Tơlơi pơhing phrâo amăng dêh ]ar ta:
****Jơnum min Pơtôm hiăp mơng {irô Khoa pơ ala m’nuih [ôn sang tal 13 ba tơbiă tơlơi lăi pơthâo: Hmâo mă tơlơi jăk iâu mơng Khoa Khoa g^t gai wai lăng pơ ala m’nuih [ôn sang ơi Nguyễn Sinh Hùng, Gru\p khoa pơ ala gơnong glông Khoa pơ ala m’nuih [ôn sang deh ]ar Myanmar yoa kơ ơi Thura U Shwe Mann, Khoa Khoa g^t gai wai lăng pơ ala m’nuih [ôn sang ba jơlan hlâo amra rai ]oa\ deh ]ar Việt Nam mơng lơ 5 truh lơ 9/9/2014. Tơlơi pơhing kơ tal rai ]oa\ deh ]ar Việt Nam mơng Gru\p khoa pơ ala gơnong glông Khoa pơ ala m’nuih [ôn sang deh ]ar Myanmar [ing gơmơi amra lăi pơhing kơ neh me\t wa hăng [ing gơyu\t amăng h’dôm tơlơi pơhing tơdơi./.
****Mơguah to\m brơi, lơ 3/9, Khua mir sir dêh ]ar ta ơi Trương Tấn Sang hro\m hăng [ing khua mua gah gơnong dlông nao ]uă hăng mă bruă pơ să bul pơtâo ia rơs^ Thổ Châu, tring glông Phú Quốc, tring ]ar Kiên Giang. {ơi anun, Khua mir sir hro\m hăng khul nao ]uă Go\ng tơmeh pơkă goai lo\n ia ta [ơi Thổ Chu, ]uă puih tơhan pơgang goai dêh ]ar [ơi Thổ Châu, gah ano\m bruă khua ling tơhan tring ]ar Kiên Giang. Tơdơi kơ hmư\ lăi pơthâo bruă mă pơgang tơlơi rơnuk rơnua kơđi ]ar, lo\n ia, Khua mir sir bơni hăng lăng yom biă mă bruă mơ\ng khua mua, ling tơhan pơgang goai dêh ]ar do\ [ơi bul pơtâo ia rơs^ kơ dêh ]ar ta. Khua mir sir, pơtă pơtăn kơ [ing khua mua, ling tơhan puih kơđông tơhan pơgang goai dêh ]ar [ơi Thổ Châu ăt gir hơdai gum hro\m hăng ling tơhan pơko\n bo\ng kjăp bruă pơgang goai lo\n ia [ơi kuăl dơnung yu\ dêh ]ar. {ơi să Thổ Châu, Khua mir sir dêh ]ar ta ơi Trương Tấn Sang hro\m hăng khua mua gah gơnong dlông nao dưm goang bơnga hăng ]uh `ang h’u\ pơ pra yang h’u\ [ơi Thổ Châu kiăng hơdor kơ 500 ]ô mơnuih [ôn sang, ling tơhan djai rơnuk [ing Khmer mriah pơdjai lơm lơ 10/5/1975./.
****Tlăm tôm brơi lơ 3/9, [ơi tring ]ar Ninh Bình, Kơiăng Khoa mir sir deh ]ar ta yă Nguyễn Thị Doan, Khoa Khul pơgang ba Ke\h prăk pơgang ba ]ơđai moai deh ]ar Việt Nam hrom hăng gru\p hyu mă bruă nao pơhmư\ Jơlan h’dră mơak Tết blan prơmi hrom hăng ]ơđai moai glăk do# hrăm, pơtô juăt [ơi sang hră Pơtô pơhra\m mrô 2, hăng jao prăk djru gum “Gum hrom ]ơđai nao sang hră” thun 2014 kơ 120 ]ô ]ơđai hmâo tơlơi h’d^p tơnap tap [ơi tring ]ar. Pơhiăp amăng mông jơnum, Kơiăng Khoa mir sir deh ]ar ta yă Nguyễn Thị Doan rơkâo: Kiăng gal brơi klă hloh kơ ]ơđai moai prong đ^ pơhlôm, h’dôm gưl Ping gah, go\ng gai gum hrom hăng h’dôm gơnong bruă, khul gru\p ngă tui ba glăi bôh tơhnal dơng h’dôm h’dră bruă, tơlơi phiăn mơng Ping gah hăng Kơnuk kơna pioh kơ ]ơđai moai, ngă tui tơlơi dưi mơng ]ơđai moai. H’dôm ]ô ]ơđai moai khom hmâo tơlơi gleng nao, bơvih brơi, ]em rông dơng mơng do# amăng sang ano# kiăng pơhlôm brơi ]ơđai moai dưi hrăm hră, ngui ngor mơak klă djơ\ hăng hnưr thun. Laih anun ]ang rơmang [ing ]ơđai hrưn đ^ amăng bruă hrăm hră hăng pơhra\m drơi, tơdơi anai djru pran hrom, bôh thâo pơdo\ng plơi pla, jing m’nuih hmâo bôh tu\ yoa kơ m’nuih m’nam./.
****To\m brơi, lơ 3/9, khua mua pơ ala mơnuih [ôn sang dêh ]ar [ơi [ôn prong Cần Thơ pơphun jơnum, mă hiăp pơgôp kơ Tơlơi phiăn s^ mơdrô gơnam prong, Luật kinh doanh bất động sản ]ih pơkra glăi. {ơi mông jơnum, lu tơlơi pơgôp hiăp tu\ ư hăng ano\ pơkă hơnong lu hloh lăi nao kơ tơlơi s^ mơdrô gơnam mơdrô pơ prong tơnap pơđuăi hyu kơ mơnuih Việt Nam do\ pơ ta] rơngiao, mơnuih Việt Nam do\ pơ ta] rơngiao s^ mơdrô gơnam tơnap pơđuăi hyu giăm goai dêh ]ar pơkă tong ten hloh, djo\p ano\m bruă Việt Nam mă bruă pơ ta] rơngiao ăt hnun mơn. Hro\m hăng anun, hơmâo tơlơi pơgôp hiăp pơkă kơ bruă mơnuih mơdrô hơmâo prăk pơ alin, hơmâo lo\n ngă anih pơdo\ng ngă pơsat gong kut, [udah hơmâo tơlơi dưi apah lo\n pơdo\ng anih ngă pơsat gong kut, ngă anih s^ mơdrô ep prăk dưi mơn. Khă hnun, hơmâo tơlơi pơgôp hiăp lăi pơkă tui anun tơdơi anai, amra tơnap amăng bruă ngă tui yua dah aka [u hơmâo hơdră pơtô ngă tui rơđah rơđong ôh./.
****Gru\p pơtô juăt Ping gah tring ]ar, Sang hră pơtô bruă k’đi ]ar hăng Khul hlăk ai tring ]ar Lâm Đồng phrâo gum hrom pơ phun bơk’toai “Wa Hồ hăng hlăk ai hăng bruă pơtô juăt, pơhra\m brơi dơng kơ m’nuih apăn bruă”. Bơk’toai tal anai, h’dôm tơlơi gum pơhiăp hăng ]rông sai gleng nao pơdah rơđah sa dua bôh yôm: Tơlơi pơmin Hồ Chí Minh kơ bruă pơhra\m brơi dơng rơnuk hlăk ai; Wa Hồ hăng bruă pơptô juăt tơlơi pơmin h’kru\, pran joa, tơlơi h’d^p m’da kơ hlăk ai; Pơplih phrâo bruă pơtô juăt, pơhra\m brơi dơng hlăk ai ră anai tui tơlơi pơmin Hồ Chí Minh; Bruă pơsir pơđ^ tui ano# klă bruă pơtô hăng pơhra\m tơlơi pơmin pran joa Hồ Chí Minh amăng sang hră pơtô bruă k’đi ]ar… Anai le\ tal kiăng m’nuih amăng khul, tơdăm dra thâo rơđah hloh kơ tơlơi pơmin pran joa mơng Wa Hồ, lăng yôm rơnuk hlăk ai, khul to# tui je# giam, glăm ba bruă mă ư-ang mơ\ ơi yă jao glăi, ngă tui pơdo\ng lon ia jai hrơi jai pơdrong sah klă hiam, rơgơi m’bruă./.
****Lơm lơ 3/9, to\m brơi, Keh prăk djru kơ ]ơđai muai tring ]ar Dak Lak pơphun khul khua mua nao djru, [ơk gơnam ]ơkă blan bơ rơmi ria kơ ]ơđai muai [un rin [ơi dua boh să kuăl ataih Êa Sin hăng }ư\ Pơ\ng, tring glông Krông {u\k. Ano\m bruă keh prăk djru ]ơđai muai Dak Lak hơmâo [ơk 100 anung gơnam, lơm sa anung 150 rơbâo prăk kơ [ing ]ơđai muai [un rin, ]ơđai mơnuih djuai [iă, ]ơđai rơven rơvô. Hro\m hăng gơnam djru, tring glông Krông {u\k, djru amăng bơyan ]ơkă blan bơ rơmi ria anai, ano\m bruă Keh prăk djru ]ơđai muai Dak Lak nao [ơk 400 anung gơnam kơ ]ơđai muai [un rin pơ hơdôm tring glông Krông Pa], krông Bông, Êa Hleo hăng {uôn Đôn, laih dơ\ng ngă hăng Sang bruă gru grua boh thâo tring ]ar pơphun lu bruă mă ngui ngor adoh soang, soang ania ]ơgrai hăng rơmung dul brơi kơ ]ơđai lăng./.
****Hăng tơlơi ]ang rơmang djru ]ơđai moai dưi ]ơkă Tết blan prơmi s^t n^k hmâo lu tơlơi kiăng khăp, lu tơlơi mơak klă hăng bă kơ bôh tu\ yoa, lơ 7/9 anun le\ lơ 14/8 blan di, Khul hlăk ai Cộng sản Hồ Chí Minh, Khul ]ơđai moai deh ]ar ta amra gum hrom hăng Go\ng phun pơdah ru\p deh ]ar Việt Nam pơ phun jơlan h’dră “Tơlơi jơnum ngui yang blan – Ngă bơnga\] tơlơi ]ang rơmang }ơđai moai Việt Nam thun 2014” [ơi Cần Thơ. Gum hrom hrơi jơnum ngui thun anai amra hmâo 180 ]ô ]ơđai moai mơng 13 bôh tring ]ar kual dơnung yu\ deh ]ar hăng giam truh 1000 ]ô ]ơđai moai rai mơng h’dôm bôh tring glông amăng [ôn prong Cần Thơ. {ơi anai, [ing ]ơđai amra dưi bơk’toai nao rai hrăm tui, gum hrom tơlơi ngui ngor đưm, re\k ru\p, akhan h’dôm tơlơi akhan kơ tơlơi h’d^p hrim hrơi, h’dôm tơlơi ]ang rơmang ane\t aneo mơng [ing ]ơđai. Rơngiao kơ anun, [ing ]ơđai amra dưi hmâo mă gơnam tam brơi kơ Tết Trung thu, h’dôm anung prăk djru gum hăng hyu ]oa\ lăng sa dua gru grua đưm hăng bôh thâo mơng [ôn prong Cần Thơ. Jơlan h’dră amra jao prăk gum djru brơi kơ 300 ]ô ]ơđai tơnap tap, hrưn đ^ amăng bruă hrăm hră, tơlơi h’d^p m’da (lom sa anung sa klăk prăk)./.
Tơlơi pơhing phrâo dêh ]ar ta] rơngiao :
****Khoa deh ]ar Australia ơi Tony Abbott tôm brơi lơ 3/9, pơhư laih bruă mơ^t dơng [ing ling tơhan nao pơ\ deh ]ar Iraq djru Mi k’sung blah tơhan h’kru\ Kơnuk kơna đăo Islam tơdơi kơ khul anai pơanăn mă pô Kơnuk kơna đăo Islam lăi pơthâo dơng amăng video ]ih pioh glăi ru\p pơdjai pô hyu mă tơlơi pơhing phrâo deh ]ar Mi tal 2. Deh ]ar Australia [u djơ\ sa bôh deh ]ar amăng Khul NATO ôh samơ\ khul ling tơhan deh ]ar Australia glăk gum hrom hăng h’dôm bôh deh ]ar [ing go\p NATO amăng bruă k’do\ng khul ngă h’kru\ [ơi deh ]ar Iraq hăng Afganistan. Rơngiao kơ bruă gum djru [ơi deh ]ar Iraq, deh ]ar Australia ăt ba mơn năng ai `u 60 ]ô ling tơhan nao pơ\ deh ]ar Iraq kiăng kơdo\ng glăi hăng khul kơnuk kơna đăo Islam. Tui hăng k’]a\o bruă deh ]ar Australia amra tu\ mă kah hăng sa bơnah ding k’na s^t n^k mơng NATO [ơi sa mông jơnum gưl glông mơng NATO pơ phun amăng rơnu\] rơ-wang hrơi 7 anai./.
****Kơnuk kơna dêh ]ar Đức to\m brơi, lơ 3/9, lăi, dêh ]ar anai amra djru kơ dêh ]ar Ukraina gơnam yua, ia jrao kơ ling tơhan. Tơlơi pôr anai pơdah thâo ha hrơi, hlâo kơ jơnum prong khul pơlir hơb^t ling tơhan NATO pơphun pơ kuăl Wales dêh ]ar Anglê, kiăng bơkơtoai nao rai hơdră pơsir kơđi rung răng [ơi dêh ]ar Ukraina. Tui hăng tơlơi pơs^t anai, dêh ]ar Đức amra ta` mơn ba nao kơ ling tơhan dêh ]ar Ukraina sum ao pơgang phao kơtoang anet, gơnam yua gah ia jrao hăng anih pơjrao amăng mông blah ngă. Khă tui anun, kơnuk kơna dêh ]ar Đức ăt gah lui tơlơi ba nao ling tơhan pơ dêh ]ar Ukraina laih anun lăi bruă pơsir kơđi [ơi dêh ]ar Ukraina [u djơ\ lăi hăng bruă blah wang ôh./.
****Yang hrơi do\ng lơ 3/9, deh ]ar Japan lăi pơthâo laih hră ]ih anăn m’nuih apăn bruă kơnuk kơna phrâo hmâo 18 ]ô ding k’na. Anai le\ tal pơplih pơkra kơnuk kơna blung a mơng Khoa deh ]ar ơi Shinzo Abe yap mơng hrơi `u po\t glăi apăn bruă amăng blan 12/2012. Amăng hră ]ih anăn 18 ]ô anun, kơnong kơ hmâo 6 ]ô m’nuih apăn bruă h’đăp dưi djă pioh kah hăng Kơiăng Khoa deh ]ar ngă rah Khoa {irô ding jum wai lăng prăk kak ơi Taro Aso, Khoa ding jum pơtôm hiăp ơi Fumio Kishida, Khoa Anom bruă Kơnuk kơna ơi Yoshihide Suga, Khoa gơgrong h’dră bruă bơvih [o\ng hăng bơk’toai Tơlơi pơkôl gum hrom găn gao Thái Bình Dương ơi Akira Amari. Tơlơi anai brơi [uh Khoa deh ]ar ơi Abe amra djă pioh dơng h’dră bruă bơvih [o\ng hăng pơtôm hiăp mơng pô./.
****Amăng kơnuk kơna dêh ]ar Israel glăk hơmâo tơlơi [u mơak nao rai yua kơ ako\ bruă mă h^ lo\n soa mă mơ\ng dêh ]ar Palestin pioh yua kơ bruă ]ar, lơm anun ling tơhan dêh ]ar anai phrâo pơđut laih bruă blah tuh drah pơ]ah asar [ơi Kơdư Gaza. Tơdơi kơ kơnuk kơna dêh ]ar Israel lăi pơthâo mă tu\ mă lo\n anun yua kơ bruă ]ar 400 ha, lo\n gah mơnuih dêh ]ar Palestin [ơi plơi Bethlehem, kuăl dơnung hang ia krông gơ`u phrâo soa mă, Khua ding jum tơlơi phiăn dêh ]ar Israel ơi Tzipi Livni lơm lơ 2/9 hơmâo truh hiăp jăm ako\ bruă anai, amra ngă tơdu tui bruă pơgang tơlơi rơnuk rơnua dêh ]ar Israel đô] `u lăi. Lơm anun, Khua ding jum prăk kăk Israel ơi Yair Lapid pơhu\i hlâo, Israel glăk rơngiă tơlơi do\ng yua mơ\ng jar kmar./.
****Deh ]ar Singapor hăng Indonesia tôm brơi lơ 3/9, k^ laih sa tơlơi pơkôl pơkă goai deh ]ar [ơi glông ia rơs^ gah ngo\ djeo ia rơs^ Singapor, amăng anun hmâo jơlan goai deh ]ar [ơi glông ia rơs^ ataih 9,45 km mơng Changi, deh ]ar Singapor truh pơ\ bul Batam, deh ]ar Indonesia. Khoa ding jum pơtôm hiăp deh ]ar Singapor Shanmugam hăng Khoa ding jum pơtôm hiăp deh ]ar Indonesia Marty Natalegawa k^ tơlơi pơkôl anai [ơi Singapor găh yu\ tơlơi [uh [o# mơng Khoa mir sir deh ]ar Indonesia ơi Susilo Bambang Yudhoyono, glăk do# ]oa\ deh ]ar Singapor hăng Khoa deh ]ar Singapor ơi Lý Hiển Long./.
Pơblang hăng pôr : Nay Jek-Siu H’Prăk
Viết bình luận