VOV4.Jarai- Hơmâo 2 tơlơi ]ih hlâo, hơmâo lăi truh laih ba glăi tu\ yua tal blung, bruă ngă tui jơlan hdră pơđ^ kyar ping gah, [ơi plơi pla mơnuih [ôn sang tui tơlơi đăo, laih anun mơnuih ping gah hơmâo tơlơi đăo [ơi kual }ư\ siăng. Mơng anun yơh, hơdôm rơtuh boh anih ano\m ping gah phrâo ako\ pơdơng rai [ơi kual plơi pla mơnuih [ôn sang hơmâo tui tơlơi đăo. {ơi hơdôm anih anun, hơmâo lu tơlơi bơnga] bơwih [o\ng huă, mơnuih mơnam, laih anun bruă ling tơhan, wai lăng tơlơi rơnuk rơnua [ơi plơi pla, hlăk ako\ pơdơng rai laih. Khă anun hai, rơngiao ba glăi boh than tu\ yua, hơdôm bruă nga\ găn gao thâo thăi hai, hrăm hla tui, bruă nga\ anai [u [ia\ ôh tơlơi aka\ djơ\, do\ pơgun kho\m ako\ pơkra glăi. Tơlơi ]ih tu] rơnu] anai ha\ng ako\ `u: “ Ako\ pơdơng ping gah [ơi kual plơi pla mơnuih [ôn sang hơmâo tui tơlơi đăo: Tơlơi găn gao thâo thăi, laih anun rơkâo đ^ mơng plơi pla anun”.

    Jing anih ano\m to\ng krah tơring ]ar Kontum, plơi pro\ng Kontum, laih anun sa boh anih hơmâo lu mơnuih [ôn sang tui đăo, ama\ng anun hơmâo 62 boh plơi pla mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\, giăm hơmâo ha mkrah plơi pla anun , mơnuih [ôn sang tui đăo. Găn gao rơnuk thun tal 21, hơdôm plơi pla anai do\ hd^p mluk mơgu, lu mơnuih [ôn sang, rông hro\m, do\ hro\m ha\ng hlô mơnong rông, [ơi krôm sang. Ba hlô mơnong rông đuăi mơng krôm sang, hasa tơlơi iâu pơthưr tơnăp tap bia\ ma\, laih anun amra ba glăi tu\ yua le\, kho\m hơmâo bruă kđi ]ar a`ru\ tơngan hro\m khut khăt hloh dơng, hro\m ha\ng anun hơmâo tơlơi dong yua mơng khua g^t gai wai lăng gah tơlơi đăo. Ră anai, hơmâo tơlơi hiam kjăp, pơblih phrâo ama\ng plơi prong, hơdôm plơi pla mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\ tui tơlơi đăo khôp ama\ng plơi prong Kontum, hơmâo pơblih phrâo lu mơta laih, hơmâo să man pơdơng gio\ng laih plơi pla phrâo, laih anun sa dua boh să giăm gio\ng lah. Ơi Phan Thanh Minh, kơ iăng khua apăn bruă ping gah plơi prong  Kontum brơi thâo, kiăng ba rai tơlơi pơblih phrâo anai, ping gah plơi prong lăng pơyôm bia\ mă gah tơlơi pơđ^ kyar ping gah, lăng mnuih ping gah plơi pla, s^t nik bruă kđi ]ar [ơi anih ano\m. Hơdôm khua g^t gai ping gah plơi prong, mơnuih ping gah hơdôm phường, să, dưi jao brơi bruă mă [ơi plơi pla, mă bruă jơnum ha\ng ano\m ping gah anai, ha\ng tơlơi rơkâo brơi rai khut khăt hloh dơng:“ {ing gơmơi hơmâo jao brơi hơdôm khua apa\n bruă ping gah, nao wai lăng anih ano\m ping gah plơi pla, hri\m thun mă boh tơhnal bruă ako\ pơdơng ping gah [ơi plơi pla, kia\ng lăi lăng hơdôm khua ding kơna apăn bruă. Tơlơi rơkâo mơng [irô  ping gah plơi prong le\, hrim blan, hơdôm khua apa\n bră ping gah anai, kho\m pioh mông nao jơnum hro\m ha\ng ano\m ping gah plơi pla, kiăng thâo kơ bruă mă [ơi plơi pla, laih anun ako\ pơjing hiam bruă pơ plông, kiăng mơnuih [ôn sang gir run đ^, pơdah rai pran jua gir run, thâo mă bruă, pran jua hur har, kiăng rơgao mơng anun yơh hdôm anih ano\m ping gah, kiăng hơmâo mnuih mă bruă, pioh pơđ^ kyar ping gah. Rơgao mơng anun yơh, hơmâo gum gôp ako\ pơdơng ping gah [ơi plơi pla mơnuih [ôn sang kjăp ktang”.

