VOV4.Jarai-Jing sa boh tơring glông [un rin tơnap tap, đơ đam lo\n hmua hăng ia [iă đu], ngă hmua pla pơjing lu biă le\ ngă hmua hang [ơi kơdư, lo\n glai kơdư ]ư\, kơnong ưh gơnang kơ bơyan adai đu] yơh, yua kơ anun tơlơi hơdip mơda mơnuih [on sang djop djuai ania [ơi tơring glông Quỳnh Nhai, do\ lu tơlơi gleh tơnap. Kiăng pơđ^ [iă tơlơi hơdip mơda kơ mơnuih [on sang, Ping gah, gong gai kơnuk kơna tơring glông hơmâo pơs^t; hrom hăng bruă pơđ^ kyar pla pơjing, ]em rông hlô mơnong, tơring glông mă yua ano\ gêh gal mơng dơnao ia drai apui lơtrik Sơn La prong prin, pơđ^ kyar bruă rông akan [udah mă akan hơdang amăng dơnao bơnư\ ia prong anun.
Thun 2010, Khul gum hơb^t mă akan hơdang blung a mơtam dưi ako\ pơjing [ơi să Chiềng Bằng, tơring glông Quỳnh Nhai hơmâo 18 ]ô ngă ding kơna. Blung hlâo, sang ano\ ngă ding kơna djru bruă mă pran jua, pơ]ruh prak, ]an rơnoh prak pioh pơkra hơđăng (gruh) rông akan amăng dơnao ia bơnư\ drai apui lơtrik. 20 boh hơđăng rông akan djơ\ hơdră pơtrun, hrim boh pơnăng [udah hơđăng anun prong 10 met kho#i ia, phai trun 50 drơi ană akan trắm, akan tih. Rơngiao kơ gơnam ]em hăng ro\k, pô rông mă yua dret, bai dưm akan a`e\, akan bru\ ]em akan [ong. Tơdơi 8 blan rông akan amăng hơđăng, hrim hơđăng pơhrui glăi truh kơ 3 tă ha mơkrah akan asăt, s^ pơhrui glăi prak truh kơ 20 klak prak, pơ hlưh h^ prak tuh pơplai do\ kơmlai kơ pô rông 16 klak prak. Tơlơi tu\ yua bơwih [ong huă [uh rơđah mơtam, lu sang ano\ mơnuih [on sang [ơi Chiềng Bằng, h’^n pran jua rông akan jing sa bruă mă phrâo.
Ơi Tòng Văn Yên, Khoa khul mơnuih [on sang ngă hmua să Chiềng Bằng hơdor glăi hơdôm hrơi blung a nao jak hơdôm sang ano\ ngă hrom bruă rông akan amăng hơđăng, sa bruă mă mơnuih [on sang aka pơmin nao ôh, yua dah mơng anai pơ klôn kơnong thâo ngă bruă pưk hmua pla pơjing hmua kơdư hang, tơju\ pơdai đu], `u lăi:
Blung a mơnuih [on sang aka [u hơmâo tơlơi thâo thăi tom găn rơgao ôh, anun sư\ rơbư\, khom kiăng hơmâo tơlơi pơtô hrăm kơ bruă rông akan amăng hơđăng, laih hrăm giong ngă tui hlong thâo mơn. Hơdră ]em rông, brơi akan [ong hiư\m pă thơ.
Ơi Lò Văn Khặn, plơi Co Trăm, să Chiềng Bằng arăng ruah sang ano\ `u pô ngă hlâo. Blung hlâo, `u rông akan pă hơđăng ple\ nao akan trắm, akan [ong ro\k hăng akan tih, sa thun pơhrui glăi mơng 2,3 tơn akan asăt, prak s^ pơhrui glăi sa thun 185 klak prak. Ră anai, `u pok prong hơbo# rông akan hăng rông lu djuai akan djơ\ hăng hơđăng `u ming pơkra dưm amăng ia dơnao bơnư\ drai apui lơtrik, `u lăi:
Ră anai, sang ano\ gơmơi hơmâo 12 boh hơđăng laih, rông akan jrung, akan kiăr, akan rơtơi, akan trắm, akan tih, sa djuai akan rông 5 rơbâo drơi ană akan. Gơnam ]em le\ ple\ trun akan a`e\, hơdang a`e\. 3 mông mlam khom nao hơdui hơ`ol, hơduah e\p re\ suai, sa hrơi kiăng hơmâo mơng 50-70 kg akan a`e\ pioh ]em akan amăng hơđăng [ong.
