Tơlơi pơhing phrâo hrơi rơma, lơ 29-8-2014
Thứ sáu, 00:00, 29/08/2014

Tơlơi pơhing phrâo amăng dêh ]ar ta :

****Tôm brơi lơ 28/8, [rô djơ\ tal h’dor glăi 69 thun Hrơi h’kru\ blan 8, Hrơi pơdo\ng lon ia lơ 2/9 hăng 45 thun ngă tui Tơlơi chih pioh glăi mơng Khoa mir sir Hồ Chí Minh, Khoa g^t gai Ping gah deh ]ar ta ơi Nguyễn Phú Trọng nao ]oa\ hăng mă bruă hăng Ping gah, go\ng gai hăng m’nuih [ôn sang djo\p djuai ania tring ]ar Tuyên Quang. Đ^ pơhiăp amăng mông mă bruă, Khoa g^t gai Ping gah deh ]ar ta lăi rơđah: Tring ]ar Tuyên Quang khom ngă tui hăng mă yoa ano# gal gah bruă đang hmua, toai ]oa\ ngui ngă brơi tring ]ar pơplih phrâo đ^ kyar, tanh tơtlaih mơng tring ]ar [un rin. Khoa g^t gai Ping gah deh ]ar ta ơi Nguyễn Phú Trọng lăi rơđah, tring ]ar Tuyên Quang khom đ^ kyar dơng bruă măi mo\k; ngă brơhiư\] hăng pơtru\t tuh pơ plai, pơplih pơkra hră pơar mă bruă, pơlir hrom hăng h’dôm tring ]ar jum dar; roah mă h’dôm bruă phun, [u tuh pơ plai hyu đơr hơr. Hrom hăng bruă prăp lui Bruă jơnum, Khoa g^t gai Ping gah deh ]ar ta rơkâo Ping gah tring ]ar Tuyên Quang ngă tui klă dơng Tơlơi pơtrun pơs^t mrô 4 hăng Tơlơi ]râo ba mrô 3 mơng Ding jum k’đi ]ar, pơtru\t k’tang bruă hrăm hăng ngă tui gru hiam pran joa Hồ Chí Minh, ngă tui klă Hră pioh glăi mơng Wa Hồ./.

****{rô djơ\ hrơi hơdor glăi hơtal 69 thun ako\ pơdo\ng kơnuk kơna lo\n ia ta lơ 2/9, klăm to\m brơi, lơ 28/8, [ơi ano\m bruă Khua mir sir, Khua mir sir dêh ]ar ta ơi Trương Tấn Sang hơmâo bưp [o# mơta hăng [ing khua mua mơdrô thun do\ hlăk ai ba gru hlâo amăng bruă mă, jing [ing arăng ruah nao jơnum mă tơlơi bơni anăn Pơtu\ mriah thun 2014 pioh kơ [ing mơdrô rơgơi. Anai le\, [ing mơnuih mă bruă mơdrô thun do\ hlăk ai rơgơi, thâo pơ]eh phrâo, hur har mă bruă, hrưn đ^ ngă pơdro\ng tơpă kơ sang ano\ pô hăng kơ lo\n ia. Pơhiăp hăng [ing nao jơnum, Khua mir sir dêh ]ar ta bơni biă mă tơlơi gir run hrưn đ^ mơ\ng hlăk ai amăng mông tơnap tap. Khua mir sir ơi Trương Tấn Sang lăi, tơlơi tu\ yua blung a amăng bruă mă dưi tu\ yap samơ\ khom pơlar hyu ta` kơ jar kmar kiăng [uh bruă mă mơ\ng ta pơpă lêng kơ mut khul soh, kho\m pơblih phrâo hơdră mă bruă, ming pơkra gơnam s^ mơdrô, hơgai gum hro\m lu ano\m bruă kjăp pơko\n hrưn đ^. {ơi anăp kơ tơlơi lông lăng hu\i kơ ta kơdu\n h^ hăng arăng, Khua mir sir pơtă pơtăn Jơnum ruah khua khul ngă bruă mơdrô hlăk ai pơ anăp, kho\m pơ ]rông sai tong ten hloh,  ep hơdră djru kơ [ing mơdrô thun do\ hlăk ai lăi pha, ano\m bruă mơdrô abih bang amăng dêh ]ar ta lăi hro\m kho\m dưi do\ hơđong do\ng kjăp laih anun hrưn đ^ na nao pơ anăp s^ mơdrô./.