    Ăt kah ha\ng plơi prong Kontum, tơring ]ar Kontum mơn, tơring glông Đơn Dương, jing sa boh kual, hơmâo lu mơnuih [ôn sang tui tơlơi đăo hloh ama\ng tơring ]ar Lâm Đồng. Rơngiao kơ tơlơi kiăng hiam hloh, tơlơi gơgro\ng ba s^t nik, hdôm khua ding kna gai gai gong gai, khul gru\p ama\ng tơring glông, să [ơi anai leng pơs^t bruă mă rơha\\] rơhao, thâo pơ pu\ đ^ hăng mơnuih tui đăo, laih anun khul khua g^t gai tơlơi đăo, ba rai sa pran sa jua, tu\ ư hro\m hb^t. Djơh ha\ng hơdôm ano\m ping gah kjăp ktang [ơi plơi pla. Đơn Dương jing h^ tơring glông tal blung [ơi kual }ư\ Siăng, glăi truh hlâo tơlơi man pơdơng plơi pla phrâo. Ơi Trương Văn Bình, kơ iăng khua apăn briă ping gah tơring glông  Đơn Dương lăi tui anai: “ Khul khua mua ping gah, laih anun [ơi plơi pla, hơdôm mơnuih ping gah, leng kơ lăi pơs^t tơlơi pơmin, jơlan hdră, tơlơi gơ`a\m, jơlan hdră ping gah, gah tơlơi pơđ^ kyar ping gah djơh ha\ng mơnuih hơmâo tui tơlơi đăo, kiăng mơnuih [ôn sang thâo hluh, laih anun gir run mut ping gah. Rơngiao kơ anun pơ pu\ hơdôm mơnuih [ôn sang tui tơlơi đăo, hơdôm tơlơi đăo. Yua mơng anun yơh, hrim pô mơnuih ping gah hơmâo tơlơi đăo, kho\m gir run hloh dơng, ngă tui gio\ng hơdôm bruă hơmâo jao brơi laih, pơsur anur sang ano\, hơdôm ơi khôp, khua g^t gai gah tơlơi đăo [ơi sang jơnum. Yua kơ anun yơh, bruă pơđ^ kyar ping gah hơdôm thun giăm ha\ng anai geh gal bia\ mă yơh”.

