Tơlơi pơhing phrâo amăng dêh ]ar ta :

            *****Klăm to\m brơi, lơ 5/9, Khua ano\m bruă wai lăng djo\p djuai ania mơnuih mơnam dêh ]ar Việt Nam, ơi Nguyễn Thiện Nhân, hơmâo ]ơkă jum khua ano\m bruă tơlơi đăo Phơt dêh ]ar Lào, ơi Mahaphong Samarơk. {ơi mông ]ơkă jum, ơi Nguyễn Thiện Nhân lăi, hơdôm thun rơgao, hơmâo tơlơi djru hro\m gah ano\m bruă wai lăng djo\p djuai ania mơnuih mơnam, ano\m bruă khul tơlơi đăo phơt Việt Nam, anun yơh bruă mă gah tơlơi đăo phơt Việt Nam hơmâo pơđ^ kyar lu mơta. Biă mă `u, ako\ blan 5/2014 rơgao, khul đăo phơt Việt Nam hơmâo pơphun tu\ yua tơlơi jơnum prong Vesak sang gum hơb^t djo\p dêh ]ar [ơi pra yang Bái Đính, tring ]ar Ninh Bình, amăng anun hơmâo tơlơi gum djru hro\m khul đăo phơt dêh ]ar Lào hăng ơi Samarơk. Bruă mă anun hơmâo pơđ^ tui tơlơi hing ang đăo phơt Việt Nam hăng jar kmar. Ơi Nguyễn Thiện Nhân lăi, ano\m bruă wai lăng djo\p djuai ania mơnuih mơnam hơmâo ngă hro\m kjăp hăng ano\m bruă wai lăng djo\p djuai ania mơnuih mơnam Lào, amăng anun hơmâo khul đăo phơt dêh ]ar Lào./.

*****Tlăm tôm brơi lơ 5/9 [ơi Hà Nội, Kơiăng Khoa deh ]ar ta ơi Nguyễn Xuân Phúc tu\ jum yă Zhuldyz Akisheva, Khoa Anom bruă pơgang k’do\ng ma túy hăng [ing ngă soh mơng Sang gum h’b^t djo\p deh ]ar [ơi deh ]ar Việt Nam nao lăi pơthâo pơđu\t rơ-wang bruă mă mơng `u [ơi deh ]ar ta. Amăng mông tu\ jum, Kơiăng Khoa deh ]ar ta pơs^t yôm tơlơi gum djru mơng {irô pơgang k’do\ng ma túy hăng [ing ngă soh mơng Sang gum h’b^t djo\p deh ]ar amăng rơbeh kơ 20 thun rơgao djru yôm phăn amăng bruă ngă tui ba glăi bôh tơhnal bruă mă hăng jơlan h’dră pơkă mơng lon ia gah bruă pơgang k’do\ng ma túy, [ing ngă soh hăng HIV/AIDS mơng deh ]ar Việt Nam. Kơiăng Khoa deh ]ar hơư\] hơhmưi yă Zhuldyz Akisheva dưi roah ngă khoa yôm phăn amăng glông bruă Sang gum h’b^t djo\p deh ]ar dơng. Laih anun, pơdah pran joa bơni h’dôm tơlơi gum h’go#p mơng yă Akisheva kơ bruă pơgang k’do\ng ma túy, HIV [ơi deh ]ar Việt Nam./.

*****Klăm to\m brơi, lơ 5/9, Kơ-iăng Khua dêh ]ar ta, ơi Vũ Đức Đam nao jơnum hro\m mut thun hrăm phrăo sang hră gưl klâo Plei Ku, [ôn prong Plei Ku, Gia Lai. Nao jơnum hăng đ^ pơhiăp [ơi mông jơnum mut thun hrăm phrâo anai, ơi Vũ Đức Đam bơni kơ bruă mă, tơlơi gir run mơng khua mua nai pơtô sang hră gưl klâo Plei Ku dưi ngă laih thun blan rơgao. Ơi Vũ Đức Đam pơtă pơtăn kơ [ing nai pơtô, ]ơđai sang hră, kho\m  pơkơtưn nao rai pơtô hiam, hrăm hră rơgơi. Tring ]ar Gia Lai ăt  jing tring ]ar [un rin amăng kuăl ]ư\\ siăng, laih dơ\ng kho\m ngă tui tơlơi pơblih hơdră pơtô hrăm anun yơh ano\m bruă pơtô hrăm kho\m kơtưn hloh. Ơi Vũ Đức Đam Kơ-iăng Khua dêh ]ar ta lăi:

            {ing ta kho\m ha pran jua, kơtưn laih anun djru hro\m ngă tui tơlơi pơblih phrâo, biă mă `u tơlơi pơtô hrăm. Djru hro\m tring ]ar Gia Lai, kuăl ]ư\ siăng plơi pla mơnuih sông kơtang amăng tơlơi hơkru\ mơnuih sông kơtang djă anăn ơi Nup hăng tơlơi akhan đưm hmư\ hing Dăm săn, plơi pla glai klo xà nu dưi pơđ^ kyar khăp mơak. Kiăng kơ lo\n ia Việt Nam ta dưi pơdrong asah, kjăp kơtang hmao hăng gơyut gơyâo jar kmar./.

*****Mơgoah tôm brơi lơ 5/9, Gru\p khoa pơ ala mơng {irô Khoa pơ ala m’nuih [ôn sang [ôn prong Cần Thơ gum hrom hăng Khul wai lăng m’nuih [ôn sang [ôn prong pơ phun bruă jơnum mă tơlơi gum pơhiăp gum h’go#p amăng hră ]ih bơk’toai pơ phun bruă Sang phăt k’đi pơplih pơkra. Tơlơi bơk’toai amăng mông jơnum, lu tơlơi gum pơhiăp mơng khoa pơ ala tu\ ư hăng jơlan gah pơjing Sang phăt k’đi amăng kual amra djru h’kru\ pơsir h’dôm bruă akă dưi ngă, tơlơi tơnap amăng bruă pơ phun hăng bruă mă mơng Sang phăt k’đi gưl tring glông ră anai; laih anun k’tưn tơhnal ha jan mơng Sang phăt k’đi pơsir k’đi [ơi kual amăng bruă phăt k’đi; gleng nao tuh pơ plai kơ anih anom mă yoa, m’nuih mă bruă be\ mă yoa prăk hyu khưi khai. Yoa anun, pơ phun bruă Sang phăt k’đi amra hmâo 4 gưl anun le\: Sang phăt k’đi deh ]ar; Sang phăt k’đi gưl glông; Sang phăt k’đi h’dôm tring ]ar, [ôn prong gah kơnuk kơna hăng Sang phăt k’đi amăng kual./.

            *****To\m brơi, lơ 5/9, ano\m bruă pơtui jua pơhiăp Việt Nam kuăl ]ư\ siăng ngă hro\m sang hră hrăm bruă tơlơi adoh soang tring ]ar Dak Lak pơphun jơnum klah ]un 10 thun ngă adơi ayo\ng hăng [ôn Bhôk, să Yang Tao, tring glông Lak, tring ]ar Dak Lak. 10 thun  ngă adơi ayong hăng [ôn mơnuih [ôn sang djuai [iă laih anun ho\k mơak ]ơkă thun hrăm phrâo, hơmâo sang bruă prăk pơđ^ kyar Việt Nam  BIVD [ơi Dak Lak  djru, dua boh ano\m bruă anai hơmâo brơi kơ [ôn Bhôk 300 anung gơnam, brơi kơ sang ano\ [un rin. Ơi Y Sa Kary, Kơ-iăng khua [ôn Bhôk lăi:

            Dua boh ano\m bruă ngă adơi ayong hăng [ôn jing Gong phun pơtui jua pơhiăp Việt Nam [ơi kuăl ]ư\ siăng hăng Sang hră pơtô bruă tơlơi adoh soang Dak Lak djru kơ ană plơi pla gơmơi lu biă mă, djru kơ ]ơđai sang hră, hơdrôm hră pơ-ar, sum ao, ia măm, hră [ong ană plơi pla mơak biă mă. Ană plơi pla gum pơgôp ha pran jua hơđong tơlơi hơdip hăng ngă tui djơ\ tơlơi pơtrun mơ\ng ping gah, kơnuk kơna ta pơtrun./.

*****Khul hlăk ai tring ]ar Lâm Đồng phrâo gum hrom hăng Sang bruă pơgang m’nuih m’nam Prudential Việt Nam pơdo\ng [ơi tring ]ar Lâm Đồng, Sang prăk đ^ kyar Sang do# kual lon dăo ia krông Cửu Long pơdo\ng [ơi Lâm Đồng, Sang bruă ia tơsâu rơmô NutiFood pơ phun jao gơnam trung thu kơ [ing ]ơđai moai hmâo tơlơi h’d^p tơnap tap mơng 2 bôh să Dă Chais hăng Dă Nhim, tring glông Lạc Dương. Anai le\ bruă mă hrim thun dưi hmâo Khul hlăk ai tring ]ar Lâm Đồng gum hrom hăng h’dôm bôh anom bơvih [o\ng pơ phun. Bruă mă anai kiăng pơsur pran joa [ing ]ơđai moai hmâo tơlơi h’d^p m’da tơnap tap [rô djơ\ tal tết Trung thu, laih anun djru [ing ]ơđai hmâo tơlơi gal [o\ng mơ`um ]ơkă mơak hrơi jơnum blan prơmi. Hăng tơlơi yôm phăn anun, bruă jơnum ngui thun anai ngă brơhiư\] lu anom bơvih [o\ng gum hrom hloh, amăng anun hmâo h’dôm anom bơvih [o\ng prong mơng tring ]ar pơkon dơng./.

            *****Klăm to\m brơi, lơ 5/9, Sang bruă khua tơhan pơgang goai dêh ]ar tring ]ar Dak Nông hăng Gơnong bruă ngă hmua tring ]ar anai hơmâo pơphun jơnum k^ hră ngă hro\m pơgang glai klô, pơgang apui [ong glai, pơgang goai dêh ]ar. Tui hăng tơlơi pơkôl ngă hro\m anai, dua bơnah  djru nao rai ngă bruă wai pơgang glai rưng, pơđ^ kyar pla kyâo, pơkra ring bruă pơđoh ia pơgang goai dêh ]ar. Tui hăng anun, dua bơnah amra pơtruh nao rai tơlơi pơhing phrâo, pơtrut tui bruă pơtô pơblang wai pơgang, pơđ^ kyar kyâo glai kuăl goai dêh ]ar./.

            Tơlơi pơhing phrâo dêh ]ar ta] rơngiao :          

*****Khua mir sir dêh ]ar Iraq iâu pơthưr jar kmar djru kơ bruă blah glăi [ing tơhan đăo Islam sat [ai. Khua mir sir dêh ]ar Iraq ơi Fuad Masum lăi, [ing ling tơhan pơ anăn mă kơnuk kơna đăo Islam amra ta` mơn rai, djai đut tơdah hơmâo tơlơi gum hro\m plah wah Iraq, Mi laih anun hơdôm dêh ]ar iao gah. Ơi Fuad Masum lăi dơ\ng, kâo rơkâo kơ jar kmar djru dêh ]ar Iraq kiăng blah glăi [ing tơhan sat [ai yua dah dêh ]ar Iraq  ră anai amu` biă răm [ăm. Khua mir sir Iraq ăt pơhu\i hlâo, tơdah Kơnuk kơna đăo Islam blah pơrai kơnuk kơna dêh ]ar Iraq, gơ`u amra kơsung blah lo\n ia pơko\n dơ\ng./.

*****Khoa pơ ala Kơnuk kơna deh ]ar Ukraina hăng h’dôm ling tơhan ngă h’kru\ [ơi kual ngo\ deh ]ar anai bơ bư\p nao rai [ơi plơi prong jưh jom Minsk, deh ]ar Belarus hăng k^ sa tơlơi pơkôl pơdơi pơnah mă yoa mơng 6 mông mo\t yap tui mông [ơi Moscow tôm brơi lơ 5/9. Khoa mir sir deh ]ar Ukraina ơi Petro Poroshenko pơs^t tơlơi pơtrun pơdơi pơnah anai. Tui hăng h’dôm [irô hyu mă tơlơi pơhing deh ]ar Nga, tơlơi pơtrun pơdơi pơnah le\ “Bruă pơsir ]i kiăng pioh pơdơi tơlơi tuh drah”. Bruă s^ mdrô deh ]ar Nga hăng prăk rouble tanh ba glăi  laih tơlơi klă [ơi anăp tơlơi pơhing k^ pơkôl pơdơi pơnah khă akă hmâo lu tơlơi rơđah lăi nao kơ tơlơi pơkôl anai./.