****Tlăm tôm brơi lơ 28/8, [ơi {irô mă bruă Kơnuk kơna, Khoa deh ]ar ta ơi Nguyễn Tấn Dũng tu\ jum Khoa anih jư\h pơ ala kơ deh ]ar Brazil  Vitoria Alice Cleaver nao lăi pơthâo pơđu\t rơ-wang bruă apăn [ơi deh ]ar Việt Nam. Khoa deh ]ar ta ơi Nguyễn Tấn Dũng pơdah pran joa mơak [ơi anăp h’dôm tơlơi pơplih phrâo klă hiam amăng tơlơi jiăng mah, gum hrom lu m’ta bruă kơplah wah deh ]ar Việt Nam hăng Brazil h’dôm hrơi rơgao. Khoa deh ]ar ta lăi nao lăi rai: deh ]ar Việt Nam lăng yôm bruă mă mơng deh ]ar Brazil [ơi kual hăng [ơi rong lon tơnah, ]ang rơmang gum hrom deh ]ar Brazil pơtru\t k’tang dơng bruă gum hrom kơplah wah 2 bôh deh ]ar amăng h’dôm m’ta bruă, mơng bruă k’đi ]ar, pơtôm hiăp truh bruă bơvih [o\ng, bôh thâo, k’sem min – h’dră phrâo, bơk’toai nao rai m’nuih [ôn sang… Ơi Nguyễn Tấn Dũng ]ang rơmang Khoa anih jư\h pơ ala kơ deh ]ar Brazil khă hăng bruă apăn h’pă ăt amra gum h’go#p klă mơn kơ tơlơi pơtru\t bruă rô nao rai gum hrom jiăng mah klă hiam kơplah wah 2 bôh deh ]ar./.

****Klăm to\m brơi, lơ 28/8, [ơi Hà Nội, Ding jum ia jrao hăng Sang bruă prăk pơđ^ kyar châu Á ADB ngă hro\m pơphun jơnum pok pơhai hăng  k^ hră pơar ngă tui kơ]ăo bruă wai pơgang tơlơi suaih pral kơ mơnuih [ôn sang [ơi kuăl ]ư\ siăng ]răn hơtal 2. Kơ]ăo bruă anai hơmâo rơnoh prăk abih tih le\, 76 klăk 600 rơbâo prăk đô lar Mi, dưi ngă tui mơ\ng thun 2014-2019 [ơi 5 boh tring ]ar kuăl }ư\ siăng anun le\: Kon Tum, Dak Lak, Dak Nông, Gia Lai hăng Lâm Đồng. Pơhiăp [ơi mông jơnum, Khua ding jum ia jrao dêh ]ar ta yă Nguyễn Thị Kim Tiến brơi thâo,  5 mơta pơkă kơ bruă ia jrao [ơi hơdôm tring ]ar kuăl ]ư\ siăng do\ tơdu biă mă, kho\m ru\ glăi anun le\, tơlơi suaih pral, hơdră dưi je\ giăm hăng bruă pơjrao tơlơi ruă, mơnuih mă bruă gah ia jrao, gơnam yua pơjrao hăng prăk kăk gah bruă ia jrao. Amăng anun, hơnong pơkă kơ tơlơi suaih pral jing bruă kho\m gleng nao hlâo hloh yua dah thun hơdip truh tơnuk [ơi kuăl ]ư\ siăng aset hloh pơkă hăng anih pơko\n, mrô ]ơđai muai pơ-ai buai do\ lu, [ing đah kơmơi ruă nuă tơkeng ană hăng djai wo\t am^ ană nge ăt do\ đô]. Yă Nguyễn Thị Kim Tiến pơtrun hiăp khul khua mua wai kơ]ăo bruă anai kho\m pơdah thâo hơdră mă bruă rơđah rơđong hloh pioh pok pơhai ngă bruă tu\ yua [iă. Laih dơ\ng, kiăng ako\ pơdo\ng sang ia jrao să, sang ia jrao tring klă hloh pioh tu\ mă hơdră pơjrao tơlơi duăm ruă kơ ană plơi pla./.

****Mơgoah tôm brơi lơ 28/8, Khul ling tơhan h’đăp Khul bơvih [o\ng tring ]ar Dak Lak pơ phun Bruă jơnum klah ]un glăi bruă bơk’tưn Ling tơhan h’đăp ngă gru hlâo tal 4, rơ-wang mơng thun 2009-2014. Amăng 5 thun rơgao, bruă bơk’tưn “Ling tơhan h’đăp ngă gru hlâo” djru pơtru\t laih m’nuih apăn bruă, m’nuih amăng khul djă pioh k’jăp hăng ngă tui pran joa phiăn juăt “Ling tơhan Wa Hồ”. H’dôm khul gru\p [ơi tring ]ar hmâo laih lu bruă mă s^t n^k ngă gal kơ bruă djru nao rai tơdroă đ^ kyar bơvih [o\ng, hro# trun [un rin; mă yoa bôh thâo phrâo, h’dră phrâo amăng bruă ngă đang hmua, ]em rông hlô, bơvih [o\ng pơđ^ tui tơlơi h’d^p m’da pran joa, gơnam tam kơ m’nuih apăn bruă, m’nuih amăng khul; k’tưn bruă h’dor tơngia, pơgang tơlơi dưi lăp djơ\ mơng m’nuih amăng khul. Laih anun, gum hrom pơ phun na nao bruă hyu lăi pơthâo, pơtô juăt phiăn juăt ngă h’kru\ kơ rơnuk hlăk ai; gum hrom klă bruă bơvih boang, lăng ba, brơi gơnam tam kơ m’nuih gah h’dră bruă; pơdo\ng 32 bôh sang do# “Khăp păp [ing go\p”, “Sang do# gum hrom h’b^t” noa `u rơbeh kơ 1 klai 100 klăk prăk./.

       ****Tring glông Lạc Dương, Lâm Đồng phrâo pơphun jơnum ruah khua pơ ala mơnuih [ôn sang djuai [iă tring glông hơtal 2, thun 2014. Nao jơnum hơmâo ơi Phạm S, Kơiăng Khua tring ]ar Lâm Đồng kiăng pơpu\ kơ mông jơnum hăng bơni biă mă boh tơhnal tring glông Lạc Dương hơmâo ngă thun blan rơgao. Tui hăng ơi Phạm S, dơ\ng mơ\ng sa boh tring glông [un rin đô], rơgao 5 thun ngă tui hơdră ako\ pơdo\ng hăng pơđ^ kyar amăng kuăl plơi pla mơnuih djuai [iă, tring glông Lạc Dương hơmâo pơs^t mơ\ng jơnum hơtal sa, ba glăi lu boh tơhnal tu\ yua klă, biă mă `u bruă pơblih phrâo hơdră ngă hmua pla pơjing, ngă tui mơne] phrâo ia rơgơi amăng bruă đang hmua./.

****Klăm to\m brơi, ano\m bruă Ping gah tring ]ar Dak Nông pơphun  lăi pơthâo hră pơtrun pơđ^ bruă, dăp bruă mă pơblih nao rai [ing khua mua gơnong bruă [ơi tring ]ar hăng tring glông. Pơhiăp [ơi mông jơnum, ơi Trần Phương, Kơ-iăng Khua ping gah tring ]ar Dak Nông hơmâo pơpu\ kơ [ing khua mua phrâo dưi pơđ^ bruă laih anun ]ang rơmang [ing khua mua anai mă bruă gơ grong hloh, abih pran jua git gai wai lăng ngă pơgio\ng bruă jao kơ ta pô ngă./.

           

 

 

Tơlơi pơhing phrâo dêh ]ar ta] rơngiao :

 

            ****Tơlơi rô nao rai kơplah wah deh ]ar Nga hăng deh ]ar Ukraina k’tang tui dơng tơdơi kơ hmâo tơlơi pơhing lăi deh ]ar Nga glăk k’tưn bruă ling tơhan [ơi goai deh ]ar hăng deh ]ar Ukraina hăng mu\t nao amăng kual lon deh ]ar Ukraina. {ơi anăp tơlơi pơhing phrâo lăi anun, Khoa mir sir deh ]ar Ukraina ơi Petro Poroshenko tôm brơi lơ 28/8 pơs^t lui laih tal nao ]oa\ deh ]ar Thổ Nhĩ Kỳ hăng iâu tum pơ-[u\t jơnum je\] m’tam hăng Jơnum min pơgang lon ia hăng rơnuk rơnoa deh ]ar Ukraina kiăng pơs^t h’dôm yăk nao to# tui pioh k’do\ng glăi hăng tơlơi [u h’đong [ơi kual Ngo\ deh ]ar anai./.

****Khua mir sir dêh ]ar Prăng ơi Francois Hollande to\m brơi, lơ 28/8 iâu pơthưr sang gum hơb^t djo\p dêh ]ar pơphun tơlơi djru je] ame] khăp pap kơ gong gai kơnuk kơna dêh ]ar Libi kiăng djru kơ dêh ]ar anai ru\ pơdo\ng glăi tơlơi rơnuk rơnua dêh ]ar. Pơhiăp [ơi mông jơnum lăi pơthâo rim thun hăng [ing khua mua ngă bruă pơtôm hiăp dêh ]ar Prăng, pơphun [ơi plơi prong jưh jom Paris, ơi Francois Hollande lăi rơđah : Tơdah [u hơmâo bruă mă djru anun mơ\ng jar kmar, tơlơi rung răng kơđi ]ar dêh ]ar Libi amra lar nao pơ kuăl mơtam. Yua kơ anun, dêh ]ar Prăng rơkâo Sang gum  hơb^t djo\p dêh ]ar djru je] kơ dêh ]ar Libi kiăng dêh ]ar anai ru\ pơdo\ng glăi tơlơi rơnuk rơnua..[u djơ\ kơnong hơjăn dêh ]ar Libi đô] ôh, wo\t hăng dêh ]ar Êjip hăng Tuynizi ăt kiăng gleng nao mơn./.

