Tơlơi pơhing phrâo hrơi dua lơ 26-8-2014
Thứ ba, 00:00, 26/08/2014

 

 

         Tơlơi pơhing phrâo amăng  dêh ]ar ta :

              ****Klăm tơm brơi lơ 25/8, [ơi [irô mă bruă Ping gah dêh ]ar ta, Ơi Nguyễn Phú Trọng, khua g^t gai ping gah dêh ]ar ta, hơmâo ju\m khua g^t gai [irô kual Châu âu ( EC), ơi Manel Barroso, hlăk rai ]ua\ jơmư s^t nik dêh ]ar Việt Nam ta. Hơk mơak kơ khua g^t gai [irô kual Châu âu ( EC), ơi Manel Barroso, hlăk rai ]ua\ jơmư glăi dêh ]ar Việt Nam, pơdah rai pran jua do\ng yua ha\ng lăi pơyôm  ơi Manuel Barroso gah bruă pơđ^ kyar tơlơi nga\ jăng mah  dêh ]ar Việt Nam ha\ng EU, khua g^t gai ping gah ta, ơi Nguyễn Phú Trọng, lăi pơs^t tơlơi rai ]ua\ mơng khua g^t gai [irô Châu âu EC tal anai yôm pơ phăn biă mă tơlơi ngă jăng mah kplah wah Việt Nam ha\ng EU, khua ping gah ta hmâo lăi pơyôm bia\ mă tơlơi gir run mơng EU laih anu\n mơng pô khua g^t gai Châu âu EC, ama\ng bruă ba pơđ^ tơlơi bơvih [o\ng huă pơlir Châu âu EU, găn gao h^ tơlơi tơnăp ta\p, [ơ [rư\ đ^ tui; ]ang rơmang EU ta` ako\ pơdơng ha\ng pơđ^ kyar, hơgum gôp yôm pơ phăn brơi tơlơi hơd^p mda ]ar kmar./.

           ****Tlăm tôm brơi lơ 25/8, [ơi {irô mă bruă Khoa mir sir, Khoa mir sir deh ]ar ta ơi Trương Tấn Sang tu\ jum yă Sushma Swaraj, Khoa {irô ding jum pơtôm hiăp deh ]ar India glăk do# ]oa\ deh ]ar Việt Nam. Khoa mir sir deh ]ar ta ơi Trương Tấn Sang rơkâo dua bơnah k’tưn gum hrom amăng bruă apui yoa, tơ]ôh băn ao, h’dră bôh thâo ling tơhan, pơtô juăt pơgang lon ia. Khoa mir sir deh ]ar ta brơi thâo amra rơkâo h’dôm [irô bơdjơ\ nao mơng deh ]ar Việt Nam pel e\p glăi hăng pơhroa nao dơng h’dôm hră pơar ]i kiăng pioh ngă brơi tơlơi rô nao rai dua bôh deh ]ar đ^ kyar dơng, deh ]ar Việt Nam amra po\k bah amăng hăng bơni tơlơi [uh [o# mơng deh ]ar India amăng lu bruă./.

              ****Hrơi tơm brơi lơ 25/8, [ơi Hà Nội, kơ iăng khua dêh ]ar ta, ơi Hoàng Trung Hải, g^t gai tơlơi jơnu\m ]rông lô khua pơ pro\ng kplah wah [irô djru bruă kơnuk kơna gah tơlơi pơblih hyuh hyang hơjan ang^n, laih anun khul khua ding kơna mơng sang mak ksai ]ar kmar, yua yă Rachel Kyte, kơ iăng khua sang măk ksai ]ar kmar rai ]ua\, mă bruă [ơi dêh ]ar Việt Nam. {ơi mông bơkơtuai nao rai, kơ iăng khua dêh ]ar ta, ơi Hoàng Trung Hải lăi pơs^t tơlơi gleng nao mơng kơnuk kơna Việt Nam, laih anu\n gir run tơlơi ngă tui laih anun ba glăi tu\ yua yôm pơphăn ama\ng bruă pơgăn ha\ng pơhlôm tơlơi pơblih hyuh hyang hơjan ang^n mơng dêh ]ar Việt Nam. Gah bruă pơgăn ha\ng pơhlôm glăi hyuh hyang hơjan ang^n, pơtrut kơtang pơđ^ kyar mtah, pơđuh đ^ [ia\ hyuh cacbon [ơi dêh ]ar Việt Nam, [u [ia\ ôh tơlơi tơnăp tăp, tơlơi lông lăng, kho\m nga\ tui kơtang hloh dơng, lu mta hloh dơng, ama\ng tơlơi gum djru, ngă hro\m hơb^t.../.

           ****Tlăm tôm brơi lơ 25/8, [ơi Anom bruă k’sem min bôh thâo m’nuih m’nam deh ]ar Việt Nam pơ phun laih bruă Bơk’toai tal 3 “Glông m’nuih juăt bruă gum lăi pơthâo h’dră bruă ASEAN – India”. Kơiăng Khoa deh ]ar, Khoa {irô ding jum pơtôm hiăp ơi Phạm Bình Minh hăng Khoa {irô ding jum pơtôm hiăp deh ]ar India, yă Sushma Swaraj g^t gai mông ngă lơphe\t po\k pơhai. Hăng ako# `u “ASEAN – India: Mu\t hrom hăng đ^ kyar”, bruă bơk’toai amra pơ phun amăng 2 hrơi, gleng nao h’dôm tơlơi phun, tơlơi lông hăng tơhnal gal amăng bruă mu\t hrom hăng đ^ kyar kơplah wah dua bơnah. Bruă bơk’toai tal anai dưi lăng le\ tơlơi gal pioh [ing juăt bruă gum lăi pơthâo h’dră bruă mơng ASEAN hăng India lăi pơthâo nao rai jơlan gah pơtru\t h’dôm bôh yôm gum hrom rơđah rơđông kơplah wah deh ]ar India hăng ASEAN pơ\ anăp anai./.

           ****Tui ha\ng tơlơi pơs^t mrô 22 mơng khua dêh ]ar ta, gah bruă gum djru  man pơdơng sang do\ brơi hơdôm mơnuih hơmâo gum djru brơi hơkru\ ta đưm, lơm 2 thu\n 2013, 2014, sa boh sang do\ phrâo, amra djru 40 klăk prăk, laih anu\n hơdôm sang do\ pơkra glăi le\, djru 20 klăk prăk. Rơngiao tơlơi gum djru mơng kơnuk kna ta, hơdôm plơi pla iâo pơthưr pơ]ruh thim dơng. {ơi tring ]ar Đồng nai, hlăk tơguan prăk djru mơng kơnuk kơna,  hơmâo mă guan keh prặ plơi pla, kiăng djru brơi hơdôm mơnuih djru ba hkru\ ta đưm, ta` hơmâo sang do\ phrâo hơđo\ng. Rơnu] thu\n anai, tring ]ar amra nga\ gio\ng bruă man pơdơng sang do\ ano\ p^t brơi hơdôm mơnuih hgum gôp brơi hơkru\ ta đưm, hơmâo sang do\ phrâo hiam kơja\p hloh./.

           ****{irô ding jum wai lăng bruă đang hmua hăng pơđ^ kyar [ôn lan deh ]ar ta phrâo mă yoa tơlơi pơs^t Ako# bruă “Ngă pơhô pơ phun bruă mă yoa, pơhrui blơi, pơkra, s^ mdrô akan ngừ tui glông h’dră”. Ako# bruă anai kiăng pơđ^ tui mrô gơnam pơkra rai, ano# klă `u, noa akan ngừ ia rơs^ kah hăng: Akan ngừ grih kơ`^, akan ngừ m’ta prong, akan ngừ bơbro\t tui jơlan gah phrâo; pơke\ bruă hyu mă akăn hăng pơhrui blơi, pơkra hăng s^ a`am akan, djơ\ hrom bôh tu\ yoa kơplah wah m’nuih hyu mă akan h’dang hăng anom bơvih [o\ng s^ mdrô. Ako# bruă dưi ngă tui [ơi 3 bôh tring ]ar Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa mă mơng ră anai truh kơ thun 2020./.

