Mơnuih [on sang kual }ư\ siăng: Hơdor glăi hơdôm wơ\t dưi bưp wa Hồ. Hrơi 5, lơ 2-9-2016
Thứ sáu, 00:00, 02/09/2016

 

            VOV4.Jarai-R^m wơ\t jơnum hơdor glăi Hrơi ako\ pơdong kơnuk kơna lo\n ia lơ 2/9, amăng tơlơi hok mơak hrom mơng djop djuai ania, mơnuih [on sang kual }ư\ siăng hơdor glăi yơh kơ Wa Hồ. Hăng [ing mơnuih tơphă tơphai dưi bưp wa Hồ, dưi mă bruă bơwih bơwang kơ wa Hồ hlăk Wa do\ hơdip, [rô djơ\ tal anai, tơlơi hơdor glăi anun ngă kơ pran jua gơ`u hok mơak biă mă. Hơdôm tơlơi hơdor glăi anun hiam biă, sa tơlơi ư ang, tơlơi djă pioh kjăp amăng pran jua, tơlơi hơdip mơda kơ pô, djru kơ gơ`u gir kơtir hrưn đ^ amăng mông blah ngă, mă bruă hmua, bơwih [ong huă ako\ pơdong tơlơi hơdip mơda sang ao\ trơi pơđao yâo mơak.

            Rơbêh 90 thun laih, mơta mơmo\t, tơkai rơbat tơtư\, amăng tơngia hmư\ ăt [u rơđah lơi, samơ\ ơi Nông Quốc Tuấn anăn  `u biă mă le\ Nông Văn Sỹ do\ pơ să Nam Dong, tơring glông }ư\ Ju\t, tơring ]ar Daknông, ăt do\ hơdor na nao kah hăng phrâo phre\ đô], ră ruai rơđah rơđong bơbroai mơtam hơdor glăi thun blan do\ mă bruă je\ giăm hăng wa Hồ. Amăng kơplah rơwang mơng thun 1941-1945, lơ\m wa Hồ glăi mă bruă do\ pơ tơring ]ar Cao Bằng, pô ]ơđai hlăk anun, anăn Nông Văn Sĩ, djuai ania Tày, do\ pơ să Nà Sát, tơring glông Hà Quảng, hlăk anun `u 16 thun, ngă ding kơna Khul tơdăm ngek dra muai hơkru\ kơ lo\n ia, mă bruă hơde] thâo hroaih hyu amăng glai klô ]ư\ siăng, ngă bruă pơtruh brơi tơlơi pơhing laih anun ngă bruă tơnă asơi hơbai a`ăm kơ wa Hồ. Giăm 4 thun do\ hrom hăng wa Hồ, `u dưi hơmâo Wa Hồ pơtô brơi hrăm hră, pơtô brơi tơlơi do\ dong [ong huă thâo rơguăt. Laih anun `u hlong hơdor abih hơdră do\ dong [ong huă, kơnuih hiam, pran jua rơnang, rơ-un, do\ dong [ong huă amu` ame\ mơng wa Hồ. Ơi Nông Quốc Tuấn ră ruai glăi:

            Wa huă [ong amu` ame\ đô], r^m wơ\t [ong huă aset seo đô], dua to# a`ăm mơnong, dua mong asơi, asơi mơte# ăt ~u huă mơn, [u ruah ôh mơnong [ong huă. {ơi ano\ kâo tơ`a kơ Wa, huă aset seo djơh hăng anai hiư\m dưi hơdip koh, a`ăm [u jơman thơ le\, Wa lăi glăi, a`ăm hla ro\k djơh hăng anai dưi laih anun. Ano\ hơge\t hai Wa [u ruah ôh. Pit le\, phrâo pit mơta mă đơ set tơgu\ yơh. Wa tơgu\ pit, nao su tơgơi laih anun mă bruă mơtam. Do\ mă bruă abih ha mơguah, ha tlam. Tơdah do\ [ơi anun thơ, anăm bơtơpư\ hơmâo dơnai ôh pioh kơ Wa mă bruă. Wa pơtô hrăm hră, hlăk anun kâo [u thâo hră ôh, Wa pơtô boh hră, pơtô hrăm t^ng “bảng cửu chương”. Hrăm sa dua wơ\t đô] hlong đut yơh, hrăm hơdor ta` biă mă. Wa bơni :Ơ ih hơdor ta` biă ih.

Ơi Nông Quốc Tuấn ră ruai glăi kơ Wa Hồ kơ [ing ană tơ]ô hmư\

            Hăng ơi Nguyễn Xuân Toản, ră anai glăk do\ pơ [ut plơi mrô 12, phường Tân An, plơi prong Buôn Ma Thuôt, tơring ]ar Daklak, hơdôm tơlơi pơtă pơtăn pran jua đăo kơnang hăng glăm ba prong mơng Wa Hồ, lơ\m Wa nao ]uă Khul tơhan Trung đoàn pơnah kơnông 367 thun 1954, hơmâo do\ đôm amăng pran jua `u amăng dua wơ\t blah ayăt. Hlăk anun ơi Toản glăi mơng nao hrăm pơ dêh ]ar Kha], ngă Khoa Đại đội trưởng tơhan pơnah kơnông 37 ly. Ako\ thun 1954, puih gơ`u do\ kơtoă [uh wa Hồ nao ]uă jơmư, pơtô lăi jao bruă pơnah rơdêh por ayăt [ơi tơdron blah Điện Biên Phủ. Ơi Nguyễn Văn Toản, hơdor glăi:

