Tơlơi pơhing phrâo amăng dêh ]ar ta :

****Klăm lơ 13/9, [ơi sang bruă ping gah dêh ]ar, ơi Nguyễn Phú Trọng, Khua git gai Ping gah dêh ]ar ta hơmâo ]ơkă jum yă Bronwyn Bishop, Khua gơnong yu\ ano\m bruă pơ ala mơnuih [ô sang dêh ]ar Austraylia glăk rai ]uă dêh ]ar ta. Ơi Nguyễn Phú Trọng, Khua git gai ping gah dêh ]ar ta ]ang rơmang kiăo tui bruă ngă giăng mah kơđi ]ar mơak klă dua bơnah dêh ]ar ăt kơtưn bruă mă pơđ^ kyar kơtang  hloh gah bruă bơvih [o\ng huă, s^ mơdrô kiăng djơ\ lăp hăng tơlơi ngă giăng mah kơđi ]ar hăng ano\ gêh găl mơ\ng dua bơnah to\m hơmâo laih; rơkâo kơ dêh ]ar Austraylia ngă gêh găl kơ hơdôm kông ty gah Việt Nam ngă hro\m lu hloh hăng hơdôm kông ty gah dêh ]ar Austraylia, biă mă `u gah bruă ep mă dram gơnam amăng lo\n, s^ mơdrô hơdăng pơtâo, ngă gêh găl kơ gơnam s^ mơdrô mơ\ng Việt Nam, biă mă `u mơnong akan hơdang, dưi ba nao s^ mơdrô [ơi dêh ]ar Austraylia./.

****Mơgoah tôm brơi lơ 14/9/2014, [ơi {irô mă bruă Kơnuk kơna, ơi Nguyễn Tấn Dũng Khoa deh ]ar ta tu\ jum Khoa h’đăp Khoa deh ]ar Japan ơi Hatoyama Yukio [rô djơ\ tal `u hăng sang ano# `u glăk do# ]oa\ mă bruă [ơi deh ]ar Việt Nam. Khoa deh ]ar ta ơi Nguyễn Tấn Dũng pơs^t deh ]ar Việt Nam biă `u lăng yôm tơlơi jiăng mah, gum hrom bruă mă hăng deh ]ar Japan, ]ang rơmang hăng ngă abih pran joa pô gum hrom hăng deh ]ar Japan ngă brơi tơlơi rô nao rai dua bôh deh ]ar đ^ kyar dơlăm, k’jăp, sui thun, yoa kơ bôh tu\ yoa mơng m’nuih [ôn sang 2 bôh deh ]ar hăng djru gum kơ tơlơi rơnuk rơnoa, pơdrong sah [ơi kual châu Á hăng rong lon tơnah. Khoa deh ]ar ơi Nguyễn Tấn Dũng ]ang rơmang k’tưn đ^ hăng pơhư bruă gum hrom kơplah wah dua bôh deh ]ar amăng h’dôm m’ta bruă, amăng anun hmâo bruă đang hmua, bruă măi mo\k phrâo, pơtô juăt bruă mă hăng djru m’nuih m’nam./.

, hăng pel e\p, breh pơjrao m’ta kơ 200 ]ô ơi yă tha./.

****Klăm to\m brơi, lơ 14/9, Khul pơtrut pơsur tơlơi hrăm hră tring ]ar Nam Định, pơphun [ơk prăk hrăm hră thun 2014 kơ [ing ]ơđai sang hră djo\p gưl, ]ơđai sang hră gưl prong phrâo mut hrăm thun anai, sang ano\ [un rin hrăm hră thâo. Kơ-iăng Khua mir sir dêh ]ar ta yă Nguyễn Thị Doan nao jơnum hro\m hăng [ơk prăk hrăm hră. {ơi mông jơnum rơbeh 1000 ]ô ]ơđai sang hră [un rin gir hrưn đ^ amăng bruă hrăm hră tu\ mă  prăk djru hrăm hră, sa ]ô 1 klăk 500 rơbâo prăk. Amăng mrô ]ơđai sang hră anun, hơmâo đơ đa am^, ama do\ ngă tơhan mă bruă [ơi Trường Sa, ngă tơhan pơlih ia rơs^. Rơngiao kơ anun, Khul pơtrut tơlơi hrăm hră tring ]ar Nam Định hơmâo jao prăk hrăm hră anăn Tu\i apui bơnga] kơ tơlơi đăo kơnang brơi kơ 5 ]ô ]ơđai sang hră gưl prong, phrâo mut hrăm gưl prong thun anai sang ano\ [un rin  samơ\ hrăm hră rogơi. Lơm sa ]ô tu\ mă prăk djru 11 klăk prăk ha thun, amăng pă thun hrăm gưl prong mơtam./.

