VOV4.Jarai - Sang ano# ơi Phạm Văn Hùng [ơi să Nam Đà, tơring glông Krông Nô, tơring ]ar Daknông ngă tui hơdră pla phun ka kao amăng đang bôh `ông[udah ta juăt lăi boh kueo hmâo 3 thun hăng anai, rơnu] thun 2014 phun ka kao pơ phun pe\ pơhrui glăi laih. Ơi Phạm Văn Hùng pơsit, anai le\ hơdră bơwih [o\ng đang hmua ba glăi bôh tu\ yoa biă. Rơgao kơ doah e\p lăng phun ka kao anai ]a\t đ^ hiam [ơi tơ-ui kyâu, anun bruă pla plah mu\t amăng đang bôh `ông hăng rơwang ataih lăp djơ\ amra jing tơlơi gal pioh phun ka kao bluh prong đ^.

            Juăt `u ta [uh [ing pla phun bôh  boh kueo kah hăng abih bang [u hmâo hlơi răk rem brơi klă hăng ngă bơbuă kơ phun bôh `ông ôh, anun `u [ia\ bôh, lom anun bruă pla ka kao khom pruai kơmo\k, pruih ia anun phun bôh `ông ăt hr^p mă mơn kơmo\k anun. Gơnang kơ anun bơyan bôh kueo thun anai, đang bôh `ông sang ano# ơi Phạm Văn Hùng glăk pruh hơdai bôh ha amăng ple\. Khă hnun hai, kiăng dua mơta phun pla anai gơnang nao rai ]a\t đ^ klă, khom hmâo hơdră pla hăng bơwih brơi djơ\. Yoa kơ phun bôh `ông le\ phun pla than hla `u đah prong, pơ-iă yang hrơi pơ]rang trun pum hla [ia\ hăng [ia\ hlung hla tui bơyan, yoa anun lom pla hăng rơnoh găp [rô thơ pơ-iă pơ]rang trun pum hla [ia\, [u djo\p rơnoh prong đ^ mơng phun pla plah  mu\t ôh. Yoa anun, tơdah pla plah nao phun ka kao amăng đang bôh kueo thơ, khom pla hui hloh rơnong pla tơđar. Tơdah pla phun ka kao kơpal đơi, tơ-ui pơgang nao rai, ngă phun pla kơ[ah pơ-iă yang hrơi, bơdjơ\ nao phun `u bluh bơnga hơdai bôh hăng ngă bru\ h^ bôh `u dong.

            Phun ka kao kiăng biă kơ kơmo\k pruai hăng pruih ia djo\p amăng tơlơi pum kyâu hui than hla, samơ\ tơdah pum hla kyâu lu mrô kơmo\k kiăng pruai amra [ia\ h^. Tơdah lu kơmo\k, biă `u kơmo\k đạm, phun pla amra ]a\t đ^ ta`, samơ\ bluh bơnga hơdai bôh [ia\. Yoa anun, bruă rah than kyâu khom ngă tui djơ\ rơ-oa, biă `u amăng bơyan hơjan. Rơngiao kơ anun, khom gleng nao bruă pơgang hơdôm mơta arong hlăt pơ]ra\m. Ơi Phạm Văn Hùng [ơi să Nam Đà, tơring glông Krông Nô, tơring ]ar Daknông lăi tui anai: “Dong mơng hrơi ngă tui hơdră pơlar phun ka kao amăng đang bôh `ông anai phun bôh `ông hăng phun ka kao leng kơ bluh đ^ hiam soh. Biă `u phun bôh `ông hơdôm thun hlâo dih [u hmâo đơi ôh, mơng hrơi pla plah mu\t phun ka kao truh ră anai phun bôh `ông đ^ tui soh amăng sa glông anai mơng 4 truh kơ 5 klăk prak hăng lu hloh kơ anun dong, pla phun ka kao ăt klă hloh kơ phun pla pơkon mơn, kâo [uh pla phun ka kao [ơi rơgo#p phun `ông klă hloh. Lăi hrom hơdôm phun pla hmâo lu tơ-iu pơgang hă phun `u dưi ]a\t đ^ hiam sôh”. 

