Idrâp hơdruê dêi mâu vâi krâ ki rơkê quan họ Bắc Ninh ti xê to tơdroăng ki hiăng châ UNESCO mơnhên tối cho tơdroăng ki kơnía, la ga luâ tâ kơ mê, ga hiăng chiâng tơdroăng rêh ối dêi hên pơlê cheăm ing chal vâi krâ nah dêi mơngế Xuăn a peăng kơnhŏng plâ rơpâu hơnăm hiăng ton tĭn hdrối mê hía nah. Mâu kuăn pơlê dêi pơlê cheăm a Bắc Ninh hiăng rak vế ƀă vêh pơtối hnê ăm kuăn cháu tơdrá, nâl hơdruê mê môi tiah tơmeăm khoăng ki git pro chiâng ai tơdroăng ki pơrá phá dêi pơlê cheăm, vâ rak vế ki hơniâp ro ăm mâu tơmối troh a ôm hyô a tíu ki kố, châ ngăn, châ hmâng mâu tơdrá hơdruê ƀă rơtế dêi pó châ hlo tơdroăng ki hơniaap ro, tơniăn lĕm dêi thôn pơlê kơpong tơbăng peăng Kơnhŏng. Mâu tơmeăm ki kơnía mê hiăng pro chiâng môi pơlê cheăm ki tơxâng rêh, tơxâng vêh tăng drêng mơjiâng thôn pơlê nếo a chal nếo nôkố.

Xua ti mê, Phŏ Yăo sư-Tiê̆n sih Bùi Xuân Đính, Viê̆n hriăn plĕng ‘na hdroâng mơngế Việt Nam tối tiah kố, môi thôn pơlê nếo kal athế rak vế dêi khôi túa, vêa vong vâi krâ nah, rế châ hơ’lêh rak vế tơro ƀă chal nếo ăm ga i tơdâng tơ’mô:

''Tiô á, môi thôn pơlê chal nếo kal ai tŭm kế tơmeăm rêh ối kro mơdrŏng ƀă tơniăn, môi tơdroăng rêh ối ki ai hiâm mơno gok gâ ƀă lĕm tro, ai tíu ki rêh ối krúa lĕm, ing tơdroăng ki pơtối rak vế ƀă mơnhông ki kơnía dêi khôi túa, vêa vong chal vâi krâ nah, xuân ai tơrŭm ƀă mâu tơdroăng a chal nếo nôkố’’.

Ivá ki rơdêi dêi pơlê pơla rơtế ƀă mâu tơmeăm khoăng ki kơnía dêi chal vâi krâ roh nah kô mơjiâng chiâng ki kơnía krá kâk ton tá ah ăm mâu pơlê cheăm ki mơjiâng thôn pơlê nếo. Mâu khế hơnăm achê kố, tơdroăng ki mơnhông ôm hyô thôn pơlê ai pêi adrêng ƀă tơdroăng mơjiâng thôn pơlê nếo  hiăng pơtroh ăm tơná kuăn pơlê mâu tơdroăng pơxúa tâk luâ 2 hdroh, xo tơdah ing tơdroăng ki ai hlâu ‘na kong kế, ngo ngối, kroăng têa, pơlê kơtâo, khôi túa, vêa vong, tơmeăm khoăng ki to a pơlê ki mê ai, mâu tíu ôm hyô a thôn pơlê hiăng chiâng tíu ki mơnguân, pro pơhâk ăm tơmối rơhêng vâ troh hyô ngăn, tơdrêng amê, hnối pro pơxúa ăm tơná kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng châ ai liăn ngân, pơlê cheăm xuân kơdroh ki kơtiê, rế hía rế hơ’lêh, pêng păm tơdroăng hơniâp ro tâ. Mơnhông hên kơvâ ‘na ki kơnía ing mâu tơmeăm ki pêi lo ing chiâk deăng, mâu tơmeăm ki kơnía ‘na mơhno túa lĕm tro a thôn pơlê kô pơtối châ ai liăn ngân ăm kuăn pơlê ƀă xuân ing mê cho ivá ki vâ mơjiâng thôn pơlê nếo. Pôa Lê Minh Hoan, Kăn pơkuâ ngăn Khu xiâm ngăn ‘na chiâk deăng ƀă Mơnhông thôn pơlê ai tối tiah kố:

‘’Pin athế mơnhên ngăn ki kơnía dêi ing tơdroăng ki pin hlo ƀă mâ, tá tơdroăng ki pin tơmiât hlo tung tuăn mơno, mê cho túa lĕm tro, mê cho pơlê pơla, mê cho pơlê kơtâo. Pin athế pro tơrŭm hên mâu tơdroăng ki kơnía mê ăm môi tơdroăng, mê pin kô mơjiâng chiâng môi tơdroăng, tơmeăm ki xiâm ƀă ing tơdroăng ki mê hiăng chiâng tơmeăm khoăng ki kơnía dêi pơlê cheăm’’.

Túa mơjiâng ‘’Thôn pơlê hloh hlê rơkê plĕng, ƀĕng ƀĕn, pơlê pơla pêi tơdroăng ki rơkê nếo, tơmeăm khoăng tơrŭm’’ hiăng châ Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh pơkâ mơ’no tung tơdroăng kơxô̆ 26/NQ-CP hâi lơ 27/2/2023 ‘na Tơdroăng cheăng dêi Chin phuh rak vế tiô Tơdroăng pơkâ kơxô̆ 19-NQ/TW dêi Khu xiâm pơkuâ hnê ngăn Đảng hneăng 13 ‘na pêi chiâk deăng, kuăn pơlê pêi chiâk deăng, thôn pơlê troh a hơnăm 2030, hnoăng cheăng pêi pro troh a hơnăm 2045.

Tiô pôa Trần Nhật Lam, Kăn phŏ pơkuâ ngăn Ƀơrô pơkâ xing xoăng hnoăng cheăng thôn pơlê nếo dêi Tíu xiâm tơnêi tea (cheăng tung Khu xiâm ngăn ‘na Chiâk deăng ƀă Mơnhông thôn pơlê), ki rah xo pêi pro tiô túa kố châ pơkâ mơ’no tung mơjiâng thôn pơlê nếo chal nôkố cho vâ thăm mơdêk ki kơnía git tung mơjiâng thôn pơlê, tung mê, kuăn pơlê châ pơtối rak vế ivá, tơdroăng tơrŭm pơlê pơla. Tơdroăng mơjiâng túa cheăng kố cho tơdroăng ki pơkal athế pêi pro tơdrêng mơjiang thôn pơlê nếo krá kâk, tơniăn ton, mot trâu rơdâ.

‘’Mê cho tơdroăng ki kô pêi pro tung la ngiâ, pơtối mơdêk ki kơnía git khôi hmâ vâi krâ roh nah dêi pơlê cheăm ƀă hâk kơdeăn, pơto ki kơnía tung tơdroăng vêh mơnhông ƀă thăm rế po rơdâ ki kơnía ‘na khôi túa dêi pơlê, pro mơhno, mơnhên túa lĕm tro dêi pơlê pơla, cheăm bêng. Pin athế pơtối mơdêk mâu tơdroăng ki kơnía tung thôn pơlê vâ pro ti lâi pro ăm hnoăng mơjiâng thôn pơlê nêó rế hía rế krá tơniăn ƀă mot thăm rế trâu hơngế luâ tâ’’.

Rak vế ƀă thăm pơtối mơdêk ki kơnía ‘na tơdroăng, tơmeăm khoăng pêi adrêng tung mơjiâng thôn pơlê châ mơnhên tối cho ki xiâm, xuân cho hnoăng cheăng ki krá tơniăn ton la ngiâ xua túa lĕm tro cho ki xiâm dêi hiâm mơno pơlê pơla, cho ivá ki ó rơdêi tung hiâm tuăn rak vế krá tơniăn ăm tơdroăng ki mơnhông rêm kơvâ cheăng. Troh a hâi kố, drêng mâu pơlê cheăm dêi mâu tơmeăm, tơdroăng ki kơnía git mê dế mơjiâng thôn pơlê nếo, mâu pơlê cheăm, tơring, kong pơlê kal athế thăm rế mơdêk ó rơdêi mâu tơmeăm ki kơnía mê, ngăn ga cho môi tơmeăm khoăng ki kơnía git kân vâ mơnhông thôn pơlê nếo.