****Tlăm tôm brơi lơ 14/9, Jơnum min m’nuih [ôn sang tring ]ar Gia Lai hăng khoa pơ ala mơng sang prăk s^ mdrô gah Bruă s^ mdrô deh ]ar Việt Nam pơ phun ngă lơphe\t jao glăi 200 bôh sang do# kơ m’nuih [un rin hăng giam truh kơ 11 klai prăk djru tuh pơ plai gơnam tam mă yoa kơ sang ia jrao 211 tring ]ar Gia Lai. 200 bôh sang do# hmâo noa 10 klai prăk, leng kơ sang glông, pơdo\ng tui h’dră dăp mơng Gơnong bruă wai lăng bruă man pơdo\ng tring ]ar Gia Lai, hru\p hăng sang glông đưm [ơi anai. H’dôm bôh sang ano# dưi hmâo ]ơkă mă sang gah 5 bôh tring glông le\ }ư\ Prông, }ư\ Sê, }ư\ pưh, Mang Yang, Krông Pa. Ơi Rơmah Thuân, pô pơ ala kơ 50 bôh sang ano# [un rin [ơi să Ia Mơr, tring glông }ư\ Prông nao ]ơkă mă sang do#, lăi:

             Ră anai, [ing gơmơi mơak pran joa biă. Ră anai sang do# h’đong, huăi [le\ [roă] dơng tah, [ing gơmơi pơs^t pran joa pơdo\ng plơi pla phrâo, pơgang rơnuk rơnoa m’nuih m’nam [ơi să./.

****{ơi anăp kơ tơlơi tơnap tap yua kơthel anăn jar kmar iâu le\ Kalmaegi, pơ anăn gah tơlơi Việt ta le\ Chim Mòng biển, klăm to\m brơi, lơ 14/9 [ơi Hà Nội, Khua ding jum wai lăng bruă hmua hăng pơđ^ kyar plơi pla dêh ]ar, ngă khua git gai bruă pơhlôm pơgăn tơlơi răm [ăm truh kơthel ngă ia ling dăo truh dêh ]ar ta, ơi Cao Đức Phat git gai mông jơnum [ing khua mua ngă ding kơna git gai pơhlôm tơlơi truh lo\n adai ngă dêh ]ar, kiăng pơ ]rông sai ep hơdră pơhlôm hlâo kơ tơlơi truh. Tui hăng ano\ pơkă lăng hlâo, kơthel Kalmaegi pưh hmar biă mă, jua rơbu\ kơtang hăng hu\i rơhyưt. {ơi mông jơnum, Khua git gai bruă pơhlôm pơgang tơlơi truh dêh ]ar ta ơi Cao Đức Phát pơtrun hiăp kơ djo\p tring ]ar, ding kơna ngă hrom djo\p tring ]ar, [ôn prong yap mơ\ng tring ]ar Quảng Ninh truh pơ Ninh Bình pơtô brơi ană plơi pla hrêp glăi, pơkjăp pưk sang, prăp lui hơdră pơhlôm tơlơi truh kơthel ngă ia ling dăo rai./.

****}ơkă mơak hrơi jar k’mar m’nuih thun tha rơma lơ 1/10 hăng anăp nao Thun Hlăk ai hyu gum djru, tôm brơi lơ 14/9, [ơi [ôn prong Buôn Ma Thuột, Khul ơi ia jrao hlăk ai tring ]ar Dak Lak pơ phun h’dră bruă “Hyu mă bruă yoa kơ tơlơi soaih pral m’nuih thun tha rơma”, hăng bôh yôm phun le\ pel e\p tơlơi soaih pral, pha brơi ia jrao, pel e\p hăng breh pơjrao m’ta kơ m’nuih tha rơma. H’dră bruă pel e\p abih bang, lăi pơthâo bơvih brơi tơlơi soaih pral, pha ia jrao brơi rơbeh kơ 500 ]ô m’nuih tha rơma

****Ăt amăng mơguah to\m brơi mơn, lơ 14/9, [ơi sang ia jrao prong tring ]ar Kon Tum, Khul tơdăm dra hlăk ai mut phung Việt Nam, Kon Tum, Gơnong bruă ia jrao tring ]ar Kon Tum hăng khua mua pơ ala gah khul mơnuih tha rơma tring ]ar ngă hro\m pơphun hơdră bruă “Bruă mă tơlơi khăp pap yua kơ tơlơi suaih pral [ing mơnuih tha rơma thun 2014”. Hăng lu ơi ia jrao, nai ia jrao glăk mă bruă amăng khul ơi ia jrao hlăk ai Kon Tim, hơmâo pơkă lăng hăng pơ jrao brơi kơ 500 ]ô mơnuih tha roma [ơi 9 boh tring glông, [ôn prong amăng Kon Tum, kah hăng pơkă lăng tơlơi ruă drah nur, ruă hơtai boh, arăt drah, ruă mơ-a`ă tơbiă ia sik, tơlơi ruă hloai tơlang tơleh. Laih anun, [ơk brơi ia jrao  kơ [ing tha rơma hăng pơtô brơi pơtop hrăm tơlơi ruă nuă./.

Tơlơi pơhing phrâo dêh ]ar ta] rơngiao :

****{ơi plơi prong jưh jom Viêng Chăn dêh ]ar Lào, phrâo hơmâo tơlơi jơnum k^ pơkôl ngă hro\m anăn MOU, plah wah dêh ]ar Lào hăng Malaysia kơ bruă hyu sem lăng, pơkă hơnong kơ]ăo bruă ]uk pơkra jơlan rơdeh treng đuăi hmar Savanakhet dêh ]ar Lào–Lao Bảo dêh ]ar Việt Nam, glông ataih truh kơ 220 km. Kơ]ăo bruă ming pơkra jơlan rơdeh treng Savanakhet hăng Lao Bảo dưi k^ pơkôl, [rô djơ\ mông dêh ]ar Lào pơphun jơnum prong Á-Âu hơtal 9 iâu klah ]un ASEM 9 lơm rơnu] thun 2012. Kơ]ăo bruă anai, laih giong, amra djru kơ dêh ]ar Lào hơmâo tơlơi gêh găl, jơlan klă nao rai dưi pơtruh pơ tơdrun kompăn gah dêh ]ar Việt Nam, djru kơ bruă pơtrut pơđ^ tui tơlơi bơvih [o\ng huă, s^ mơdrô gơnam tam pơ tơdrun kompăn Mũi Túi, Đà Nẵng Việt Nam, ăt kah hăng bruă pơtrut mut phung rô nao rai amăng kuăl ASEAN./.

            ****H’dôm bôh deh ]ar ding k’na mơng Khul pơkôl Bắc Đại Tây Dương (NATO) pơ phun jao laih phao k’toang kơ deh ]ar Ukraina. Tơlơi pơhing dưi hmâo Khoa {irô ding ding wai lăng Khul ling tơhan deh ]ar Ukraina ơi Valery Galetei, pô phrâo gum hrom Khoa mir sir deh ]ar Ukraina ơi Poroshenko nao pơhmư\ bruă jơnum prong mơng NATO [ơi plơi Wales, pơs^t lom lăi glăi tơlơi tơ`a [ơi tivi glông 5 mơng deh ]ar Ukraina. Hlâo kơ anun, pô gum bruă mơng Khoa mir sir deh ]ar Ukraina Yuri Lutsenko brơi thâo, sa dua bôh deh ]ar gah kual yu\ rong lon tơnah, kah hăng deh ]ar Mi, Prăng, Italia, Ba Lan hăng Na-uy tu\ ư pơkiăo nao m’nuih gum pơhiăp gah bruă ling tơhan hăng phao k’toang phrâo rơnuk anai kơ deh ]ar Ukraina. Khă hnun hai deh ]ar Mi, Ba Lan hăng Na-uy hơngah lui laih tơlơi pơhing anai./.