    Wơt dah hơmâo bruă mă hiam, [ơi lu boh plơi pla, djơh ha\ng lu tơlơi găn gao thâo thăi ako\ pơdơng, hăng pơđ^ kyar ama\ng kual plơi pla mơnuih [ôn sang hơmâo tơlơi đăo, hơdôm bruă mă anai [ơi kual }ư\ Siăng, [u [ia\ ôh hdôm tơlơi aka\ hiam. Aka\ lăi truh ôh bruă mă hiam mơng hdôm ano\m ping gah pơ\ plơi pla, bruă pơmut brơi ping gah phrâo [ơi lu ano\m ping gah anai, kơ [ah kơ mnuih thâo mă bruă. Hduah sem lăng bruă anai, khua g^t gai djo\p anih Ping gah  pơ\ plơi pla brơi thâo, wơt dah tơlơi hrăm hră jai hrơi jai lu hloh, lu hlăk ai hrăm gio\ng Trung học, Cao đẳng, Đại học, samơ\ leng nao mă bruă [ơi anih ataih. Mrô do\ glăi hra\m hră aka\ truh anih ôh, tơkeng lu ana\ ba\, [u tum djo\p tơlơi pơkă dưi mut ping gah ôh. Yă Tạ Thị Huân, kơ ia\ng khua g^t gai ping gah să }ư\ Jôr, tơring ]ar Gialai lăi tui anai: “ Ano\m ping gah să ăt gir run pơmut mơnuih hơmâo tơlơi đăo mut ping gah, samơ\ kah ha\ng anun, giăm ha\ng anai phung ]ơđai hrăm hră, hrăm gio\ng laih, hduah bruă mă [u hơmâo, kho\m nao mă bruă [ơi anih ataih. {ing gơmơi [u dưi pơ mut brơi ping gah ôh mơnuih [u hơmâo hră hd^p mda  [ơi anai, tui anun yơh bruă nga\ anai aka\ hiam đơi ôh”.

    Bơ kơ anai tơlơi gum pơhiăp mơng ơi Lê Anh Tuấn, khua g^t gai ping gah să Ea Ktur, tơring ]ar Daklak lăi tui anai: “ S^t nik ara\ng hơmâo gơgrong ba, samơ\ do\ hơmâo lu tơlơi pơgun. Hasa tơlơi gun le\ tơkeng ana\ lu đơi, pơgun tơlơi pơtrun mrô 173, tơkeng ana\ tal 3 le\ [u dưi pel e\ ôh. Tal 2 dơng gah tơlơi hrăm hră. Tơlơi pơkă mrô  123 mơng kơnuk kơna ta, [u pơkă ôh hrăm hră anih hget, samơ\ ping gah tơring ]ar le\ hơmâo pơkă kho\m hrăm gio\ng anih 12”.

    Kual lon }ư\ siăng anai hơmâo anih ano\m brơi rơbeh 5,5 klăk ]ô mơnuih, mơng 40 djuai ania [ia\ hd^p mơda, rai mơng tar [ar dêh ]ar ta, hơmâo lu mnuih [ôn sang tui tơlơi đăo phara phara, ha\ng 1 klăk 800 rơbâo ]ô mnuih hơmâo tui tơlơi đăo kơ yang rơbang, ama\ng anun lu hloh le\ gah mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\. Anun yơh, bruă ako\ pơdơng ping gah ama\ng kual plơi pla hơmâo tui tơlơi đăo [ơi kual }ư\ Siăng anai jai hrơi yôm pơ phăn bia\ mă. Hơdôm anih ano\m ping gah ktang, anih ano\m ping gah ako\ pơdơng [ơi anai, hơmâo gum djru pơsir brơi hiam dua mơta tơlơi gah tơlơi đăo, laih anun mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\. {ơi hdôm ano\m ping gah [ơi plơi pla lăi tui anai, kho\m ako\ pơjing glăi tơlơi jơnum ]rông lô lăng glăi 12 thun ngă tui tơlơi pơtrun mrô 123/QĐ-TƯ. Găn gao mơng anun yơh ]ih ming pơkra glăi djơ\ tui hăng tơlơi s^t nik. Tơlơi anun djru brơi hơdôm plơi pla [ơi kual }ư\ Siăng, lăng glăi abih ba\ng bruă mă tal blung aka\ klă ôh, pơblang rơđah rơđông yau hget ba rai, kia\ng ako\ pơdơng glăi tơlơi tơnăp tap, nga\ lar hyu boh tơhnal hơmâo nga\ gio\ng laih, laih anun gir run ngă tui gio\ng bruă mă phrâo.

Rơluch Xuân: Pô ]ih ha\ng pôr