            Tui hăng lu sang ano# m[s gum hrom hơdră pla ka kao [ơi tơring glông Krông Nô, phun ka kao hmâo lu ano# gal, anun le\ hmâo bôh na nao, m[s hmâo prak pơhrui glăi yoa kơ kuh thun pe\ bôh `u. Anai le\ djuai bôh troh hmâo nao s^ kơ dêh ]ar ta] rơngiao prong hăng kơja\p. Noa s^ ră anai, asar ka kao pơđa\m, pơplih mơng 58 truh kơ 60 rơbâo prak lom sa kg, anun le\ aka yap nao ôh prak pơhrui mơng phun bôh `ông dong.

            Sa mơta tơlơi mơ\ lu sang ano# m[s mơ-ak le\, amăng hyuh hyang pơ-ia\, tơlơi kơ[ah ia truh, samơ\ phun ka kao ăt bluh đ^ hăng hmâo bôh klă mơn. Tơlơi anai brơi [uh phun ka kao dưi gơgrong hăng phang kho#t prong biă.

            Bruă pla plah phun ka kao amăng đang phun `ông rơgao [ơi tơring glông Krông Nô ba glăi  bôh tơhnal bơwih [o\ng prong hlôh bơhmu hăng pla sa phun `ông amăng sa bôh đang. Anai le\ hơdră pơkrem lon ngă đang hmua, pơgo#p hrom bruă pơplih phun pla tui jơlan gah lu mơta phun pla, hlô rông, djru hro\ trun rin rơpa [ơi tơring glông.

            Kiăng m[s thâo hơdră pla phun ka kao, hơdôm hrơi rơgao gơnong bruă wai lăng bruă đang hmua tơring glông Krông Nô pơ phun lu tal pơhra\m klơi luh, hơdră pla bơwih brơi ăt kah hăng hơdră răk pioh, kiăng kơ bôh ka kao hiam klă hloh. Ayong Nguyễn Chí Nhân, [ơi să Nam Đà, tơring Krông Nô, tơring ]ar Daknông brơi thâo: “Amăng 3 thun tuh pơplai, blung a khom pruai kơmo\k, phun pla ane\t le\ pruai [ia\, rơwang thun pơ phun hơdai bôh, kơtưn pruai kơmo\k NPK yơh biă `u. Ako# bơyan hơjan, amăng krah bơyan hơjan lom pơ phun hơdai bôh kơtưn pruai Kali, rơnu] bơyan hơjan ta pruai kali hmâo sa wo\t dong”.

            Khă hơnun  hai, yoa kơ pơsah  lu anun jing anih anom gal kơ mơnong pơ]ra\m phun pla ]eh ]ar lar djuai amăng bơyan hơjan. Bơmao ara\ mriah ]a\t lu [ơi phun `ông ngă hu^ rơhyư\t kơ phun ka kao biă. Yoa anun, neh wa khom lăng tui, thâo kran ta`, mă yoa klă hơdră pơsir, pơgang hlôm hlâo hu^ `u pơ]ra\m.

            Ayong Phạm Văn Minh – mơnuih apăn bruă [ơi să Nam Đà, tơring glông Krông Nô, tơring ]ar Daknông brơi thâo:  “Hăng phun ka kao pla amăng đang phun `ông khom đing nao, anăm pioh than phun `ông bang ngă bơdjơ\ nao sat phun ka kao ôh, bang găp [rô đu], sui sui [ia\ rah h^ than phun `ông, ngă phun `ông kloa\ dlông đ^ hăng rah than phun ka kao djơ\ rơ-oa. Tơdah [ing ta pioh phun ka kao pum pam đơi thơ: sa le\ [u dưi bluh đ^, dua le\ ]eh ]ar rai lu arong hlăt”.

            Ră anai đơ đam kual lon pla phun ka kao pơ\ tơring glông Krông Nô leng kơ ]a\t đ^ klă, amăng anun hmâo rơbêh kơ ha mơkrah đang ka kao hmâo bôh laih. Sa dua blah đang ka kao pla rơbêh kơ 5 thun hmâo bôh pơhrui glăi mơng 1,5 truh kơ 2 tơn asar bôh ka kao lom sa ektar. Hơdră anai dưi pơhư prong kiăng pơplih [ia\ phun kueo tha hơdai bôh [ơi tơring ]ar Daknông.

                                                                                Siu H'Prăk  :   Pô  ]ih hăng Pôr