            Wa nao bưp mă, [iă mông đô], Wa lăi, Wa amra tu\ jum [ing ling tơhan glăi mơng dêh ]ar Kha] kiăng prăp lui nao blah rơngai Điện Biên Phủ. Wa ]ang rơmang [ing ană amôn ling tơhan suaih pral kjăp drơi jăn pran jua laih anun blah ngă khin hơtai, amăng mông blah ngă, ngă hiư\m pă pơnah lu rơdêh por ayăt; pơnah djơ\ lu rơdêh por kiăng pơklaih rơngai Điện Biên Phủ. Dưi bưp wa Hồ mơak biă mă. Lơ\m wa Hồ pơtă pơtăn, kâo [uăn mă kâo pô khom blah ngă khin hơtai, pơnah djơ\ lu rơdêh por ayăt Prang.

 

Ơi Nguyễn Xuân Toản yua hmư\ hiăp pơtă pơtăn mơng Wa Hồ khin hơtai blah ayăt

 

            Ngă tui tơlơi pơtô mơng Wa Hồ, amăng tal blah [ơi Điện Biên Phủ, Trung đoàn tơhan pơnah kơnông 367 jing tơhan pơnah phao kơnong đam rơdêh por, hơmâo pơnah 52 boh rơdêh por ayăt le# trun, djru hrom blah dưi h^ hing ang [ơi Điện Biên Phủ tar ro\ng lo\n tơnah ăt hmư\ hing nao mơn.

            Ơi Phạm Hùng Anh thun anai 85 thun, pơ plơi Tân Quý, să Vụ Bổn, tơring glông Krông Pa], tơring ]ar Daklak, bưng băi tơphă tơphai, `u dưi bưp wa Hồ 3 wơ\t. Tal blung a thun 1958, `u le\ ]ơđai sang hră kual dơnung nao hrăm pơ Tong keng, [uh wa Hồ, lơ\m nao ]uă plah anom bruă Nông trường Đông Hiếu, Nghĩa Đàn, Nghệ An. Tal dua le\, `u hăng [ing mơnuih mă bruă plah anom bruă Nông trường Thành Tô, Hải Phòng ]ơkă Wa Hồ [ơi tơdron rơdêh por Cát Bi, Wa nao ]uă sang ia jrao prong Việt-Tiệp thun 1962. Tal rơnu] le\ thun 1963, lơ\m `u ngă tơhan ]i nao djru blah pơ kual Dơnung, hlâo kơ nao, gơ`u pơtum h^ [ơi tơring ]ar Hòa Bình, wa Hồ nao ]uă hăng pơtă pơtăn pơtrut pran jua. 3 wơ\t `u bưp wa Hồ, jing sa tơlơi lăp djă pioh le\, wa Hồ jing mơnuih hơmâo pran jua luă gu\ biă mă, je\ giăm kah hăng sang ano\ pô mơtam. Yua kơ anun, 40 thun laih rơgao, r^m thun `u lêng kơ ngă yang huă pơsat, hơjăn `u h’u\ hơdor kơ wa Hồ lơ 3/9, giăm anai hloh jing lơ 2/9. Ơi Phạm Hùng Anh, ol kơdol lăi:

            Klâo wơ\t dưi bưp wa Hồ jing sa tơlơi ư ang prong biă mă mơng kâo. Lăng glăi [uh kơ Wa sa ]ô khoa prong prin kơ djuai ania mơ\ luă gu\ biă mă, tơlơi khăp `u [u thâo pia ôh. Wa do\ dong pơhiăp hăng [ing mơnuih mă bruă pơ plah anom bruă Đông Hiếu, laih anun wa adoh tơlơi adoh kết đòan, lăng kơ `u je\ giăm biă mă. Adai pơ-iă, wa buh ao amăng lăng ao lă, gah rơngiao ao pơđao rơpiha Wa [u [le]  boh nut ôh. Sa ]ô khoa git gai sa djuai ania lăng kah hăng sa ]ô mơnuih [on sang đô]. Rup rap anun [uh glăi tơma dlam amăng pran jua kâo, tơlơi pơmin dlô ako\ kâo. Sa ]ô mơnuih [on sang ngă hmua ]ut je\p kl^ juă kơsu hơmâo pă arăt hre\, bơ Wa ]ut kl^ juă kơnong dua arăt hre\ đô]. Ol kơdol pran jua biă mă lah.

 

Ơi Phạm Hùng Anh hơduah e\p djă pioh giăm 1000 pok rup Wa Hồ

 

            R^m ]ô mơnuih laih bưp djơ\ wa Hồ hơmâo lu mơta tơlơi kiăng ră ruai kơ tơlơi luă gu\, je\ giăm mơng wa Hồ sa ]ô khoa apăn ako\, khoa mir sir kơ dêh ]ar mơ\ lăng je\ giăm biă mă kah hăng mơnuih [on sang, ling tơhan đô] đa]. Tơlơi je\ giăm anun mơng Wa jing sa pran jua kơtang pơtrut djop mơnuih gir run hrưn đ^ blah ngă, mă bruă pơkra pơjing bơwih [ong huă kiăng lo\n ia ta jai hrơi pơđ^ kyar trơi pơđao yâo mơak hloh.

 

          Nay Jek : Pô ]ih hăng pôr

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC