Hịt khửn hươn máư khòng phủ Tày Bình Liêu

          Vạy dệt đảy làng hươn nưng cọ mết lài công hanh xương nặn pi nọng lâng dệt hịt khảu hươn máư đi chăn. Mự khảu hươn máư, chảu hươn chơ đàư cọ pày cá hươn ải mò hà mự hà vên vạy tẳng pan sơ, dệt chi phay lẹo pi nọng tẳng cốc tọn tăm hươn dảo pẹk sàư. Lung Trần Sìu Thu chựa côn Tày, chảu hươn dú thôn Đồng Thanh, xã Hoành Mô, huyện Bình Liêu tỉnh Quảng Ninh hảu hụ:

“Khửn hươn máư hư chảu khả tồ mù nưng, kỷ tô cáy, tam toi tựng hươn, hươn đàư lai pi lai nọng hư dệt lài, hươn đàư nọi pi nọng hư dệt nọi, báu tặt tánh sằng. Pan sơ đảy mi tô cáy nưng, hùa mù nưng, mi hang mù, kỷ tô pà máư, mi lảu, mák nuối, mơi mò ma tam uôn chảu khảu hươn máư. Quam tam cọ va khay nị chảu hươn dệt đảy hươn nà pha mẳn, khảu hươn máư xo pảu pú cụm cuôm hảu  lụk lan hảo hanh dệt dượn đảy lang đi. Mâng hươn máư mi côn àu chục thuổi, mi côn àu phích nặm, mi côn àu ấm nặm ma chôm hươn máư.”

          Lẹo toi pả Hoàng Thị Viên, lỏ côn dân thôn Đồng Thanh hư hịt khửn hươn máư tam toi luông mi khong tựng chua hươn, mi to đàư dệt to nặn:

           “ Tảnh liệng đảy tô mù dáo 30, 40 cân lỏ khả khửn hươn máư. Va hươn đàư báu mi hư khả cáy cọ đảy, báu cọ pày cá nặm túc pà ma vạy khửn hươn máư cọ đảy. Té chạu pi nọng báu mi khòng vạy dệt nháư cá đàư, cọ hák khék pi nọng ma vạy muôn hươn máư. Cáo mơi một mo ma tam đi chăn, tinh páo cắp pảu pú mưa lang lẹo lỏ nhại pảu pú té hươn cáu ma dú hươn máư.”

          Cắp côn Tày Bình Liêu, lang hươn máư đảy tẳng tánh lỏ pưng chương khòng àu té pá pu xương té đin, co mạy cánh đán. Hák va cận hà xưa lỏ nghịa hặc panh khòng pi nọng bản khuống, ải nọng họ xong choi căn ma tang công hanh dệt vịa cánh cá phải ngơn. Cài vịa choi căn tẳng hươn, nghịa cạt san pi nọng bản khuống, ải nọng họ xong nhương tứm niêu mẳn. Ặn lỏ luông hặc panh căn khòng chựa côn Tày nẳng Bình Liêu, lỏ luông vạy pảy chự nghịa cạt kiên niêu mẳn té đàư ma khòng pi nọng nẳng phổng đen mương nị. Pưa xương nặn, pi nọng nhăng chự đảy pưng làng hươn xay ngạch đin toi lang hươn té pàng chạu.

          Mự nị, pọm cắp pưng làng hươn xay nà mẳn xủ lếch lai, xi măng, lang hươn xương  té pàng chạu khày xương chứng mai nưng hảu luông hanh khòng pảu pú mưa lang khòng pi nọng tó pưng khù phạ đin dệt ók. Lưn xưa, pưng làng hươn ngạch đin khay nị nhăng dệt bón pày dam bấng le khòng lài khék du lịch ma cá bón đin nị. Pả Lý Thị Hoa dú thị trấn Bình Liêu hảu hụ:

          “Hươn khòng chảu khék du lịch ma khék cọ mặc xưa, pay bấng đù pưng lang hươn, hỏng hươn cáu khòng chảu té chạu. Nưng lỏ dú dên, thứ 2 lỏ chự đảy ngươn lang té chạu, té lài khòng hươn quê chảu. Cá khạy nị lụk lan dú hươn xùng thản, nhăng mi thóng àu hươn cáu chảu vạy pảy chự, chiên cái hai vạy hảu lụk lan hụ té chạu, pảu pú, ải êm dệt hươn xương nị.”

          Côn Tày Bình Liêu chự hiêm đảy lài ngươn lang văn hoá mi té mưa lang pàng chạu, cuông nặn mi pưng làng hươn xây ngạch đin, tạk pên bón pày ỉn dam bấng le lák khan, niếu chưa đối cắp lài khék du lịch táng phương, táng mương mỏi tưa ma dam bón đin phổng đen mương Đông Bắc - Bình Liêu.

                                                                   VOV 4 - Hạnh dịch