Tây Nguyên cho kơpong kong ngo kân rơdâ, tơkâ luâ xŏn lối 5 to kong pơlê mê cho Kon Tum, Gia Lai, Dak Lak, Dak Nông, Lâm Đồng. Kố cho kong pơlê rêh ối cheăng kâ dêi mâu hdroâng kuăn ngo ai hên khôi túa lĕm tro krê. Tây Nguyên ai hyôh kong prâi rơngiâp, hên kong kế nhâ loăng, tơdroăng mơhno túa lĕm tro krê, hên tíu xối tơbâ, kế tơmeăm kơnía git châ UNESCO mơnhên. Mâu tơdroăng kố bro chiâng ai hên kế tơmeăm ki ai hlâu, krê vâ mơnhông mâu túa ôm hyô mơhno túa lĕm tro, pơlê pơla, kong kế, ôm hyô tơrŭm kơpong hơniâp ro, bro ai chiâng ki kơnía kân ăm cheăng kâ. Laga, ki khât, tơdroăng ki tí tăng bro mâu kế tơmeăm ki hiăng ai hlâu, ki pơxúa kố ối hên xơpá ƀă dế trâm mâu tơdroăng môi tiah ki rơkê tung tơkŭm bro ôm hyô tá hâi hên, tơdroăng ki tơrŭm kơpong tá hâi tơƀrê, kế tơmeăm vâ xúa tung ôm hyô ối iâ.

A rôh tơpui tơno, mâu khu ki rơkê plĕng, mâu khu ki hriăn ‘na khoa hok tơkŭm tơpui tối leăng, tơpui ‘na mâu tơdroăng môi tiah túa tơmiât ‘na mơnhông krá tơniăn ôm hyô mơhno túa lĕm tro ƀă ôm hyô kong kế nhâ loăng; ki ai hlâu ki pơxúa ƀă tí tăng xúa mâu kơxô̆ liăn ăm mơnhông ôm hyô mơhno túa lĕm tro ƀă ôm hyô kong kế nhâ loăng kơpong Tây Nguyên; Pơkâ kế tơmeăm ƀă tơrŭm pơkâ mơdêk mơđah tơbleăng vâ mơnhông krá tơniăn ôm hyô kơpong Tây Nguyên; Rôh tơ’lêi; pơloăng mơnúa ƀă mâu tơdroăng ki pơkâ mơ’no tung mơnhông krá tơniăn ôm hyô mơhno túa lĕm tro, ƀă ôm hyô kong kế nhâ loăng kơpong Tây Nguyên tung pơla nôkố; Troăng tơmiât,troăng hơlâ mơnhông krá tơniăn ôm hyô mơhno túa lĕm tro, ôm hyô kong kế nhâ loăng kơpong Tây Nguyên; Teăng mâ khu ki chêh dei Đại học Tây Nguyêng pơchuât mơéa veăng tơpui ‘na Mơnhông ôm hyô ngăn tung pơlê pơla kơpong Tây Nguyên tiô troăng krá tơniăn, Tiê̆n sih Nguyễn Thị Hải Yến ăm ‘nâi:

“Tơdroăng pơkâ mơ’no la tiah lâi ăm tơmối ôm hyô troh ƀă Tây Nguyên hên tâ, ƀă pro ti lâi vâ vâi troh Tây Nguyên, mê troh a Tây Nguyên hên tâ nếo.Khu ngin ai mâu rơkong pâ thế troăng hơlâ tung la ngiâmôi tiah mơdêk cheăng kâ ăm pơlê pơla kong pơlê ƀă tơdroăng ki ‘no liăn cheăng a mâu kơpong ôm hyô ki xiâm, lơ rak vế kong prâi tơnêi tơníu, pơkuâ ngăn krá tơniăn kong kế, ‘no liăn bro hngêi trăng troăng klông ôm hyô,ai tơdroăng ki veăng dêi kuăn pơlê a kong pơlê.

Mâu ngế ki chêh tơpui, khu ki hriăn ngăn, khu ki pơkuâ ngăn xiâm veăng tơpui tối, pâ thế troăng hơlâ ‘na mơdêk hnê tối, mơdêk ki hlê plĕng dêi pơlê pơla ‘na mơnhông krá tơniăn ôm hyô mơhno túa lĕm tro, ôm hyô kong kế nhâ loăng; pêi klêi troăng hơlâ tŏng kum, bro ivá mơdêk hnoăng cheăng dêi pơlê pơla tung mơnhông ôm hyô krá tơniăn tơtro ƀă rak vế ƀă mơdêk mâu kế tơmeăm ki kơnía mơhno túa lĕm tro a kong pơlê, mơjiâng thôn pơlê nếo; mơhnhôk, tơ’mot mâu kơxô̆ liăn veăng tơlo sap ing pơlê pơla vâ bro hngêi trăng troăng klông ‘na ôm hyô ƀă hên ki ê. Tơpui ‘na túa tơmiât, troăng pơkâ mơnhông ôm hyô krá tơniăn dêi kong pơlê Gia Lai tung la ngiâ, pôa Trương Hải Long – Kăn phŏ hnê ngăn Đảng, kăn hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê ăm ‘nâi:

“Kong pơlê hiăng mơnhên mâu troăng tơmiât mơnhông ôm hyô troh 2030. Má môi cho mơjiâng bro mâu hngêi trăng troăng klông ôm hyô; mơjiâng hngêi trăng troăng klông ối pơtê tung pơla ôm hyô; mơjiâng bro mâu tơdroăng tơkêa mơnhông ôm hyô nếo, mâu tíu ăm tơmối ối pơtê 4 hơlŏng, 5 hơlŏng hiăng klêi ăm bro, xúa mâu tơdroăng tơkêa hiăng châ kĭ; tơrŭm ôm hyô, po rơdâ trâm mâ, tơrŭm, tơdjêo; tơkŭm tơbleăng mâu tơdroăng tơkêa ôm hyô tiô troăng ki tơtro, bro chiâng kong kế nhâ loăng ôm hyô, bro ivá mơnhông ăm ôm hyô”.

Mâu kăn hiăng pơkâ thế hên troăng hơlâ pêi pro ki nhên vâ mơnhông krá tơniăn ôm hyô mơhno túa lĕm tro ƀă ôm hyô kong kế nhâ loăng kơpong Tây Nguyên,tung mê ai: Pêi pro klêi mâu troăng hơlâ tŏng kum vâ bro ivá ăm mơnhông ôm hyô, môi tiah kum liăn, nâp hnoăng liăn mơhá, tơnêi tơníu, ăm mung liăn, baoh hiâm, ‘no liăn cheăng tơdjuôm, khu pêi cheăng tơrŭm, khu tơrŭm cheăng kâ, khu pêi cheăng tơrŭm pơlê pơla. Mơhnhôk, tơ’mot mâu kơxô̆ liăn ing pơlê pơla veăng tơlo ‘no pêi cheăng mơjiâng bro kế tơmeăm, kih thuât ôm hyô môi tiah tíu ối pơtê, tíu ki xah hêi hơniâp ro, troăng prôk, tíu ki tơpui tối tơdrêng, gâk kring, khăm pơlât. Rơtế amê, kơpong kal mơdêk rơdêi hnê cheăng, hnê tơ’nôm mơdêk ki rơkê dêi mâu ngế cheăng cho hdroâng kuăn ngo, malối cho mâu ngế cheăng a kố, mâu ngế cheăng cho hdroâng kuăn ngo, pêi cheăng tơdrêng cho mâu kuăn pơlê a kong pơlê kố veăng pêi a mâu tê mơdró ôm hyô.