Têx pâuz tâu thiêz tsưr ziv phax tar moz vưv

  1) Têx muôx yưv

Moz vưv zos iz zav moz txơưx siz cik tiv nưk muôx nưk caz moz nhoz têx tsiêx thiêz lênhx nênhs uô huôv moz, uô muôx têx tsi jông thiêz tuôl nênhs. Chor tsiêx khênhr muôx zav moz heik co zos đêr (90%) , mir lok zos yưs 5% thiêz têx tsiêx kuk. Thâuv tsiêx trâus moz vưv mak nưl khơưz, tov, zêiv lênhx nênhs, têx caz moz txix têx kâuz ndâus zuôr cik đhâu tơưr grêix thiêz têx grêix to. Caz moz cik trâu hâur luz đros chêr huôv moz lox tuôx thiêz uô tsi jông txos têx sâur nyar, lênhs, uô trâu trâus vưv thiêz tuôs.

2) Têx pâuz tâu

Thâuv trâus vưv: Kror muôs liêz, lok kâuz ndâus đơưz jông xưk li buôk xaz phôngx iz ndis luz kror ndâux. Txos tưs tov, đuô txos ntơư, lênhx nênhs (txơưv zos tuk tsưr lok cux li ntơư), pov đaz tsi cux xo, nox hur tiz si, tsêv cxơưk ka..... Tsi pâuz đaz tsi, nyêi đêx, nyêi chuô. 2, 3 hnuz tov kaz tuk đêr six khiêr muk, tsi nhoz tsêr lok sik nhoz pư iz kro qơư tsâuk ntux tax txos thâuv tuôs đros thiêz tuk đêr zuôs, tsi muôx jos, iz chêr cxar, muôx ntâu thax grêix to tiv nưk chiv chir tov, đuô nưk têx grêix, iz chêr. Tuk đêr co tuôs đhâu 2-5 hnuz.

Thâuv iz chêr cxar, tuôs têk tuôs tơư: Tuk đêr qis, nox krâur tsơưs lok sik tsi nox, gak muk pư, nhoz trâu têx qơư tsâuk ntux. Tuôs têk tuôs tơư, poz tsêik cxar, truô tsi tâu kror ndâux, taz sik cux six lok kâuz ndâus iz ndis kror ndâux. Tuk đêr tuôs txix 3-5 hnuz thâuv trâus cxar, tuôs têk tuôs tơư co. Moz vưv jông xưk li no mak lok six riêz nênhs.

3) Tsưr ziv phax tar moz vưv.

Tsơưs tu zus têx đêr.

Đêr thiêz mir tsuv tâu cxax yuôx vắc xin phax tar moz vưv iz shông iz jâuk, yuôx vắc xin chiê cxax trâu têx đêr thiêz mir mak lok six jông cơưk.

Ntơưv cxuô phường, thị trấn tu zus đêr tsuv muôz đêr khi, cơư, tsi tâu tso lak yar.

Thâuv trâus đêr thiêz mir tov tsuv chox ciês muk trâu qơư y tế chiê cxax yuôx phax tar moz vưv zênhx max, cxix cxuô thiêz iz chas co por hưv tuk đêr, mir co chiê heik trâu cơ quan kho moz tsiêx cxu jê yax pâuz chiê sox seiz, qênhz  shuôs.

Thâuv trâus đêr, mir tov tsi tâu muôz têx yuôx njuôz lok krưr, lok kho, txar jav tsi chiê muôx têx tsi jông yưv siv./.

(Thu Thùy-Riê Lâux cxeik, nhênhv)