Chiềng năm hay khòng côn Chứt Rào Tre

--------------

               Nhạc nền tiếng hát vui hội tết lấp lỗ…….

Ặn nị lỏ xiềng khắp phọn nương cuồng mự Chiềng năm hay khòng pi nọng chựa côn Chứt – lỏ chựa nọi côn kìn dú nẳng bản Rào Che, xã Hương Liên, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh. Mi xương va ặn nị lỏ chiềng nhắư khòng côn Chứt pọm cắp Chiềng Chăm Cha Bởi, tư va lỏ hịt mâng khảu mắư. Lằng cá cưn ỉn muôn khắp xe chôm tỏn, họt 8 chơ tứn chạu, hịt cống sơ Chiềng năm hay cọ đảy tổ chức. Bón tổ chức dệt hịt đảy khặn khang nẳng him pá chằm bản. Khay nị, côn dần mỏi côn mỏi nả vịa vạy khặn khang pan cống sơ. Chơ tênh mết pọm đảy khặn khang tục po, chu côn cuồng bản pọm tọm hòm ma nẳng nỉ, thả ải mò dệt hịt:

 (Thầy mo cúng) Dơ pi nọng bản khuống, phủ nhinh, phủ trai ma nẳng nỉ pọm chôm hặp chiềng năm hay”.

Chơ pi nọng cuồng bản ma tục po, ải mò àu hường té thành niền nưng đảy tảy té cón lẹo chắng ók pày tó nả pan sơ tẳng cốc khấn tam “Chiêng pưng tàng phì pá phì pu, chảu nặm chảu đìn cánh pảu pú lạn căm! Mự nị mự 7/7, bản khuống tổ chức Chiềng năm hay báu mi xằng luồng lài. Mi to khảu sàn, khảu nửng, mi nhứa mù nhứa cáy, hát pu pọm cắp bók hường. Tàng nả hẳư pi nọng cuồng bản khỏi cáo mơi pưng tàng phì pá, phì pu, chảu nặm chảu đìn pảu pú lạn căm ma pọm kìn muôn toi bản khống, xắp xìa khù hại quải xìa khù uối, cụm cuồm hẳư tay bản đảy hảo khặn, báu chếp hại xảy nào xằng, dệt kìn mả khửn vạy mi puồng kìn đơi dú ím po nò pọm”.

Lằng quam khấn tam, xay mò cằm àu căm khảu sàn nưng bán ók 4 phái vạy cáo mơi pưng tàng phì pá, chảu nặm chảu đìn cánh pảu pú lạn căm ma kìn “Khay nị cáo mơi pưng tàng phì pá, phì pu, chảu nặm chảu đìn cánh pảu pú lạn căm pọm kìn muôn toi pi nọng bản khuống”.

Bán khảu sàn pày lẹo, ải mò chắng đù số cánh dọn ờn chảu nặm chảu đìn cọ ma kìn muôn pọm cắp lụk làn bản khuống.

Lằng chơ khấn tam lẹo, pan sơ đảy sơ vay dáo 30 phút vạy hường mảy mết, lằng nặn ải mò chắng ma cổm lạy, dọn ờn chảu nặm chảu đìn. Trai báo nưng hảo hanh đảy pằn vịa pày nho pan cống sơ àu pày cá hươn ải mò, lẹo chu côn cuồng bản pọm cằn kìn chương sơ nặn. Chơ nị xiềng cọng xiềng cống, xiềng nhạc cọ dỏn khửn, pưng trai báo nhinh xào chựa côn Chứt cọ pọm khắp xe, ỉn muôn mết mự.

Nền bài hát……….

Lung Nguyễn Tiến Bảo, dú nẳng bản Rào Tre hẳư hụ: “Chiềng năm hay tư va lỏ chơ pi nọng năm hay lẹo mết lẹo lỏ chắng tổ chức vạy kìn mâng tống páo cắp pảu pú lạn căm, thánh thân lỏ xum khỏi cọ dệt lẹo mua nham, xò chảu nặm chảu đìn cụm cuồm hẳư khảu mạk mák pôi, chu côn phằư cọ hảo khặn, hươn dảo úm ình”.

Chiềng năm hay khòng chựa côn Chứt cọ tư va vạy tống páo vịa năm hay cọ lẹo chơ nặn pi nọng chắng tống chức kìn mâng, dọn ờn phạ đìn; xòng ma xò phạ chang đét chang phồn hẳư khảu mạk mák pôi.

Chính pưa xương nặn, cón chơ dệt hịt, pưng chua hươn cuồng bản đảy cóp hôm mự cồng, ngơn tiên tàm toi hươn mi hư cóp hôm lài, hươn báu mi hư cóp hôm lệch nọi cọ báu pền xằng, hák va đảy chôm hặp tục po pưng nả vịa hộ hôm. Cánh tàng chương khòng báu xương đằư đút thiếu đảy lỏ khảu sàn, khảu nửng, nhứa, hát pu, hường. Toi lung Nguỹên Tiến Bảo hư cuồng chơ khấn tam đảy mi 3 côn: “Chơ dệt hịt cống sơ vạy xò phạ chang đét chang phồn hư mi côn nưng dệt chảu. Cống sơ hẳư pảu pú lạn căm hư mi côn ứn dệt chảu cánh vịa cống sơ hẳư vịa pày pá pày pu, hỏm húa tồ pá lỏ côn ứn. Mỏi côn khấn tam mỏi nả vịa, côn nị báu đảy khấn tam ngon khòng côn ứn. Bai khấn tam khong chựa côn Chứt cọ báu mi xằng dạk. Nọk vịa ỉn muôn khắp xe cá cưn, pi nọng nhăng là pan cộ nẳng him pá, xay mò bán khảu cán khấn tam kỷ khót mơi phì pá phì pu, cánh pảu pú lạn căm ma kìn muôn, quam khấn tam cọ tống páo cắp phì pá, chảu nặm chảu đìn cánh pảu pú lạn căm lỏ lụk làn cọ dệt lẹo mua nham”.

Chiềng năm hay lỏ hịt khong cuồng vịa dệt dượn hay na khòng chựa côn Chứt. Chiềng nị chăn va cọ báu dệt luồng lài xằng, hák va toi lung Hồ Phúc hư: “Chiềng năm hay đối cắp côn Chứt cọ mi ý nghịa nhắư luồng, ặn nị lỏ hịt khong pi nọng lâng đù đì cánh pồng chằư họt”.

Chựa côn Chứt lỏ chựa côn nưng mi nọi côn nhất cuồng lài chựa côn nẳng Việt Nàm. Cánh Rào Tre lỏ bản điều nẳng tỉnh Hà Tĩnh mi côn Chứt kìn dú. Lằng dan nưng tẹt tiêng bón kìn dú, đảy Đảng cánh hươn mương pồng chằư, lẹo chực chau lỏ chính quyên tỉnh Hà Tĩnh cánh cán bộ, chiến sỹ bộ đội đèn mương, puồng kìn đơi dú khòng pi nọng cọ mi lài khù piến thái, ngươn lang vằn hoá khòng pi nọng cọ đảy tủm pua lau cánh đảy chự hiềm./.

Seo Pùa – Thành dịch