Khẳng c lúng khòng côn Ê đê

          Kỷ mự cuông tuận, ưởi H’Bhieo Êban ( amí H nêch ), dú nẳng buôn Alê B, phường Ea Tam, thanh phố Buôn ma Thuột tứn té chạu  vạy àu phắc hươn chảu púk pày khài cá chợ. Chăm va mi xe máy, xe quàng hák va ưởi cọ hák xiếp phắc hòm khòng chảu sáư khẳng c lúng vạy pể pày khài cánh nhăng nọi nưng lỏ sáư khẳng hổ phúk sáư xe. Ưởi H’Bhieo hảu hụ, té nọi họt nháư, khẳng c lúng lỏ chương xủ quén khơi choi ưởi khôn chiên pưng tàng chương hang, chương hay khòng na. Khẳng clúng lỏ chương xủ ngai tó hanh pể sáư tang slằng.

 “ Té đaư ma họt khạy hư khẳng clúng nị cọ lâng đảy xum khỏi xủ. Té chạu hư khẳng c lúng đảy xủ sáư lài vịa xưa, xương pể đùa đín, pể nặm. Khay nị hư báu đảy àu nặm cá ta lài lẹo, đùa cọ báu xủ lài. Khay nị phân lải lỏ vạy sáư phắc nó, pưng tàng chương hang pày khài. Xủ c lúng cọ ngai pưa chảu pể tang lằng xương nặn mư báu khó mo, va thông, tay hư đảy hỉu cung lài cánh mươi khèn.”

          Pék xương ưởi H’Bhieo, lài ưởi nọng phủ nhinh nẳng thanh phố Buôn Ma Thuột cọ xủ c lúng vạy sáư chương hang cánh vạy khék nhẳn chương hang cọ ngai té pưng bản. Phân lài pưng chợ nẳng Đắk Lắk, cọ lâng hên pưng khẳng clúng xiếp pên thăn, sáư phắc, mák nuối nẳng hay xuân chảu dệt đảy xương phắk ứk, mák tành sặng, mák muông...Lung Y Ký Niê ( aê Vô), dú buôn Trưng, xã K rông Jing, huyện M drắk, tỉnh Đắk Lắk hảu hụ, té chạu, đối cắp côn Ê đê vịa san c lúng lỏ khòng phủ trai, lẹo côn xủ phân lài lỏ phủ nhinh. Té nọi pưng lan nhinh cọ đảy ải pú, ải chảu san hảu pưng khẳng c lúng nọi vạy pể mưa hay báu cọ pày pể àu nặm cá ta. Khẳng c lúng lỏ chương xủ cận hà hạng mự, phủ nhinh đàư cọ mi.

Đối cắp côn Êđê mi to phủ nhinh xủ c lúng, lẹo po tay hư bék xà gạc thôi. Phủ nhinh Êđê mưa hay hư pể clúng sáư khảu ngai, pùa nặm mưa hay, pể khảu, pể đùa, lẹo sáư phắc, nó cánh pưng tàng chương hay khòng na pày hươn. 

          Vẹt sáư c lúng khong chựa nọi côn phổng Tây Nguyên, khẳng c lúng khòng côn Êđê lák pưa tang pể xung xưa, àu mạy bàu ma dệt xủ đảy hâng. Tin c lúng dệt hảu khẳng c lúng khanh xưa, chơ tẳng sáư đin tó hanh vang vạy, báu lộm. Khẳng c lúng Êđê mi lai tang nháư nọi, xung té piêng bá họt cỏng èo, chọp cắp sa lằng côn pể.

          Khẳng c lúng lỏ chương mạy khong côn chang mư dệt ók, lung Y Tó Bkrông ( aê H’Vên) dú buôn Tơng Jú, xã Ea Kao, thanh phố Buôn Ma Thuột hảu hụ, mạy vạy dệt c lúng đảy àu mạy ké, nà. Mạy tắt ma tắt hon pỏng ók lẹo chắc pên xểm vàng cánh ták kháư lôm. Chơ chi san àu pày chụp nặm hảu mạy ón niêu, san ngai. Pưng xểm mạy đảy san thí san mày pên khẳng c lúng. Pák c lúng đảy àu mạy nẹp ỏm hảu nà mẳn. Khẳng clúng san lẹo báu àu ma xủ ngay lâng đảy pi nọng giảng xá vạy hâng mự. Ún cuôn, phay sang khửn dệt hảu khẳng c lúng tứm hăn mẳn, pên lương khưởng khong cuôn phay le chăn cánh mẳn. Pưng luông san nị đảy lung Y Tó hák sáo hụ ép àu nẳng côn ké cuông hươn cánh cuông bản.

          San c lúng nị khỏi ép té nhăng nọi, ép nẳng côn ké pày cón. Hên côn ké san hư chảu le lẹo chảu cọ san thử bấng, san lài cọ quén khơi cánh pên hụ. Khẳng clúng hư hôm mi khẳng, sai pể vạy pể, cổn c lúng. Cổn c lúng lâng đảy àu mạy cang , mạy hiên báu cọ mạy nghịu ma dệt, tam toi khẳng nọi va nháư lỏ dệt cổn nọi nháư té co mạy nháư nọi lák căn.

          Té chương xủ quén khơi cuông puông kin luông dú cánh dệt dượn té chạu té lài ma, họt khạy khẳng c lúng nhăng lỏ tàng chương xủ quén khời cắp lài ưởi nọng phủ nhinh Êđê. Té chạu, khẳng c lúng đảy xum ưởi, xum êm mưa hay, pay na, pày ta tắc nặm. Khay nị, khẳng c lúng đảy pi nọng àu pày chợ, pày lạt sáư chương khong, cựt pên tang chương xủ báu xương đàư đút thiếu đảy khòng ưởi nọng phủ nhinh Êđê, ặn cọ men ngươn lang văn hoá khặn chăn khòng pi nọng./.

                                                                                                                                VOVTN - Hạnh dịch