****Rơ-wang bruă roah Khoa mir sir [ơi deh ]ar Afganistan pơđu\t laih rơbeh kơ 2 blan ha krăh samơ\ m’nuih [ôn sang deh ]ar anai ăt glăk amăng tơlơi do# tơgoan mơn. Tơlơi mơ\ ara\ng bơngo\t le\ hrim hrơi rơgao, tơlơi rung răng bruă k’đi ]ar [ơi Afganistan jai k’tang hloh. Hrơi tôm brơi, amăng [rư\ 2 ]ô m’nuih tơbiă anăn leng kơ lăi pơto\ng lui h^ hăng pơ pe\ đuăi mơng bruă pel e\p hră ple\./.

4/Lơ 27/8, Kơnuk kơna dêh ]ar Nga brơi thâo: tơlơi lui h^ tơlơi pơtrun bơtơhmal kơ dêh ]ar Iran glăk ru\ glăi yơh, yua hơmâo tơlơi bơkơtoai nao rai jar kmar kơ bruă put ayuh dêh ]ar Iran. Ngă hơmâo pơtrut hơdôm dêh ]ar pơdjơ\ nao kho\m pơdah pran jua kơđi ]ar kiăng tu\ ư h^, pơsir kơđi tơlơi put ayuh dêh ]ar Iran. Khua ding jum pơtôm hiăp dêh ]ar Iran ơi Mohammad Javad Zarif to\m brơi, lơ 28/8 hơmâo bưp Khua ding jum pơtôm hiăp dêh ]ar Nga ơi Sergei Lavrop [ơi Moscow dêh ]ar Nga pioh bơkơtoai kơ bruă bưp glăi plah wah Iran hăng  hơdôm dêh ]ar pơdjơ\ nao kơđi put ayuh Iran./.

            ****Deh ]ar Hàn Quốc hăng deh ]ar Mi tôm brơi lơ 28/8, pơđu\t bruă pơhra\m hrom “M’nuih pơgang tơlơi dưi pô Uchi” tanh hloh sa hrơi bơhmu hăng hrơi pơkă, bruă ngă dưi lăng le\ plai [ia\ tơlơi [u mơak [ơi anăp bruă hơngah k’tang t^t mơng deh ]ar Triều Tiên kơ bruă pơhra\m hrom anai. Deh ]ar Triều Tiên [om đ^ bruă pơhra\m anai le\ sa bruă pơhra\m hyu plah soa deh ]ar anai. Ăt yoa kơ bruă pơhra\m anai mơ\ truh ră anai deh ]ar Triều Tiên ăt akă lăi glăi mơn tơlơi rơkâo mơng deh ]ar Hàn Quốc ba tơbiă mơng lơ 11/8 kơ bruă pơ phun bơk’toai gưl glông amăng anun hmâo tơlơi tum jơnum h’dôm bôh sang ano# klah gah yoa kơ blah ngă dua bơnah mơng thun 1950-1953./.

****Ano\m bruă ia jrao jar kmar to\m brơi, lơ 28/8 hơmâo pơtrut hơdôm dêh ]ar [ơi ro\ng lo\n tơnah kho\m prăp rơmet kiăng bo\ng glăi tơlơi hu\i rơhyưt kơ kman Ebola lar hyu hăng tơnap tap biă mă kơ jar kmar ră anai, Sang gum hơb^t djo\p dêh ]ar ăt iâu pơthưr brơi kơtưn hloh kiăng pơgăn glăi tơlơi ruă yua kman Ebola anai, ngă kơ  rơbêh 1 rơbâo 400 ]ô laih djai [ơi ro\ng lo\n tơnah./.

            **** Mlăm lơ 27/8, hmâo sa tơlơi lon tơhlom prong [ơi sa bôh plơi pơ\ tring ]ar Quý Châu, kual dơnung yu\ deh ]ar Khe\] ngă 8 ]ô m’nuih djai hăng 17 ]ô m’nuih rơngiă. {irô djru pơtlaih m’nuih [ơi anai brơi thâo, lon bôh pơtâo hlom trun mơng k’dư glông năng ai `u 600 me\t dor lo\p h^ lu plơi pla [ơi giam plơi prong Phúc Tuyền, tring ]ar Quý Châu. Tơlơi lon tơhlom ăt ngă laih mơn 22 ]ô m’nuih rơka ruă hăng ngă răm rai 77 bôh sang. Ră anai, h’dôm ]ô m’nuih hyu gum djru glăk gir run hyu doah e\p h’dôm ]ô m’nuih do# h’d^p dăi amăng anih lon bôh pơtâo tơhlom./.

                   Pơblang hăng pôr : Rơluch Xuân-Nay Jek-Siu H'Prăk

 

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC