Kruô Xênhv Shôngx yênhx nênhs bluô nux txix tu zus tsiêx cxu

Shông 1997, zơưv Kruô thiêz chuôz zis đros iz cxiê chuôz zis tsôngv box Hmôngz yêik txar lok nhoz ntơưv jok Đề Sủa, xã Lao Chải, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái.

Thâuv co, Đề Sủa zos thax tsav muôx jôngr, liêz chuôv, câur, muôk lưx kuôx, yê đrông ntưk cxiê qơư. Tsi muôx tênhv tênhz tơưk pov cêr, tsi muôx đêx sir zôngv, nox hâuk lok six txov nhêv, taz sik zơưv thiêz cxuô lênhx sđ cux sik thôngx siêz, sir jos krêz uô têx liêx têz. Xuz thơưx zơưv Kruô xeir yis zos zav tsiêx tu zus chênhr chiê huôv tsar kinh tế chuôz zis. Tưz muôx kênh thâuv zơưv chuôz zis têx yis ndê txos 40 tuk, taz sik tsi muôx qơư tu zus, tsuv ntiêr qơư muôx jâuz ntơưv Lai Châu chiê zus têx yis, viv li uô tsi truôx luôs hâux lưv no. Shông 2007, iz chas têx pênhr tsês tâu iz kro mê njik, zơưv Kruô kêr txeik 10 tsov txix pênhr nhiêx tsênhv chei XH huyện Mù Cang Chải chiê cxiv uô qơư tu zus tưv thiêz buô. Đros trâu têx cêr sir jos khưr thiêz gruôs tu; viv li 3 shông tov kaz zơưv chuôz zis tưz thêv tas têx nux grik chiê zuôr nzir nôngz nhux tưv, keiz buô lok zus thiêz cxiv kho đuô têx qơư tu zus cov jông. Seiz pov huyện Mù Cang Chải tsi tâu muôx lênhx tưs tu zus têx ok ntês kê muôs, zơưv Kruô tưz nhênhz chơưv, zok nriêr qơư sâu zuôr thiêz quyết tinhv zuôr 200 tuk nôngz ok lol zus.

Nhạc cắt

Chiv chir zok nriêr, cơưv shâuv têx tsưr ziv tu zus thiêz phax  tar moz trâu keiz ok, zơưv Kruô tsênhv lok hur si Hà Nội chiê zuôr meir jov krâur trâu ok nox, zok nriêr thiêz cơưv shâuv tsưr ziv tu zus, phax tar moz. Txơưv tiêk tsi tâu cơưv đhâu iz lớp tưs lok têx tsưr ziv hlo, taz sik zơưv Kruô  tưz muôz têx meir jov cxur kuz thiêz chiv chir xar tơưv tsưr ziv uô yênhx côngz meir uô krâur nox trâu tsiêx cxu, cxênhx txuôs six hơưv, hnuz nhôngs cux li đas jos uô têx hâux lưv uz no.

Khov sir jos uô lơưr têx tsưr ziv yiêz hâur huôv tsar uô nox uô hâuk, iz chas ntơư muôz têx nôngz tsiêx cxu yiêz thiêz jông lok tu zus, zơưv Kruô chuôz zis paz tsiêx cxu thâuv tưs hloz lox jông, tsi trâus muôx moz. Txos nhiv no, zơưv Kruô tsênhv tu zus 800 tul ok ntês kê, 400 tul ok nkruôz, 3 tuk tưv, 6 tuk nhux. Paz ok ntês kê 800 tuk ntơư, xav kror đruôz đraz iz hnuz ntês tâu 500-600 luz kê, muôs  3 cxênhz đeiv iz luz, tưz gra lok phênhv sâu tâu ntâu trâu chuôz zis. Iz chas co, zơưv Kruô chuôz zis tsênhv nzaz nzơưv têx ar têz por to đo chiê chos nzir têx ntông nox txir li: Tsơưz, txir khơưz, txir tuôz ziz.....

Txix tu zus tsiêx cxu, chos têx ntông nox txir, iz shông yưx hur si têx uz no tas, zơưv chuôz zis tưz muôx phênhv sâu txix 200-300 tsov đeiv. Đros thiêz tsôngv box tox siêz huyện Mù Cang Chải-Suôv qơư luz nênhx tsênhv yuôr ntâu txov nhêv, mak no zos iz phênhv sâu tâu ntâu. Khov muôx phênhv sâu tâu truôx no, zơưv Kruô chuôz zis cxiv uô tâu vax tsêr jông nhoz đros thiêz muôx cxix cxuô zav chuôz zênhx jông thiêz zuôr tâu yêz lox, yêz meir, meir jov cxur....

Lar heik, zơưv Kruô chuôz zis thâuv tưs tưz jông siêz thiêz shir phaz lus sik pheiz kênh têx tsưr ziv huôv tsar uô nox, paz lok six ntâu chuôz zis tsôngv box hâur xã hla đhâu yeiz pluôs.

Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no tsuôk muôx li no xưz, phênhv no zos Đeix nta suôz VN đros tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk uô./.

(VOV4-Riê Lâux cxeik, nhênhv)