*****Jơnum min gum hrom dêh ]ar Ukraina hăng tơhan NATO to\m brơi, lơ 5/9 hơmâo pơs^t gum hro\m djru nao rai kơ dêh ]ar Ukraina pơsir tơlơi rung răng ră anai. Tơlơi lăi pơthâo mơ\ng jơnum min Ukraina hăng NATO lăi: Kiăng djru kơ dêh ]ar Ukraina, NATO amra ba nao lu hơdră amăng khul anai hăng Ukraina, gah ling tơhan, gơnam yua pơgang tơlơi rơnuk rơnua bruă ngă hro\m hăng jar kmar. NATO ăt ]ang rơmang tơlơi jơnum ruah khua pơ ala mơnuih [ôn sang dêh ]ar Ukraina amăng blan 10 pơ anăp rơnuk rơnua, djru hro\m bruă pơsir kơđi blah wang sui thun blan [ơi dêh ]ar anai./.

*****Khoa deh ]ar Australia ơi Tony Abbott glăk do# ]oa\ deh ]ar India tôm brơi lơ 5/9 brơi thâo `u amra k^ sa tơlơi pơkôl pu\t ayuh mă yoa amăng tơlơi h’d^p m’da s^ uranium kơ deh ]ar India, kiăng djru deh ]ar phrâo đ^ kyar [ơi kual châu Á anai pơsir tơlơi k’[ah apui yoa na nao [ơi deh ]ar anai. Amăng sa tơlơi lăi pơto\ng, ơi Tony Abbott brơi thâo: “Deh ]ar India hăng Australia leng kơ ]ang rơmang pơtru\t bruă s^ mdrô hăng tuh pơ plai dua bơnah hăng kâo ]ang rơmang dua bôh deh ]ar amra ngă giong bruă bơk’toai s^ mdrô tui hloai pô hăng bơnah bơvih [o\ng pơhlôm ako# tlôn kơplah wah dua bôh deh ]ar, pơkă hlâo ngă giong amăng rơnu\] thun 2016”./.

*****Kơnuk kơna dêh ]ar Israel to\m brơi, lơ 5/9 lăi pơthâo rơkâo bruă juă noa man pơdo\ng 285 boh sang phrâo amăng kuăl plơi Elkana pioh kơ mơnuih djuai ania Hebrơ kuăl kơdư hang ia krông. Ano\m bruă wai lăng lo\n tơnah dêh ]ar Israel brơi thâo, ako\ bruă man pơdo\ng 300 boh sang phrâo [ơi plơi Elkana anai lăi pơthâo mơ\ng blan 1 thun anai laih samơ\ ră anai kah jak iâu juă noa mă bruă pơ alin prăk kăk. Tơlơi pôr anai, tơdơi kơ Israel soa mă 400 ha lo\n gah dêh ]ar Palestin [ơi kuăl yu\ hang ia krông, Israel pơdo\ng [ôn prong phrâo. Anai le\, hơtal soa mă lo\n prong hloh dêh ]ar Israel ngă yap amăng 30 thun rơgao./.

*****Rơbeh kơ 150 ]ô m’nuih juăt bruă ia jrao jar k’mar glăk pơ-[u\t jơnum [ơi Geneve, deh ]ar Thụy Sĩ amăng dua hrơi lơ 4 hăng lơ 5/9 kiăng ]rông kơ h’dôm jơlan gah pơjrao lông lăng ră anai kiăng pơgăn k’man Ebola, tơlơi ruă yoa kơman anai glăk ngă bral bơngăt [ơi Tây Phi hăng [ơi đơ đam rong lon tơnah. Khul wai lăng bruă ai jrao rong lon tơnah ]ang rơmang amăng thun dơi amra hmâo vaccine pơgang hlôm hlâo ăt kah hăng jrao pioh pơjrao tơlơi ruă anai mơn./.

            Pơblang hăng pôr : R]om H’Ly-Siu H’Prăk-Nay Jek