VOV4.Jarai-Ơi Y Wang Hwing mơnuih kơhnâo kơhnăk tơlơi thâo thăi đưm djuai ania Êđê, [ôn Triă, să Ea Tul, tơring glông }ư\ Mgar, tơring ]ar Daklak, `u yơh pô ba jơlan hlâo amăng bruă djă pioh hăng pơlar tui gru grua tơlơi thâo thăi đưm djuai ania Êđê, kah hăng tơlơi adoh Ei Rei, pơtô atông ]ing hăng pe\ gông bro# gah djuai ania pô. ~u ăt jing mơnuih thâo akhan hri brơi kơ mông ngă lơphet prong, kơ gơyut gơyâo jar kơmar pơ dêh ]ar Phần Lan hmư\.

            Lăng nao kơ kl^ hơtăm, yak rơbat kjăp phik, boh pơhiăp lơ long mơak, mơnuih kơhnâo kơhnăk gru grua đưm djuai ania Êđê, ơi Y Wang Hwing, lăng kơ `u do\ hlăk ai hloh pơkă hăng lăng kơ `u 66 thun laih. ~u hok mơak lăi: “Ta do\ mơdrah [iă yua kơ hơmâo tơlơi hor gru grua tơlơi thâo thăi đưm djuai ania Êđê pô pơsur pran jua ta mơak na nao. Am^ [ă yă pơjing kơ ta amăng anih hơmâo gru grua tơlơi thâo thăi đưm dong mơng anet”. ~u hor hmư\ arăng adoh, arăng akhan hri, ră ruai kơ tơdăm khin hơtai sông kơtang đưm kah hăng Dăm Yi, Dăm Săn hing ang, yua rơgom ơi `u Y Im pô hri. Ơi Y Wang ăt juăt hyu tom hăng ơi `u, jơnum ngui huă [ong, mơ`um tơpai, ngui ngor ngă yang amăng plơi pla. Amăng mlăm hmư\ jua ]ing ik ăk laih anun djơ\ mông pơdơi [iă atông ]ing, [ing tha rơma akhan hri yơh pioh kơ ană tơ]ô, ană plơi pla hmư\. Lu tơlơi akhan dlông biă mă, akhan abih ha mlăm ăt aka đut mơn, tăp năng abih mlăm anai, mlăm tơdơi akhan dong, tơl abih kah lui:

            {ing tha rơma đưm akhan hri abih ha mlăm ako\n đut lơi, adoh lu boh pơhiăp, lok nao lok rai ta hmư\ ăt [u hrăp ôh, ta kiăng hla tui tơnap tap mơn, [u hru\p hăng tơlơi Yuăn ră anai ôh, ta dưi ]ih pioh hăng pơđok hroaih hơdor pioh amăng pran jua, tơlơi akhan hri Êđê kơnong hmư\ hăng hla tui, djă pioh đô].

            Hor biă mă, pơđing hmư\, triăng hơduah e\p, kơnong hmư\ laih anun djă pioh amăng pran jua, hang kơ akhan, đơ đa pô akhan wor rơbit abih hrơi mông, mơnuih jum dar do\ hmư\. Ơi Y Wang ră ruai glăi hlăk do\ ]ơđai, hmư\ na nao tơlơi akhan hri. Dong mơng anun, tơlơi hri mut tơma amăng pran jua. Anun `u hơdor pioh lu tơlơi akhan hri kah hăng Dăm Bhu-Dăm Bha, Dăm Săn, Dăm Yi…

            {u djơ\ kơnong hor kơ tơlơi akhan hri đô] ôh, `u do\ hor kơ lu mơta gông bro# đưm djuai ania pô. ~u thâo pe\ gông, ayup đing djop mơta hăng thâo pơkra rai lu đing ayup ngui kah hăng Đing buôt, Buôt ]o\k, Taktar, Gông, Đing Năm, hlong pơkra mă pô `u mơn. Hơdôm mơta gơnam `u pơkra gông bro# anun, jing gơnam [u thâo pơkă noa ôh, `u djă pioh, sut uă na nao, lăng dơnar hiam biă mă. Ayup brơi gơmơi hmư\ jua Đing buôt, `u lăng nao pơ ataih adih. Jua Đing buôt `u kah hăng ba pran jua đuăi glăi pơ rơnuk do\ kiă kơbao, wai rơmô đưm adih, hrăm pe\, hrăm ming pơkra `u.

             Hlăk do\ ]ơđai kiă kơbao rơmô lêng kơ djă ba soh đing buôt, gông, [udah đing taktar dưm amăng kơdung băk [ơi bra, [u dưi kơ[ah ôh kiăo tui adơi ayong, [uh arăng ayup hiư\m pă ta ayup tui anun, hrăm tui. Hlăk 6,7 thun năng ai `u, thâo hor laih, truh 9 thun, 10 thun thâo laih ayup sa, dua mơta đing ngă mơak pran jua. Hrăm sa wơ\t [u thâo ôh, khom hrăm nao, hrăm rai lu wơ\t, hrơi anai truh kơ hrơi pơko\n, hnun kah thâo.

