Tơring čar Gia Lai phrâo pơphun ngă lơphet pok phun bruă pơphun “Pơtô brơi mơnuih ƀôn sang mă yua mrô”. Bruă mă anai kiăng pơtô brơi bôh thâo hăng bôh thâo mrô truh rim mơnuih ƀôn sang, rim plơi pla – biă ñu ƀơi kual plơi pla, kual asuek, ataih, kual neh wa djuai ania ƀiă. Tơhnal ba tơbiă mơ̆ng Gia Lai lĕ prăp lui bôh thâo mă yua mrô phun kơ ƀiă biă mă ñu 80% mrô mơnuih apăn bruă, mơnuih mă bruă čar; abih bang mrô čơđai gưl 3 hăng čơđai gưl dlông; hrŏm hăng 80% mrô mơnuih ƀôn sang amăng hnưr thun mơnuih mă bruă thâo bôh thâo phun kơ hơdră mă yua măi mok mrô. Pơtô mơnuih ƀôn sang mă yua mrô ƀu kơnong kơ jơlan hơdră mơ̆ng gưl Ping gah, Gong gai ôh mơ̆, khom jing bruă pơphun gơgrong pô, sit nik mơ̆ng abih bang mơnuih ƀôn sang. Lăi pơthâo amăng mông ngă lơphet, ơi Phan Văn Chiến - nai pơtô ƀơi Sang hră gưl 3 Chi Lăng, plơi prong Plei Ku - brơi thâo:

 “Kâo ƀuh bruă pơplih mrô djru tŭ yua kơ lu biă amăng bruă pơtô pơhrăm mơ̆ng pô. Bruă pơtô pơhrăm online, lăi nao tơlơi pơhing lăi nao kơ čơđai sang hră, puang mrô amăng jơlan măi mok gêh gal biă, pơ ala kơ hlâo adih nai pơtô ƀu hmâo mă yua măi mok. Lu nai pơtô čơđai ră anai hmâo ngă juăt hăng hơdră phrâo măi mok pơplih mrô hăng jai hrơi jai pơplih hloh pioh hmao jơlan gah, djru bruă pơtô pơhrăm rơnuk anai hăng ba glăi bôh tơhnal hloh”.

Kiăng dưi ngă hơdôm tơhnal ba tơbiă, Gia Lai pơsit lu jơlan pơsir phun: Pơtrut kơtang bruă lăi pơhing kơ bruă pơphun amăng hơdôm mơta măi mok mrô hăng hră pơhing pôr pơhing, rŭ tơgŭ pran jua “gơgrong hrăm mă pô, pơplih mă pô” măng abih bang mơnuih ƀôn sang; Pơplih sang hră, sang jơnum plơi pla, anih dưm hơdrôm hră jing anim anom phun pơhrăm plơi pla mrô; Iâo pơhrui tơlơi gum hrŏm kơtang mơ̆ng mơnuih apăn bruă, mơnuih ping gah, khul apăn bruă kơđi čar – mơnuih mơnam hăng anom bơwih ƀong măi mok mrô.

Ƀơi tơring čar Dak Lak, bruă ba tơlơi bơwih hră pơ-ar sang prăk truh giăm hloh hăng mơnuih ƀôn sang ƀu djơ̆ bôh pia dong tah, ñu glăk jing sit nik brơi ƀuh ƀơi rim plơi pla. Kiăng djru mơnuih ƀôn sang ngă juăt hăng hơdôm bruă bơwih brơi klă hloh, Agribank pơdŏng ƀơi tơring čar Dak Lak hmâo pơphun hơdôm rơdêh sang prăk ba hyu, đuăi hyu ƀơi djop kual asuek amăng hơdôm bôh plơi pla, kual ataih. Rim anih anom bơwih hră pơ-ar tui măi mok hmâo pơphun hơdôm hmâo akô̆ tlôn, anăn mă yua măi mok pơplih phrâo, pơhlôm klă bruă bơwih brơi, laih anun ngă ƀiă hrơi mông pơsir hră pơ-ar. Kơnang kơ anun, ha rơbâo klai prăk brơi čan gah hơdră bruă truh hăng mơnuih ƀôn sang kual djuai ania ƀiă. Ơi Võ Tiến Nam, Kơ-iăng Khua Agribank pơdŏng ƀơi tơring čar Dak Lak brơi thâo truh ră anai brơi čan ƀơi anai hmâo năng ai ñu 22 rơbâo klai prăk, amăng anun lu ñu pioh kơ bruă đang hmua plơi pla.

 “Grŭp brơi čan prăk ba hyu truh hơdôm kual asuek, ataih, djru neh wa nao rai hăng rơwang ataih. Kah hăng mơ̆ng Nam Ca truh pơ̆ tơring kual Liên Sơn, tơring glông Lak ataih truh 50 km. Lơm ƀing gơmơi pơpha rơdêh ba hyu prăk čan ƀơi hơdôm anih anom anun, neh wa ngă đang hmua dưm dăp hrơi mông, pơsir prăk čan gêh gal hloh. Khă hnun hai, ăt dô̆ tơnap mơn lơm mut nao kual asuek, ataih lĕ măi mok akă djơ̆ hăng tơhnal kiăng yua mơn”.

