Tu zus keiz đuz greis

          Pox nhuôs tu zus keiz đuz greis tsuv uô chôngx cơư nhoz qơư lax khiêv, zôngx ziv tso tâu đêx, kuôk têx guôx tu zus keiz ok, tsiêx cxu txơưr ziv đêz ziv jông chiê tsi uô caz moz sik cik. Uô trur chôngx lok six coaz tsôngv chiê cheix ntux no tsi trâus no njiv, cheix ntux sor tsi vâuv, tsi trâus yar ntux cuz sor. Zos plas chôngx keiz tâu luôv xi măng tsuv uô cov zôngx ziv uô vêv xênhz chôngx keiz. Tsuv uô tsưr ziv taz por sinh học. Chôngx keiz thiêz chuôz zênhx tu zus tsuv tâu nzuôr hur si, tsês chiê 15-20 hnuz uô ntêx thâuv tror tu zus iz jas yiêz. Uô ntêx thâuv tu zus jas keiz yiêz 1-2 hnuz tsuv tsuôs yuôx Formalin 3% thiêz their chôngx cov jông. Thâuv tsuôs yuôx tâu 5 six hơưv krêz trôngx chiê chôngx tsi tsư yuôx, mav li tso kêiz trâu.

Xeir nôngz tu zus, pox nhuôs tsuv xeir têx tul jông gâux, grei plaz, tơư lox, hnhar 3-34g mak tax ploz tsênhr. Têx tul tơư kruôr, câus ndâux trâus jix, plâuz tsi jông gâux...mak tsuv por tsês.

Tsov lơưr chôngx tu zus, chiv cheix, qiv hơưv mak cuiz tênhv tu zus hor ntâu tus. Pox nhuôs tsuv muôx vax đar chiê tso keiz tâu 4-5 ciêz hâur cheix ntux sor, 7-8 ciêz cheix ntux no. Keiz tâu tso zuôr chiv chir mul nriêr chaz, đrox, mor lok sik txir nox...

Thâuv tu zus, pox nhuôs tsuv seiz njôngr keiz nox thiêz pư li chas, tir phax moz trâu keiz.

Trax

          Tsôngv ...yuô! Zos iz hâur têx lênhx nênhs nzor pov tâu hâux lưv tu zus keiz greik đuz li liv zix kinh tế chox lol, zơưv Sua Xênhv Shôngx nhoz jos Cang, xã Pà Cò, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình tưz truôx siêz yưv pênhr tu zus keiz greik đuz.

          Thâuv ntêx, zơưv Sua li tsiêx tu zus tsênhv zos iz tul niêv buô thiêz paz nhux đas muôx 8 tul, taz sik viv tsiêx tu zus tsuv ntêr thiêx muôs tâu, viv li kinh tế zơưv chuôz zis cux txov nhêv. Đhâu ntâu hnuz xar tơưv tsưr ziv uô nox uô hâuk, zơưv cuiz tênhv tu zus keiz greis đuz. Zơưv Sua zôngv xi măng uô plas chôngx keiz, their ntông cov sor. Cxôngx co jas keiz 100 tul đruôz hnuz tâu tso mul ndis nriêr chaz nox. Nôngz keiz tâu zơưv chuôz zis xeir zos nôngz keiz tâu tsênhv qơư nôngz keiz ok Thụy Phương xeir thiêz tâu tsôngv box Hmôngz zus nhoz Sơn La viv li muôx đas jos thiêz huv đros qiv hơưv nhoz tox siêz, tsi khênhr trâus moz cik. Zơưv puz keiz nox krâur...Đros grê muôs ntơưv tsêr zos 120 cxênhz iz cir, zơưv xav mak 100 ntâu tul keiz cux sâu lol tâu 10 tsov đeiv ntâu.

          Phênhv “ Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” ciêz no tsuôk muôx xâuk li no xưz. Phênhv no zos Đeix nta suôz VN đros tsênhv qơư cxuêz kôngz têz qơưk uô./.

                                                                                                                                       ( Txâur Vax cxeik nhênhv)