Ơi Y Wang Hwing do\ pơtô ayup Đing Buôt kơ [ing hlăk ai amăng plơi

            Ră anai khă tha laih, lu thun baih samơ\ tơlơi kiăng, ano\ hor kơ gru grua tơlơi thâo đưm ăt hik hăk amăng pran jua mơnuih kơhnâo kơhnăk djơh hăng ơi Y Wang.  Hlơi kiăng hmư\ `u hri hă, `u hok mơak hri brơi mơtam yơh. Sit hơmâo mông wăn [iă, `u adoh, akhan hri kơ ană tơ]ô hmư\, [udah pơtô brơi adoh pơtưh đưm, pe\ ngui gông, ayup đing hmư\ mơak biă mă. Tui anun hơdră `u lok nao rai kiăng hơdor pioh, djă pioh năng ai `u 20 mơta tơlơi akhanẳhi djuai ania Êđê.

            Kiăng djă pioh tơlơi thâo ia rơgơi đưm đă anai, Gơnong bruă wai lăng gru grua boh thâo Pơrơguăt drơi jăn hăng ]ơkă tuai tơring ]ar Daklak, ngă hrom anom kơsem min gru grua đưm Việt Nam, pơphun pok 2 boh anih pơtô tơlơi hri [ơi [on Triă, să  Ea Tul, kơ 20 ]ô mơnuih apăn bruă jing mơnuih djuai ania Êđê mă bruă [ơi să Ea Tul hăng tơring glông }ư\ Mgar. Ơi Y Wang yơh pô gir run abih pran jua pơtô brơi kơ gơ`u akhan hri. Ră anai abih 20 ]ô mơnuih hrăm lêng kơ ]ăng pioh hăng thâo akhan hri. Lăi nao kơ anih hrăm, ơi Y Wang hok mơai ră ruai, mơak yua hơmâo lu mơnuih hor laih mơn, gơ`u hrăm ta` thâo, kah hăng Y Pă Ksơr, Y Đhin Niê, H’~e\ Niê, Y Păp Ayun, Y Pui Niê. {ơi hơdôm wơ\t pơplông atông ]ing, adoh tơlơi pơtưh đưm hăng akhan hri yua kơ tơring ]ar Daklak pơphun, [ing nao hrăm anai yơh mă pri yom. Thun hlâo, ]ơđai `u pơtô hơmâo mă pri yom hloh amăng tal pơplông adoh soang gru grua đưm djop tơring ]ar kual }ư\ siăng.

            Y Thok Niê, mơnuih apăn bruă gru grua boh thâo să Ea Tul, ăt jing ]ơđai ơi Y Wang pơtô mơn, brơi thâo:

            Ơi Y Wang mơnuih kơhnâo kơhnăk gru đưm hơmâo pran jua hur har biă mă, gum hrom djop bruă mă amăng să, pơtô tơlơi thâo thăi gru grua đưm kơ ]ơđai rơnuk anai. Amăng să hơmâo dua anih pơtô tơlơi pơtưh Êđê, pơtô atông ]ing, adoh tơlơi đưm tơdăm dra, ơi Y Wang pơtô ba tong ten biă mă. Bruă pok anih pơtô gru grua djơh hăng anai yom pơphăn biă mă kơ rơnuk hlăk ai amăng să.

            Lăi nao kơ bruă djă pioh gru grua tơlơi thâo thăi đưm djuai ania Êđê, ơi Y Wang do\ pơmin; Tơlơi akhan hri kah hăng sa tơlơi thâo thăi gru đưm yom tloh noh. ~u tha laih, hơn^ thâo adoh akhan na nao le\. ~u kiăng pơtô glăi kơ [ing ]ơđai rơnuk anai thâo lu tơlơi akhan hri, thâo adoh ei rei, kưt, thâo atông ]ing samơ\ hơjăn `u tơnap biă mă ngă giong bruă djơh hăng anai:

            Tơdah [u hơmâo pơtô glăi, [ing ană tơ]ô [u hrăm ôh, djuai ania Êđê kơ` pơgi rơngiă tui yơh gru grua ia rơgơi tơlơi thâo thăi đưm. Kâo ]ang rơmang khoa moa apăn bruă amăng să, tơring glông djru lu hloh. Tơdang kâo do\ hơmâo pran ăt djru pơtô kơ hlăk ai, ]ơđai muai hrăm, djă pioh pơđ^ tui gru grua hiam klă anun mơng djuai ania Êđê kah hăng akhan hri, atông ]ing brơi `u lar tui.

            Thun 2014, ơi Y Wang le\ sa amăng hơdôm ]ô mơnuih, hơmâo ano\m kơsem min gru grua boh thâo Việt Nam, gah Sang bruă Boh thâo ia rơgơi mơnuih mơnam Việt Nam, brơi nao pơdah tơlơi adoh soang akhan hri đưm Êđê pơ dêh ]ar Phần Lan. {uh pơ-ư pơ ang biă mă, ba tơlơi akhan hri djuai ania pô kơ jar kơmar hmư\, samơ\ amăng pran jua `u ăt do\ pơmin na nao: hơn^ ngă ba tơlơi akha hri  anai do\ na nao amăng plơi pla ala [on pô.

Nay Jek: Pô ]ih ha\ng pôr