƀing hlăk ai. Ka Thuân hok mơ-ak brơi thâo, yak nao thun hrăm phrâo, rĭm wŏt hrơi tơjuh ƀing gơñu mơñam giăm 30 blah eng ao brơi ƀing čơđai sang hră amăng ƀon lan.

“Lơm ƀing čơđai buh sum ao nao sang hră hơmâo mơñam mơng bơnal djuai ania pô, ƀing ta lăng ñu phara hăng hiam biă mă. Mơng anun amra pơtă ƀing čơđai thâo pơpŭ hăng djă pioh gru grua mơng djuai ania pô. Ƀing čơđai thâo pơpŭ hăng pơ-ư ang djuai ania hluai tui gru grua, hrĕ mrai, jrum sĭ ƀơi sum ao mơ̆ ƀing gơñu glăk buh. Mơng sum ao anai brơi ƀuh tơlơi phara mơng rĭm djuai ania. Mơng anun amra lar hyu pran khăp plơi pla, lŏn ia, pơpŭ kơ anŏ yôm phara mơng djuai ania…Anai lĕ tơlơi yôm mơng sum ao djuai ania buh nao sang hră”.

Eng ao hiam mơng djop djuai ania ƀơi kual Dap kơdư hơmâo lu mơta hăng yôm phara. Ƀơi ƀon Ƀu Dak, să giăm guai Thuận An, tơring čar Lâm Đồng, amai H’Her (djuai ania M’nông) ăt glăk gir run lăi pơthâo gru grua hiam anai amăng plang mơnuih mơnam. Eng ao mơng ñu juăt mă pri mrô tlâo amăng tal pơplông đah kơmơi pơphun bơwih ƀong tơring čar Dak Nông thun 2023. Thâo tơlơi kiăng phrâo ră anai, H’Her ba gơnam sĭ amăng plang facbook, zalo, tiktok. Ñu juăt livestream lăi pơthâo gơnam tam, lăi pơthâo kơ bruă mơñam mrai, buh eng ao hiưm brơi hiam. Rĭm wŏt livestream dưi pơhưč lu mơnuih lăng, pơlăi nao rai hăng rơkâo blơi gơnam mơng lu tơring čar, wŏt mơnuih ƀôn sang Việt Nam pơ tač rơngiao. Amai H’Her brơi thâo:

“Plang mơnuih mơnam djru brơi kâo dưi lăi pơthâo gơnam brơi lu mơnuih. Ƀu djơ̆ kơnong sĭ gơnam đôč ôh, kâo ăt bơră ruai glăi gru grua djuai ania M’nông pioh glăi amăng rĭm blah eng ao, kiăng abih mơnuih hluh hăng jai hor eng ao ƀing gơñu glăk buh”.

Rĭm rup arăng hơngah ƀơi eng ao lêng pơlir hăng tơlơi bơră ruai lăi nao lŏn mơnai glai čư̆, kơ tơlơi ngă yang hăng tơlơi hơdip mơda mơng djuai ania M’nông. Yua thâo ba hyu sĭ, eng ao mơng amai H’Her ƀu djơ̆ kơnong pơhưč hlơi yua mơng ƀing pơprong, hor kơ gru grua đôč ôh mơ̆ ăt pơhưč lu hlăk ai blơi adung, eng čoh tui rơnuk phrâo, hrĕ tol boh khoă…čoh mơng bơnal mrai, anai lĕ jing gơnam yua tui rơnuk phrâo rah, ba pioh gru grua djuai ania M’nông rah. Hăng H’Her bruă sĭ gơnam online ƀu djơ̆ kơnong sĭ mơdrô đôč ôh ăt lăi pơthâo gru grua brơi neh met wa, kiăng gơnam ba hyu sĭ ataih mơng plơi pla, tơbiă hyu djop anih.

“Kâo čang rơmang eng ao mơng ƀing gơmơi ƀu djơ̆ kơnong sĭ amăng lŏn ia đôč ôh ăt wŏt pơ hơdôm plang sĭ mơdrô điện tử jar kmar, kiăng gơyut gơyâo amăng rŏng lŏn tơnah thâo hăng pơpŭ kơ gru grua djuai ania M’nông”.