VOV4.Jarai - Hơdôm hrơi rơgao, ngă tui tơlơi ]râo ba mơng Khoa dêh ]ar hăng Jơnum min m[s tơring ]ar Kontum, hơdôm anom bruă pô dlai [ơi tơring ]ar kơtưn laih khul gru\p, hyu tir, wai lăng pơsit pran jua pơgang dlai. Hăng tơlơi gum hrom kho\p mơng gơnong bruă pơgang dlai, mrô mơta tơlơi ngă soh phiăn wai lăng pơgang dlai hro\ trun laih.

            Kiăng m[s thâo hluh kơ bruă wai lăng pơgang dlai, gum tơngan hrom hăng hơdôm khul wai lăng dlai hăng pơlar dlai ba glăi bôh tơhnal, hơdôm anom bruă [ơi tơring ]ar Kontum ngă tui laih lu bruă hyu lăi pơthâo pơđ^ tui tơlơi pơmin mơng m[s.

            Anom wai lăng dlai kyâu tơring glông Ngọc Hồi hmâo giăm truh 1.000 ektar dlai dưi ]ơkă mă hơdră bruă tla prak kơ bruă pơgang dlai. Anom jao laih kual dlai anai kơ 124 bôh sang ano# pơ\ 7 bôh plơi mơng 3 bôh să: Đak Ang, Đak Nông hăng Đak Dục wai lăng pơgang. Kiăng neh wa sit nik ke\ ph^ hăng dlai mơng anun wai lăng dlai klă hloh, Anom wai lăng dlai kyâu tơring glông Ngọc Hồi pơsit khom pơđ^ tui tơlơi pơmin mơng m[s gah dlai klô. Ơi Võ Thanh Thành, Khoa Anom pơgang dlai klô tơring glông Ngọc Hồi brơi thâo: “Kiăng pơđ^ tui tơlơi pơmin mơng m[s kơ tơhnal yôm phăn mơng dlai khom pơtrut bruă lăi pơthâo na nao amăng bro#, tivi, hră pơhing phrâo. Anom wai lăng dlai kyâu ]râo ba mơnuih pơgang dlai kyâu tơring glông gum hrom hăng să pơtrut kơtang bruă lăi pơhing [ơi anăp truh hăng m[s. Dua le\ hluai tui hơdôm bruă jơnum, jơnum lăi nao kơ bruă pơgang dlai [ơi tơring glông.”

            Rơgao hăng anai akă sui ôh, kual dlai mơng gru\p wai lăng dlai pơgang hlôm hlâo Đak Ang, pơ\ tơring glông Ngọc Hồi, hmâo ha tal le\ anih anom hmâo ara\ng do\p mă kyâu lu biă, phă dlai ngă đang hmua, kơdo\ng glăi mơnuih glăk do# mă bruă. Rơđah biă `u le\ blan 2/2012, ayong Hồ Thanh Vương, mơnuih mơng Gru\p hmâo [ing do\p mă kyâu taih  rơka ruă kraih. Blan 3/2013 Anom wai lăng dlai kyâu pơlir hơbit gơnong bruă [ơi să Đak Ang hmâo [ing do\p mă kyâu ]uh lui rai tơpluk. Pơsit tơdah m[s [u tu\ ư hrom thơ khă ngă tui hơdră hơpă ăt rơngiă dlai mơn, Gru\p wai lăng dlai pơgang hlôm hlâo Đak Ang jao laih kơ m[s wai lăng pơgang dlai, hrom hăng anun gleng nao tuh pơ plai kơ bruă hyu lăi pơthâo pioh wai lăng dlai. Ơi Vũ Đình Chi, Khoa Gru\p wai lăng dlai pơgang hlôm hlâo Đak Ang brơi thâo, ruah mă  hơdră amu` thâo hluh, amu` hơdor, hơjan sui amra hram mơn, tơlơi pơmin mơng m[s kơ bôh tu\ yua sit nik hăng sui thun mơng bruă pơgang dlai dưi pơđ^ tui: “Gru\p hmâo blơi prăp măi kompiutơr, măi pơ]rang pioh djru bruă lăi pơthâo hăng ru\p hmâo lu mơta kơ m[s thâo hluh le\ prak mơ\ ara\ng dưi hmâo mă mơng bruă pơgang dlai klô anun mơng hơpă. Anun le\ mơng ia mơ\ yua kơ wai lăng dlai `u rô tơbiă [ơi ia krông, ]roh hnoh, `u rô rai pioh pơke\ apui lơtr^k hăng mơng drai apui lơtr^k anun hơdôm sang măi drai apui lơtr^k amra mă yua amăng ha rơtuh tơbiă pioh brơi glăi kơ mơnuih wai lăng dlai. M[s ara\ng thâo le\ ara\ng [uh wai lăng dlai kah mơng dưi hmâo prak anun, thâo kơ noa mơng hơdôm dlai klô `u tui anun. Lu `u m[s mơng tha truh kơ muai ara\ng thâo biă, thâo wai lăng pơgang mă pô [uh rơđah biă.”

            Dưi jao wai lăng pơgang rơbêh kơ 37 rơbâo ektar dlai klô hơđăp, amăng anun abih bang kual lon dưi ]ơkă mă hơdră bruă tla prak pơgang dlai klô, Gru\p wai lăng kual Pơgang dlai hơđăp đưm Ngọc Linh ngă tui klă laih bruă lăi pơthâo pioh m[s wai lăng dlai. Khoa anom bruă, ơi Đinh Ngọc Thanh, brơi thâo, 5 thun rơgao, Gru\p pơ phun 323 bruă hyu lăi pơthâo [ơi 58 bôh plơi pla hăng giăm truh 18.000 wot ]ô mơnuih gum hrom. Bôh tơhnal brơi [uh, jai pơtrut kơtang bruă hyu lăi pơthâo, jai hmâo lu mơnuih thâo truh Phiăn pơgang hăng pơlar dlai klô, Phiăn lu mơta ra mơnong, Phiăn pơgang rơhuông adai lon mơnai, mrô tơlơi ngă soh [ơi dlai klô jai hrơi jai hro\ trun. Tui hăng ơi Thanh, hơdră bruă tla prak pơgang dlai klô le\ tơhnal gal kơ wot [irô wai lăng Kơnuk kơna hăng m[s wai lăng dlai. Yua kơ bruă hyu lăi pơthâo hơdră bruă anai truh hăng m[s dưi hmâo anom pơsit le\ bruă phun pơ\ anăp anai: “Hăng tơhnal pơkă kiăng ta` ba hơdră bruă tla prak kơ bruă bơwih kơ dlai klô mơng Kơnuk kơna truh hăng djop gưl mơnuih, anom bruă kơtưn dong bruă lăi pơthâo hơdră bruă tla prak pơgang dlai klô amăng abih bang plơi pla 58 bôh plơi kual giăm anih pơgang, sang hră hăng lu hơdră pha ra kah hăng mă yua bôh pơhiăp [ơi plơi pla. Hrơi blan hăng anih anom hyu lăi pơthâo djơ\ hăng phiăn juăt jơnum hăng bơwih [ong huă ngă đang hmua mơng hrim djuai ania [ia\ hăng ngă gal brơi klă hloh pioh m[s anăp nao klă bruă gum hrom. Gleng nao pơplih phrâo hơdră hyu lăi pơthâo pơke\ hăng in tơgl^t hră pơ-ar, pa nô, bôh pia kiăng pơplih kơtang gah tơlơi pơmin hăng bruă mă mơng djop gưl m[s.”

                                                                        Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr