PHÊNHV CXƠƯZ CXIZ UÔ KÔNGZ

Tsưr ziv chos poz cưk ntux tsâus

1. Six hơưv chos

Shông no sâu blêx chiv lax nzor đuô, viv li muôx ntâu ar chiê chos poz cưk chiv ntux tsâus. Thiêz poz cưk ziv chos tâu nzor ziv jông, viv li tsov six hơưv chos lok six zov chênhr chiê thâuv tsoz poz cưk cxơưr uô poz tsik trâus njiz ntux nas, tsik uô phiv liv txos luz poz. Viv li, chiv ntux tsâus chos ziv nzor mak ziv jông, fênhx six mak tâu uô zuz trâu hli 9, chos trâu kaz hli 9 txos hli 10 xiêz (poz cưk blâuv thiêz chor poz cưk muôx six hơưv hloz lox tsơưs thiêz sâu nzor đuô mak chos txos hnuz 15/10). Chiê bax chos cov huv mak pox nhuôs tsuv uô zuz poz cưk uô ntêx.

2. Tsưr ziv uô zuz poz cưk

- Tsâu nông:

Chor nôngz txix 0,5-0,6 cir chos trâu 360 yiv ndis, bâuv li 1.500-1.600 tsoz 630 yiv ndis ar đros poz cưk txuô thiêz 1.800-2.000 tsoz 360 yiv ndis têz chos đros poz cưk blâuv. (Đros poz cưk blâuv txơưv chos tuôz đuô taz sik njiêr poz cưk zâu đuô viv li cux bâuv li chor nôngz poz cưk txuô lơưv).

- Muôz nôngz poz cưk tsâu đêx nyiêz hur 8-10 six hơưv đhâu co muôz muk vâuv, zuôr vâuv tâu đros suôz jêz, xuô blêx, jông tiv zix mak zôngv suôz jêz nông chiê vâuv. Đhâu iz hnuz hmo mak nôngz zuôr tơưs câuk, tsuv uô jông shuôk zos nông hênhr mak zuôr uô trâu câuk poz cưk lưx. Tsuôk vâuv cov njiêr poz cưk piz tơưs uô câhk mak chox ciês muk chos, viv zos chiê câuk tuôx siêz muôx chas mak zuôr lax chos viv zôngx ziv uô chas lor, viv chas poz cưk lok six zov chênhr trâu poz cưk hloz lox.

- Uô zuz muôx ar puôz

Muôx ntâu tsưr ziv uô haz trâu zuz poz cưk, taz sik uô hnaz trâu zuz xưk li luz nduôr txâuv puôz zos tsưr ziv zôngx ziv uô, kinh tế, muôx chêx cur tiv zix. Qơư uô hnaz trâu zuz poz cưk tsuv muôx yar ntux, nkra đris, jông tiv zix mak uô ciês ntơưv têx ntus liêx têz zuôr chos tưz tâu uô đrox, ar hur thiêz tiêx, jê qơư muôx đêx, chiê zôngx ziv muôz muk chos.

Tsưr ziv uô: Muôz ar đros xuôz blêx, qir guôx cov siz bâus thiêz qir viv sinh Azotobacterin. Cux muôz nzir tâu mê njik qir Super chiê uô cov chas hlar sêi, muôz chor hmôngr ar blông cov siz bâus trâu sâuv kror qơư tưz tâu muôz xuô blêx lok sik puô blôngx tsơưz trâu hâur kaz, tuôz li iz tuk ntir têk txos iz tuk ntâu. Khov trâu six hơưv tsês nhoz hâur co bâuv chak chiê njuôk xav kror ar uô zuz poz cưk co cov huv đros.

Tok ar khor mak muôz pak cok lơưr tsưr ziv tưz njuôk uô ntêx. Muôz ntir têk tho iz luz kror hâur luz đraz, muôz luz njiêr poz cưk tsâu tưz piz tơưs câuk tso trâu hâur cov qơư tơưs câuk tis tuôx saz sâuv. Lơưr co muôz iz kror suôz jêz lok sik xuô blê cxuz trâu luz njiêr cưk.

Tsik so zưs đêx cov nông, thâuv ntux lok nas lox mak tsuv thêir vor, six hơưv poz cưk nhoz ntơưv qơư uô zuz jông tiv zix txix 5-7 hnuz, ntêr tiv zix tsik ntâu đuô 10 hnuz, zos tiêk six hơưv tsês zuz ntêr đuô mak tsuv zưs nzir qir NPK tor đêx trâu zuz poz cưk. Uô ntêx thâuv zuôr muôz zuz muk chos mak tsuv tsuôs yuôx phax tar caz hmoz trâu zuz txix yuôx Valydacin hov cuô đêx trâu zuz poz cưk.

Lok sik uô zuz trâu poz cưk

Sâuv chor liêx têz tâu uô ar tsơưs, ar jông mak jông đuô zôngv tsưr ziv no.

Tsưr ziv uô li đrav kaz: Uo ntêx thâuv hlêik blêx 2-3 hnuz mak zôngv tơưl, ler hâur kaz muôx blôngx tsơưz lok sik hnaz tax tho kror, ntơưr…puô, muôz mê njik suôz jêz tso trâu đhâu co muôz chor njiêr poz cưk nongz tso trâu sâuv chor suôz jêz co, tror muôz suôz jêz blôngr vor cov ntov chor nôngz poz cưk tsik so zưs đêx iz hnuz txix 2-3 jiês txos thâuv zuz poz cưk tuôx ntêr muôx iz zas ntâu txos oz zas ntir têk mak chox muk chos.

3. Tsưr ziv chos poz cưk thiêz tsoz phưz ntu xuz thơưx

- Uô ar, muôz poz cưk muk chos

- Tsoz phưz poz cưk ntu xuz thơưx:

- Tsuv sêiz shuôk zuôv qir, tsoz phưz nzor txix thâuv poz cưk piz tuôx txos thâuv muôx 5-6 đêiv blôngx, ntu no lok six zov chênhr chiê tsoz poz cưk hloz lox cov jông.

- Zos hnuz uô zuz poz cưk kruôr hênhr mak tsuv zưs đêx cov ar nzâuv uô cê thiêz tsoz poz cưk hlar chas yiêz sêi. Đhâu co muôz qir đạm thiêz lân tor đêx uô cuô zưs tsik so hâur 2-3 hnuz iz jiês.

- Zos zuz njiz ntux nas lok sik ar nôngz mak tsuv muôz lân super tor đros cuô jik zưs tsik so 2-3 jiês, jiês tov kaz kuôk jiês xuz thơưx 3-4 hnuz.

- Đêx zưs:

Poz cưk tsik nhiêx đêx ngaz, tiv zix zos ntu poz cưk tsênhv mok. Viv li tsik tsuv chiê đêx tâur hâur hâur pâuk poz cưk. Jông tiv zix mak chiê liêx têz kruôr thiêz xuôk đêx zưs trâu yênhx tsoz poz cưk. Zos tiêk ar kruôr hênhr mak muôz đêx khơưz cưx tso đêx trâu thiêz đhâu iz hmo mak tso đêx ntưk tas muk.

Txix thâuv poz cưk huôv tsar lox jông txos thâuv cxơưr, uô poz, zuôr tsês tâu đêx hâur kaz têx cưx chiê poz cưk muôx txâuk đêx./.

(Thanh Thủy-Lik Thox cxêik nhênhv)