Tơdơi kơ giăm 8 thun ngă bruă rông akan amăng hơđăng, ơi Khặn lăi kơ tơlơi tôm găn, thâo thăi mơng `u tui anai:
Lom phrâo tơgu\ mă bruă tơnap tap biă mă, aka [u thâo phe pho, rơgao 2,3 thun lông ngă lăng truh ră anai thâo baih. Hơdră rông akan khom thâo pơsir tơdah hơmâo akan ruă nuă, boh nik `u akan `eo, kơnong rơka kl^ đu] ăt djai mơn. Hơđăng kơniă đơi, akan juăt rơka, anun [u rông lu kơniă đơi ôh, akan pơke\ nao rai gop `u.
Hăng mơnuih [on sang ngă hmua do\ pơ kual }ư\ siăng mơ\, kơnong thâo kơ bruă pưk hmua kơdư hang đu], ră anai pơblih ngă bruă rông akan, mă akan hơdang pioh hơdip mơda, pơjing rai gơnam tam mơnong s^ mơdrô kah hăng sa tơlơi lông lăng prong biă mă [u djơ\ lăi amu` ame\, gêh gal ôh. Tơlơi gêh gal anai rông akan amăng hơđăng le\, hơmâo dơnao ia bơnư\ sang măi drai apui lơtrik prong, lu djuai arong aroach amăng glai klô ia pơđuăi, akan dưi ]oh [ong. Ia hơdjă, hơnong pH amăng ia dưi djơ\ hăng lu djuai akan rông amăng dơnao. Yua kơ anun, akan ta` prong biă mă. Khă hnun, rông akan amăng hơđăng, amăng gruh dưm amăng ia dơnao prong bơnư\ pơkong sang măi drai apui lơtrik Sơn La hăng [ơi ia krông Đà le\, khom thâo amăng bruă mă, thâo hroaih kơ tơlơi juăt hơmâo, hnoh ia rô, tơdah [u kơđiăng ôh amu` biă răm [ăm. Kah hăng pơ să Chiềng Ơn tom hơmâo laih.
Khul ngă bruă hrom rông akan să Chiềng Ơn ako\ pơjing mơng thun 2013, hơmâo 10 ding kơna. Yă Điêu Quỳnh Nga, Kơ-iăng Khoa să Chiềng Ơn brơi thâo, `u pô hăng [ing mơnuih apăn bruă nao jak iâu mơnuih [on sang, pơtrut pơsur khom khom mơng hơmâo 10 boh sang tu\ ư ngă hrom. Samơ\ lom tơgu\ mă bruă 8 blan, akan sa drơi đ^ prong giăm 2 kg, prăp lui mă ba nao s^ le\, hơmâo kơthel mơtam thun 2013, ngă rơngiă h^ abih [hiao ia ling dăo pơpuh ba, `u lăi:
Wo\t tơdah lăng nao amăng dơnao hơđong yơh samơ\ ia đuăi gah rơgup adih kơtang biă mă, tơdah ia puh yă, `u ngă hluh abih hơđăng rông akan, mơnuih [on sang rơngiă soh sel, mơnuih [on sang ngă hrom amăng khul, khoa moa amăng khul do\ lăng mơmoh đu] yơh, ia mơta mling rô trun.
Aka tom ngă aka [uh hơmâo tơlơi thâo biă mơn, samơ\ anun le\ sa tơlơi hrăm lăp gleng nao, sa tơlơi gêh gal phrâo dong khom pơtong glăi:
Tơlơi hrăm [ơi anai le\ lom ming pơkra hơđăng rông akan, ta aka pơmin nao ôh kơ ano\ sat răm `u, [u hơmâo pơhlôm hlâo, ră anai djop ding kơna amăng khul ngă hrom rông akan e\p anih huăi hơmâo angin đơi, ia `u hơđong mơn pioh dưm hơđăng rông akan amăng ia krông.
Nay Jek: Pô ]ih hăng pôr
Viết bình luận