Hịt tế ta khong pi nọng chựa côn Ja – Rai

                                      Nền nhạc vũ khúc Tây Nguyên

          Chơ cà phê, khảu hay đảy kiếu nhăm ma hươn, pưng há phôn hùa mua cọ hên tốc lỏ chơ côn ké Rơ Lah Hum, lang Ia Gri, xã Chư Đăng Ya, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai khék dân bản ma tục nả pọm tà nẳng hươn rông khặn khang dệt hịt tế ta. Côn ké cuông bản păn vịa hảu thanh niên khảu pá àu co mạy lồ ô ma dệt co chiêng vạy nẳng ta, pưng thanh niên hảo hanh sắc chọng lỏ phát thang co nhả, dệt lày khửn lông bón khảu ta nặm. Phủ nhinh cuông bản khặn khang cu lúng cánh mák tảu khô vạy tắc nặm. Phaư cọ khâng dệt vịa chung khong bản:

          Chơ chu nả vịa pọm đảy dệt mộm lẹo, mự chi dệt hịt, chu côn thảu ké, nóm nọi, nhinh trai cuông bản báu đảy ók pày tang nọk, vạy nhẳn pao hảu vịa dệt hịt đảy dằm. Họt mự đì vên chăn, chơ ta vên khửn, ải thảu Hum pọm dân bản Ia Gri xiếp pên thăn té cá bản pày họt ta. Ai Ksor Nah, thanh niên khặn khang chương dệt hịt Yang Ia hảu hụ: “Ải thảu chưng dệt hịt tế ta tinh páo hảu chính quyên, lụk lan bản khuống pọm căn họn khâng dệt hịt. Chương khong pọm cóp hôm cắp căn. Hôm mi tô cáy, hay lảu, to mù nưng. Chu côn cuông bản mự nặn báu đảy ók pày tang nọk vaỵ  nhẳn pao hảu nặm ma lài cánh nặm báu uối.”

          Ta nặm khong bản dú càng pu Chư Đăng Ya, bón mi bó nặm lày ók té cuông đin. Ngày cón chơ dệt hịt, ải thảu Hum àu mạy tặp sáư tô mù, tô cáy. Lăng nặn, thanh niên cuông bản àu tô mù, tô cáy páy kếk pùm cá ta àu tắp khong 2 tô nị pẹo sáư hù hay lảu. Ngon nhứa đảy dệt căm kin pỉnh cắp ta. Chơ nị, thanh niên cuông bản sàn cuông mạy xương thóng luồng bườn tẳng sáư hùa ta, tẳng co chiềng tó nả ta vạy tẳng cốc dệt hịt, họt chơ đì, ải thảu Hum mi quam tam: “Ơ chảu nặm, chảu đin, chảu pá chảu pu khék căn ma hà căn tảu, ma kin lảu tổm ằn khòng chẹp...kin cá tắp cá tàư nị. Ơ chảu nặm bó Chan, bó Ai, bó Kleng , thân nặm Tong Bră, nặm Pok cọ ma họt ta Ia Nguin khong xum khỏi. Mự nị xum khỏi dệt hịt sơ chảu nặm thánh thân mi kin tắp cáy, tắp mù, lẹo lảu lỏ bao sáư ta vạy hảu dân bản mi puông kin luông dú đi, lâng hảo hanh, báu chếp hại sảy nào. Xo chảu nặm cụm cuôm hảu xum khỏi mi nặm đì vạy xủ vạy kin.”

          Khát quam tam, ải thảu xủ xểm mạy nọi nưng xé lin nặm hảu nặm lày lâng. Cuông chơ ải thảu côn ké đang tam cánh dệt hịt hư thanh niên cuông bản xứp tam pỉnh nháư mu, nhứa cáy. Dệt lẹo ải thảu Hum àu nuối mák tảu to nặm. Lăng nặn, trai báo nưng cuông bản tỏn àu nuối mák tảu hỉa nặm sáư hay lảu. Chơ hay lảu chem nặm, ải thảu lỏ côn cốc khọe đảy chúp búa lảu cón. Chơ ải thảu cưn ược lảu nháư nưng, pưng côn ứn cuông bản chắng đảy kin. Ưởi Yanar, cán bộ phòng Văn hoá Thông tin, Uỷ ban dân mương huyện Chư Păh hảu hụ “ Nhứa đíp pi nọng vạy hảu Yang, Nhứa xúc hư dân bản tọp hôm nẳng ta vạy kin khảu kin lảu té tứn chạu tạu hặn căm. Riêng tế ta báu tặp cọng, báu xe xoang.”

          Cón chơ pày bản, ưởi nọng phủ nhinh mi nả nẳng nỉ pùa mák tảu ma lỏ tắc nặm pày hươn xủ. Le nả tà phaư cọ muôn hòm, pưa pi nọng tin chưa hịt dọn ơn Yang Ia lẹo, té khày tạu mết pi, Yang Ia chi hảu dân bản lai nặm sàư, kin đì phaư cọ hảo hanh, muôn hòm.

          Lung Nguyễn Quang Tuệ, Trưởng phòng Quản lý Di sản, Sở Văn hoá – Thể thao cánh Du lịch tỉnh Gia Lai hảu hụ “Pọm cắp Hươn rông, ta bó khong côn jơ rai lỏ bón cận hà, pi nưng pi nọng tế ta tưa nưng. Pi nọng tế chảu bó nặm nặn, dọn ơn bó nặm hảu pi nọng mi nặm xủ. Khay lai chua hươn cọ mi giếng nặm xủ, nặm máy, hák va pi nọng cọ hák pày cá pể nặm ma hươn. Nặm ók bó cuông đin, phổng đàư nhăng mi ta bó hư nhăng dệt hịt nị. Cuông bản va báu mi ta lẹo pi nọng cọ báu tế ta. Cuông chàư chu côn lâng ngắm họt bó nặm.”

          Hịt tế ta khong côn Jơ rai báu xuấn to mi ý nghịa kin nặm báu lưm xia bó, lỏ nghịa cạt luông san cuông bản khuống khong pi nọng chựa côn Jơ rai./.

                                                          VOV TN - Hạnh dịch