Lênhx nênhs Hmôngz uô bluô nux sâuv thax tsav tox siêz

          Zơưv Mang Xênhv Shôngx tâu xênhz zus thiêz hloz lox hâur chuôz zis muôx chôngz cưr tix nus muôs, luz nênhx txov nhêv, cxôngx têx cxênhx nênhs tov ntêx tưz nhoz uô nênhx pêv tox siêz, yênhx shông pok huôz nti. Luz nênhx txov nhêv, uô cxuô hâux lưv chiê cxơưx trâu luz nênhx, mul ntâu qơư chiê pâuz tâu, cơưv shâuv têx tsưr ziv uô jông cxôngx têx qơư txơưr, zơưv Mang truôx siêz hlôngr yiêz tsưr ziv uô, muôz siêz luz nênhx trâu chuôz zis. Shông 2002, zơưv Mang cuiz tênhv hlôngr iz phênhv ar chos poz cưk, blêx chiê chos txir tuz ziz. Shông 2007, zơưv chos cxaz 2 hecta thiêz chuôz ndê mênhv chêx chos txos 4 hecta, đhâu cxaz chuôz iz cxiê lớp kriê cxaz, uô lơưr tsưr ziv kỹ thuật yiêz, yax six tsoz phưz jông tsoz chos, viv li zơưv li txir tuz ziz shông tưs cux txi txir nju.

          Shông 2010, cxôngx chor nhiêx txiêx cxênhx tsês tâu viv muôs txir tuz ziz, zơưv Mang yưv pênhr zuôr 1 luz yêz teiv, cê thâux txir trâu chuôz zis, cê paz thâux txir tuz ziz trâu pox nhuôs hâur thax tsav chox mul muôs trâu nênhs uô luôv nhoz têx tỉnh Yên bái, Phú Thọ, Hải Phòng, Điện Biên...Têx shông txir tuz ziz tâu chiv cheix jông mak zơưv sâu tâu yênhx puôk tsov đeiv nhiêx liv. Muôx pênhr zơưv tror yưv pênhr ntiêr lênhx nênhs uô vax. Hâur vax chos txir tuz ziz zơưv chos shơư kok tsơưz đros mênhv chêx zos 3 hecta ntâu. Viv huv đros qiv hơưv, ar têz kok tsơưz huôv tsar jông, yar lengx siêz, xav nhiêx txiêx muôs kok tsơưz iz shông zơưv sâu liv cxôngx 200-300 tsov đeiv.

Nhạc cắt

Đros thiêz txir tuz ziz, kok tsơưz qir tâu tsôngv box Hmôngz nhoz têx xã tox siêz Bắc Yên krêz đar chos đros mênhv chêx lox. Viv li, zơưv Mang tsênhv sơưr sâu zuôr tas nro pox nhuôs li kok tsơưz cê uô cê nriêr niêv ciêz muôs. Shông 2013, zơưv cuiz tênhv yưv pênhr zuôr meir tsiv uô kok tsơưz đros côngz suất lox. Iz hnuz uô tâu yênhx châuv tênhr kok tsơưz. Chungz fênhx iz shông zơưv Mang sâu zuôr thiêz tsiv uô cxôngx 1,5 txos 2 cxênhz tênhr kok tsơưz trâu pox nhuôs sâuv thax tsav. Hâux lưv uô jông, chuôz zis muôx phênhv sâu ngaz tul, luz nênhx jông đuô tuôx. Đrâuv chos txir tuz ziz, chos kok tsơưz, zơưv tsênhv zus cxaz nhux tưv, nhux đas, buô, keiz chiê cê muôs, cê phưx vưv chuôz zis li zoz qơưx xênhz huôx, chox lok phênhv sâu ngaz tul. Txos nhiv no, zơưv Mang chuôz zis li tas nro phênhv sâu zos cxôngx 700 txos 800 tsov đeiv, yênhx chuôz zis bluô nux tiv zix hâur thax tsav. Đros siêz xar tơưv thiêz truôx siêz hla đhâu cxuô phêv liv, zơưv Mang Xênhv Shôngx tưz cxiv tsa tâu cêr uô nox uô hâuk jông, yênhx lênhx nênhs jông hâur phongz yaox huôv tsar kinh têr, txu yeiz cxuôv pluôs nhoz tox siêz yênhx shông ntux pok huôz gi./.

Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” ciêz no tsuôk muôx xâuk li no xưz, phênhv no zos Đeix nta suôz VN iz suôv faz Bắc côngv đros tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk uô./.

(Thào Ly- Txâur Vax cxeik nhênhv)