            ****Ama\ng sa blan laih rơgao, khul khua ding kơna pel e\p mơng lu bôh [irô tring ]ar Gia Lai, gah bruă khăm, pơjrao, bruă s^ ia jrao gun, laih anu\n măy mok gah pơjrao duăm ruă gah rơngiao, hơmâo nao pel e\p lăng [ơi 223 boh anih, hơmâo [uh 53 boh anih ngă soh glăi tui ha\ng tơlơi pơkă phiăn juăt ( hmâo 24%). Hơdôm anih ngă soh glăi le\: Anih khăm pơjrao [u hơmâo hră pơar; khăm rah s^ rah ia jrao brơi mơnuih duăm ruă, khăm pơjrao rơgao h^ tơlơi soh tơlơi mă bruă; [u ]ih ôh nua ia jrao, [u ngă hră ôh khăm, pơjrao brơi mnuih duăm ruă, tui ha\ng tơlơi pơkă phiăn juăt....Anih s^ ia jrao abih thu\n blan pơkă, s^ mdrô ia jrao [u hmâo hră pơar, [u nga\ tui hiam sang s^ ia jrao; pô g^t gai [u do\ ôh [ơi sang, samơ\ [u jao glăi tơlơi dưi pô pơ\ kon tui ha\ng tơlơi pơkă phiăn juăt, [u hơmâo hră pơar tui lăng su\ s^ mdrô ia jrao gun, tui ha\ng tơlơi pơkă phiăn juăt  kơnuk kơna ta./.

              ****Anom bruă pơhlôm mơnong [o\ng huă phrâo e\p [uh Sang bruă Văn Duy Phương, [ơi 214 jơlan Võ Văn Tần, quận 3, [ôn prong Hồ Chí Minh blơi mu\t hăng s^ tơbiă 2 k’thung mơnong [o\ng mơng deh ]ar Mi [u djơ\ hăng tơhnal pơkă lăi pơthâo hlâo. Anun le\ mơnong Triple Strength Glucosamin, Chondroitin hăng MSM. Tơdơi kơ e\p [uh, tôm brơi lơ 25/8, Anom pơgang pơhlôm mơnong [o\ng mă yoa laih tơlơi pơs^t phăk tơhmal 10 klăk prăk hăng Sang bruă Văn Duy Phương. Laih anun pơs^t pơdơi ba hyu hăng khom ngă Sang bruă anai pơhrui glăi abih, prai h^ abih bang mrô mơnong [o\ng [u klă hiam djơ\ tơhnal pơkă anun./.

          Tơlơi pơhing phrâo dêh ]ar ta] rơngiao :

****Khua mir sir dêh ]ar Ukraina, ơi Petro Porosshenko tơm brơi hơmâo bơjơlah h^ khul khua pơ\ ala brơi mươnuih [ôn sang, laih anun ako\ pơjing ple\ hră ruah  khul khau hrơi anai lơ 26/8. Ama\ng hră mơit tru\n mo\t tơm brơi lơ 25/8, ơi Petro Porosshenko  hơmâo pơdah rai pran jua ]ang rơmang tơlơi ple\ hră ruah khua anai sut lui h^ hdôm khua mua to\ng ten ha\ng kơnuk kơna sô hơđăp, mơng khua mir sir hơđăp dêh ]ar Ukraina, ơi Yanukovich, laih anun ruah đ^ khul khua mua pơlir hro\m, thâo mă bruă rơgơi, pơblih phrâo tơlơi bơvih [o\ng huă, laih anun bruă kđi ]ar Ukraina. Khua mir sir dêh ]ar Ukraina, ơi Petro Porosshenko iâo pơthưr tu\ ư hro\m, laih anu\n tơlơi do\ng yua mơng mơnuih [ôn sang dêh ]ar Ukraina./.

****Kơnuk kơna deh ]ar Japan tôm brơi lơ 25/8 brơi thâo, deh ]ar anai prăp lui ia jrao akă dưi pơs^t pơkra rai [ơi deh ]ar Japan amăng bruă pơjrao kơ m’nuih hmâo tơlơi ruă djơ\ k’man Ebola tơdah Khul wai lăng bruă ia jrao rong lon tơnah [u dah h’dôm [riô  ia jrao pơkon kiăng. Djuai jrao anai yoa kơ sang bruă mơng deh ]ar Japan pơkra hmâo anăn iâu T-705 dưi ]ang rơmang le\ dưi pơjrao kơ m’nuih ruă djơ\ k’man Ebola. Ako# blan 8 phrâo rơgao, Khul wai lăng bruă ia jrao rong lon tơnah tu\ ư hrom brơi mă yoa lông lăng h’dôm ia jrao akă dưi pơs^t amăng bruă pơjrao pơgăn k’man Ebola yoa kơ k’man anai glăk pơhu^ lar hyu gah rơngiao kual Tây Phi./.

****Phrâo anai [ơi Băng Kok, dêh ]ar Thái Lan, ako\ pơjing tơlơi Hội ]ơ\ gah tơlơi ]ua\ ngui  hdôm lon ia ASEAN ha\ng ako\ `u: “Gơnam gru grua-hiam drơi jăn – Boh khuă gleng nao tơlơi ]ua\ ngui kơja\p hơđo\ng [ơi hơdôm lo\n ia ASEAN”. Hội ]ơ\ anai hơmâo rơbeh 500 ]ô khua ding kơna khul mơnuih kơnâu kơnak, pơ\ ala brơi hơdôm [irô ]u\ă ngui, mơnuih rai blơi gơnam tam, rai mơng hơdôm lo\n ia ama\ng kual, dêh ]ar Khe], dêh ]ar Nga. Tơlơi Hội ]ơ\ anai gleng nao, lăi pơthâo tơlơi ]ua\ ngui mơng khul, pơđ^ tơlơi nga\ hro\m mơng hơdôm công ty ]ua\ ngui, mơng hơdôm lo\n ia ASEAN, gơnhăm nao 2 mta phu\n gah ]ua\ ngui lăi hro\m, tơlơi ia jrao, hiam drơi jăn./.

****Kơiăng Khoa deh ]ar Ănglê ơi Nick Clegg tôm brơi lơ 25/8 hmâo laih bruă bư\p hăng Khoa deh ]ar India ơi Narendra Modi amăng hrơi blung a mơng tal nao ]oa\ deh ]ar anai kiăng k’tưn gum hrom bơvih [o\ng hăng ngă tui ha amăng ple\. Nao hrom hăng Kơiăng Khoa deh ]ar Ănglê ơi Clegg amăng tal ]oa\ deh ]ar India le\ sa gru\p pơ ala mơng h’dôm pô anom bơvih [o\ng hăng tơlơi ]ang rơmang pơtru\t tuh pơplai amăng h’dôm bruă phun mơng deh ]ar India kah hăng pơtô juăt, braih pơdai, s^ hyu raih daih, pơgang lon ia hăng rơng^t adai. H’dôm bôh anom bơvih [o\ng anai pơkă hlâo amra k^ tơlơi pơkôl h’dôm hră pơkôl hăng hyu doah e\p tơhnal gal bơvih [o\ng hăng h’dôm bơnah gah deh ]ar India./.

****Dêh ]ar Êjip yơh, pô ngă go\ng jơlan gah tơlơi bơkơtuai nao rai pơdơi pơblah ngă kplah wah dêh ]ar Isarael – ha\ng phung đăo Isalam  Hamas hơmâo phao kơtuang, hơmâo rơkâo pơdơi pơblah ngă [ơi kual lo\n Gaza, Đua\i tui anu\n, dêh ]ar Êjip rơkâo hơdôm tơlơi pơkă tui anai; Pok glăi ama\ng jang [ơi pơguai lo\n ia, brơi tơlơi dưi pơdu\ pơgiang gơnam nao djru tơlơi khăp pap, kah ha\ng gơnam tam man pơdơng glăi [ơi lo\n Gaza. Hơdôm tơlơi ]u tu\ ư nao rai kplah wah dêh ]ar Isarael – Hamas, amra ]rông lô ama\ng 1 blan pơ\ ana\p anai dơng./.

            Pơblang hăng pôr : Siu H’Prăk-Rơluch Xuân
Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC