Hrơi tlaih rơngai plơi prong jư\h jom lơ 10/10/1954, yă Trịnh Kim Oanh [ơi phường Trung Trực, quận Ba Đình phrâo hmâo 11 thun glăk do# ]ơđai sang hră, h’d^p hrom hăng sang ano# `u [ơi jơlan Hàng Bông. Nhu ruai glăi, h’dôm hrơi do# tơgoan ling tơhan po\t glăi le\ h’dôm hrơi hơh^k amăng pran joa, yoa kơ m’nuih [ôn sang [ôn prong Hà Nội amăng rơ-wang goang dar mơng ayăt Prăng truh kơ 80 thun, pran joa mơng m’nuih rơngiă lon ia hăng h’dôm tơlơi pơtrun mông kom nao rai ngă h’dôm thun [ôn prong Hà Nội kre\t kroai, hyial amăl rơngo#t tho#t, sang hlơi hlơi leng kơ krư\ bah amăng soh. Samơ\ lom hmư\ hing tlaih rơngai mơng Điện Biên Phủ, mơng k’[ang pơtôm hiăp, tơlơi hur har amăng krăh plơi prong jư\h jom hơh^k amăng pran joa đăo gơnang, ]ang rơmang, do# tơgoan hrơi h’dôm ]ô m’nuih khin h’tai mơng Hà Nội, mơng lon ia po\t glăi tơtlaih h^ rơ-wang goang dar mơng ayăt Prăng. Yă Trịnh Kim Oanh h’dor glăi, dơng mơng gru\p ling tơhan tlaih rơngai po\t glăi, sang hlơi hlơi leng kơ po\k bah amăng, djo\p m’nuih hur har pran joa ]ơkă, h’dôm ling tơhan po\t glăi kah hăng m’nuih mơng gah bơngă] rơđah phrâo, tơlơi h’d^p phrâo: “M’nuih [ôn sang mơng phố Hàng Bông, lom lăi pơthâo gru\p tơhan nao tu\ mă bruă găn [ơi kual [ôn lan pô, sang hlơi hlơi leng kơ prăp lui khăn gru. }ơđai sang hră dưi pơdơi prăp lui hrom hăng sang ano# tơbiă đam [ơi bah amăng sang pô ]ơkă gru\p ling tơhan po\t glăi. Lom gru\p tơhan găn nao le\ m’nuih [ôn sang luh tơbiă [ơi jơlan brơhao brơhao pơhiăp tlao mơak păh tơngan đ^. Kâo dơnong kơ kiăo tui gru\p m’nuih tui anun na nao rôk nao truh pơ\ jơlan Hàng Gai, Bờ Hồ kah mơng po\t glăi”.
Tơdơi kơ tlaih rơngai Điện Biên Phủ, djơ\ tui Tơlơi pơkôl Giơ-ne-vơ, deh ]ar Prăng khom iâu đuăi ling tơhan mơng Hà Nội hăng h’dôm kual [ôn prong deh ]ar Việt Nam. Lơ 10/10, Gru\p tơhan Plơi prong jư\h jom ba jơlan hlâo amăng Gru\p ling tơhan Ba jơlan hlâo mrô 308 tu\ mă Plơi prong jư\h jom. Hăng hrim ]ô ling tơhan mơng Gru\p tơhan, 9 thun blah ngă, ataih mơng Hà Nội le\ kiăng [oan sa hrơi po\t glăi amăng tơlơi ư-ang [ơi anih anom po\k phun hmâo Gru\p ling tơhan khin h’tai. Gru\p ling tơhan po\t glăi tu\ mă Plơi prong jư\h jom hăng pơ phun h’dôm bruă blung a mơng rơnuk khul tơhan tu\ mă anun le\ pơgang bôh tơhnal h’kru\, h’đong tơlơi h’d^p m’da, bơvih [o\ng huă [ơi Plơi prong jư\h jom, hyu lăi pơthâo be\ kiăng m’nuih [ôn sang huăi le# luh, hmư\ tui tơlơi pơtru\t pơsur [u klă… Ơi Lê Văn Tính, ling tơhan h’đăp Gru\p ling tơhan Plơi prong jư\h jom h’dor glăi kah hăng phrâo tôm brơi, lơ 10/10 lom bưng băi do# h’d^p kiăng do\ng amăng gru\p ling tơhan anăp mu\t tu\ mă Plơi prong jư\h jom mơng Ô Cầu Giấy. Po\t glăi hăng sa ]ô ling tơhan tlaih rơngai hăng amra k’do\ng blah lom kiăng tui jơlan gah dưi lăi pơthâo, samơ\ [ing ayăt Prăng k’dun glăi pơ pe\ đuăi [u lăi h’ge\t ôh. Yoa kơ hrơi po\t glăi h’đu\h đ^ laih phing kơ tơlơi mơak pơhlôm, m’nuih [ôn sang Plơi prong jư\h jom hur har pran joa ]ơkă gru\p ling tơhan kah hăng ]ơkă ană bă pô. Ơi Lê Văn Tính ruai glăi: “Tơdơi kơ h’dôm hrơi gum hrom bruă blah ayăt truh hrơi po\t glăi Plơi prong jư\h jom, [u djơ\ hlơi leng kơ hmâo tui anun soh ôh. Gru\p ling tơhan lom nao, ơi Vương Thừa Vũ, Khoa pơtrun bruă g^t gai, tum pơ-[u\t [ơi Phùng, anăp nao Cầu Diễn, laih anun Cầu Giấy, mu\t amăng kual [ôn prong, go\ng yôl khăn gru. M’nuih [ôn sang do\ng [ơi dua bơnah jơlan mơak pran joa biă, gru\p ling tơhan nao tru\h pơ\ h’pă le\ hmâo khăn gru, bơnga dư\ anun”.
Amăng gru\p ling tơhan po\t glăi, hmâo [u [ia\ ôh ling tơhan mơng Gru\p ling tơhan Plơi prong jư\h jom tơkeng rai hăng prong đ^ [ơi [ôn prong Hà Nội, yoa anun yơh hrơi tu\ mă le\ hrơi po\t glăi anih anom am^ dor la, ama dor sôk. Ơi Nguyễn Trọng Hàm, ling tơhan h’đăp gru\p tơhan Plơi prong jư\h jom anai rơbeh kơ 90 thun brơi thâo: tơdơi kơ 9 thun blah ngă, [u hmâo sa tơlơi pơhing mơng sang ano#, hrơi po\t glăi tu\ mă Plơi prong jư\h jom `u mơng dưi bư\p glăi am^ ama, adơi amai. Tơkeng rai hăng prong đ^ [ơi jơlan Phùng Hưng, Hà Nội hlâo kơ gum hrom Gru\p tơhan Plơi prong jư\h jom, `u le\ pô wai lăng mă pô [ôn prong, m’nuih [ơi jơlan Hàng Thiếc. ~u hrom hăng [ing go\p `u [ơi anăp gum hrom bruă blah k’tang t^t 60 hrơi mlăm pơgang [irô ako# phun g^t gai k’do\ng blah ru^ đ^ kual blăh pơhlôm, lu [ing go\p `u pơsăn drơi laih, pơsa\n drơi jan yoa kơ lon ia tơgu\ h’d^p, koar bôh [ôm bo\ng nao tơpă rơdeh sar ayăt… Ơi Nguyễn Trọng Hàm le\ sa amăng h’dôm chô m’nuih blung a glăi tu\ mă Plơi prong jư\h jom dơng mơng lơ 7/10 m’tam hăng sa ]ô m’nuih pơ ala kơ Anom pơphô bruă kiăng lăi pơthâo k’]a\o bruă jao glăi hăng lăng tui tơlơi [ơi anun, yoa anun `u ăt jing m’nuih dưi ara\ng jao [ơi anăp lăng tui mông gru grua pơđom pioh lom h’dôm ]ô ling tơhan Prăng tu\] rơnu\] tơbiă đuăi mơng Hà Nội: “4 mông 30 m’n^t tlăm lơ 9/10/1954, [ing ling tơhan tu\] rơnu\] mơng deh ]ar Prăng tơbiă đuăi mơng tơdrông toa Long Biên nao pơ\ Gia Lâm. Hà Nội d^k dăk amăng tơlơi hur har pran joa, pha ra biă, khăn gru bơnga bôh pia abih bang djo\p anih anom leng kơ prăp lui dưi pơdo\ng h’dôm bah amăng ]ơkă mơng h’dôm gah mu\t tơbiă [u djơ\ kơnong kơ [ơi [ôn prong prong đo#] ôh”.
Hăng sa amăng h’dôm ]ô ling tơhan hlăk ai hloh mơng Gru\p tơhan mrô 58 gah Gru\p tơhan Plơi prong jư\h jom, ơi Vũ Ngọc Diệp lom anun phrâo hmâo 16 thun đo#], `u tơkeng rai hăng prong đ^ [ơi jơlan Sinh Từ, Hà Nội, gum hrom ta` amăng bruă blah ngă, `u ]ang rơmang hrim hrơi dưi po\t glăi amăng tơlơi rơngai. {u dưi lăi pơđah abih ôh tơlơi mơak lom dưi gum hrom ling tơhan tu\ mă mơng gah bơnah Nam Hà, ơi Vũ Ngọc Diệp h’dor rơđah đông hrim m’ta tơlơi: “Mơgoah lơ 10 abih bang ling tơhan tơgu\ rơbat rôk tui jơlan Bạch Mai, đ^ nao pơ\ phố Huế, Bờ Hồ, Gru\p ling tơhan 58 dưi ara\ng jao tu\ mă kual rôk tui hang ia krông Hồng mơng tơdrông toa Long Biên nao truh pơ\ Sang adoh soang prong. Mu\t nao tu\ mă Hà Nội glăi djơ\ plơi pla h’đăp, amăng pran joa mơak biă, samơ\ ăt kiăng kơ thâo mơn, [u thâo ôh tơdơi kơ 9 thun blah ngă Hà Nội hmâo h’ge\t pơplih mơn”.
Hrơi tlaih rơngai Plơi prong jư\h jom amăng pran joa ling tơhan hăng m’nuih [ôn sang đơ đam deh ]ar, pơke\ hăng drah k’tăk. Yap mơng lơ 10/10 thun anun Hà Nội s^t n^k yăk truh sa gru grua phrâo mơng bruă pơgang, pơdo\ng hăng đ^ kyar mơng Plơi prong jư\h jom ha rơbâo thun phiăn juăt./.
Pơblang hăng pôr “ Siu H’Prăk
Viết bình luận