Thâo kơ bruă pơplih mrô jing jơlan nao ră anai, lu anom mă bruă hrŏm gah đang hmua ƀơi Dak Lak hmâo hăng glăk hmâo gơgrong hlâo hrăm tui, biă ñu mă yua hơdôm măi mok mrô pioh lăi pơhưč hăng sĭ gơnam. Lu mơnuih ba gơnam mă mơ̆ng anih pla pơkra truh tơngan mơnuih blơi yua tañ. Anom mă bruă hrŏm gah đang hmua tui măi mok phrâo dưm kơnar Čư̆ Dlê Mơnông ƀơi tơring glông Čư̆ Mgar, tơring čar Dak Lak hlâo adih kơnong kơ juăt hăng bruă sĭ anah phun pla, pơjeh, kơmok pruai, djru bôh thâo mă yua măi mok kơ mơnuih ƀôn sang ngă rai gơnam djơ̆ tơhnal pơkă, samơ̆ ră anai khom gơgrong sa bruă mă phrâo, jing pô klă amăng jơlan pơlir hơbit nua, tô nao rai gơnam hăng anih anom sĭ mơdrô, lăi pơhưč anăn păn gơnam tan plơi pla. Tui hăng ơi Thân Cư, Kơ-iăng Khua anom mă bruă hrŏm, kiăng ngă klă bruă jao anun, khon pơplih mrô, anăn măi mok mă yua mrô gah lăi pơhưč gơnam tam hmâo djru laih anom mă bruă hrŏm ngă juăt tañ hăng prong hloh.

 “Kâo khom pơđĭ tơhnal ngă rai rah hăng pơkĕ hrŏm hăng hơdră mă yua măi mok 4.0 rah, thâo hơdră sĭ gơnam, ngă juăt hăng anih anom sĭ mơdrô, maketing pioh blơi sĭ ƀơi anih sĭ mơdrô pioh gơñu thâo gơnam mơ̆ng pô hmâo ngă klă mơn. Tơdah pô ngă klă mơ̆ pô ƀu lăi pơthâo nao rai, ƀu lăi pơthâo thơ amra tơnap biă”.

Hơdôm hrơi rơgao, pơlir hơbit anom mă bruă hrŏm tơring čar Dak Lak hmâo pơphun tal pơhrăm kơ bôh thâo bơwih ƀong sĭ mơdrô amăng măi mok mrô, pơđĭ kyar anăn păn, pơjing gru rup kơ anom bơwih ƀong, anom ma wbruă hrŏm. Ơi Lê Văn Dần, Kơ-iăng Khua Khul pơlir hơbit Anom mă bruă hrŏm tơring čar Dak Lak pơtŏng sit amăng hơdôm hrơi anih anom sĭ mơdrô bơkơtưn kah hăng ră anai, hrŏm hăng bruă pơplih phrâo bruă pla pơkra gơnam, hơdôm bôh anom mă bruă hrŏm ăt pơtrut kơtang mơn mă yua hơdră mă yua măi mok mrô amăng bruă lăi pơhưč, sĭ gơnam amăng lu jơlan măi mok.

 “Pơtô pơhrăm pơpha jing lu anih pioh hơdôm anom mă bruă ngă juăt dơlăm kơ rim gơnam tam. Yua kơ rim gơnam amra hmâo hơdôm hơdră hluai tui măi mok sĭ mơdrô phara. Kiăng hơdôm anom mă bruă dưi dô̆ ƀơi anom mă bruă hrŏm pô ăt dưi lăi pơhưč mơn, lăi pơthâo hăng sĭ gơnam online hluai tui hơdôm mơta măi mok ră anai. Biă ñu lĕ djru hơdôm bôh anom mă bruă hrŏm ƀơi kual asuek kual ataih dưi ngă juăt hăng abih bang hơdôm anih anom sĭ mơdrô”.

Pơplih mrô ƀu dô̆ ataih dong tah, ñu glăk ƀơƀrư̆ jing sa črăn kiăng biă amăng tơlơi hơdip mơda, ngă đang hmua hăng wai lăng mơnuih mơnam. Hơdôm tơlơi gir run mơ̆ng bruă pơphun “Pơtô brơi mơnuih ƀôn sang măi mok mrô” ƀơi Gia Lai ƀudah hơdôm hơdră sang prăk, anom mă bruă hrŏm ƀơi Dak Lak brơi ƀuh laih pran pơsit hăng bôh thâo ngă juăt kơtang mơ̆ng hơdôm plơi pla Dap Kơdư. Lơm rim mơnuih ƀôn sang dưi jao tơhnal gal pơhrăm, ngă juăt hăng ngă pô hơdră măi mok lĕ, pơplih mrô amra ƀu dô̆ bruă jao ha jăn mơ̆ng ƀirô, khul grŭp ôh mơ̆, ñu jing pran pơtrut pơđĭ kyar abih bang amăng rơnuk phrâo, rơnuk hrưn đĭ pô mơ̆ng djuai ania./.