****Lơm lơ 13/9, [ơi gah kuăl pơngo\ Donetsk, kuăl ngo\ dêh ]ar Ukraina hơmâo na nao tơlơi pơnah nao rai phao kơnông pơ prong. Asăp apui dơluh đ^ giăm tơdron rơdeh por Donetsk kơtang biă mă, [u ah gơnah nao ôh kơ tơlơi k^ pơkôl pơdơi blah ngă plah wah ping gah pơkdo\ng glăi kuăl Ngo\ hăng Kơnuk kơna dêh ]ar Ukraina. Anai le\, [u djơ\ hơtal blung a ôh hơmâo tơlơi blah ngă nao rai yap mơ\ng hrơi k^ pơkôl pơdơi blah ngă, k^ lơ 5/9, jing sa tơlơi lông lăng [u anet ôh kơ bruă hră pơkôl pơdơi blah ngă anai. Tơdron rơdeh  por Donetsk ră anai ăt gah Kơnuk kơna dêh ]ar Ukraina wai lăng. Hlâo kơ anun, ling tơhan dêh ]ar Ukraina jăm ling tơhan pơkdo\ng glăi kơsung blah amăng mlăm mut nao pơ kuăl tơdron rơdeh por Donetsk ./.

            ****Sa dua ]ô khoa moa apăn bruă Kơnuk kơna Siera Leon tôm brơi lơ 14/9 brơi thâo, ơi ia jrao tal 4 djơ\ k’man Ebola [ơi deh ]ar anai djai tơdơi kơ h’dôm tơlơi gir run mơng Kơnuk kơna Siera Leon ba ơi ia jrao anai nao pơ\ deh ]ar ta\] rơngiao pơjrao [u truh kih. Tui hăng pô Khoa moa anai, nai prin tha Olivet Buck djai laih amăng rơnu\] hrơi tôm brơi lơ 14/9, tơdơi kơ Khul wai lăng bruă ia jrao rong tơnah brơi thâo [u dưi pơsir h’dôm tơlơi kiăng ba ơi ia jrao anai nao pơ\ deh ]ar ta\] rơngiao pơjrao. Hlâo kơ anun, Sieria Leon rơkâo laih Khul wai lăng ia jrao Jar k’mar djru prăk pioh ba ơi ia jrao Olivet Buck nao pơ\ sa bôh sang ia jrao [ơi deh ]ar Đức. Khă hnun hai, Khul wai lăng bruă ia jrao rong lon tơnah brơi thâo [u dưi pơsir h’dôm tơlơi kiăng anun mơ\ amra kơnong kơ gir run pioh dưi pơjrao klă hloh kơ pô ruă anai, amăng anun hmâo vo\t bruă mă yoa ia jrao pơjrao lông lăng dơng./. 

****Mơguah to\m brơi, lơ 14/9, hơmâo boh [iă `u 14 ]ô mơnuih djai, 12 ]ô mơnuih ăt rơngiă amăng hơtal [at tô kơdrăm h^, [at tô pơgiăng tuai bưp h^ ia rơs^ tơdlăk kơtang pơ tring ]ar kơdư Maluku, kuăl ngo\ dêh ]ar Indonesia. Ăt amăng mơguah to\m brơi mơn, hơmâo tơlơi truh rơdeh buyt pơgiăng tuai pơ kuăl dơnung dêh ]ar Thổ Nhĩ Kỳ pơblư\ pơkup h^. Boh [iă `u 13 ]ô mơnuih djai, 15 ]ô mơnuih rơka, lơm rơdeh anai pơgiăng tuai pơkup hăng le# trun amăng ia ania [ơi tring ]ar Antalya, phun `u hơmâo tơlơi truh ră anai arăng glăk hơduah ep lăng./.

                        Pơblang hăng pôr : Siu H’Prăk-Nay Jek