Klêi kơ’nâi 20 hơnăm brôk dêi rơpŏng hngêi troh a Dak Lak mơjiâng tơdroăng rêh ối-cheăng kâ, troh nôkố, pôa Vũ Văn Khanh, ngế rơtăm pleăng dêi hnoăng cheăng rơxông hdrối nah, rêh ối a cheăm Ea Nam, tơring Ea Hleo, kong pơlê Dak Lak hiăng mơjiâng môi kơdrum deăng ki ai pêt hên hdrê loăng, păn hên hdrê mơnăn. Ai 12 ha tơnêi, pôa hiăng pêt tơvât hên hdrê loăng, môi tiah loăng kơxu, kơxái tiu, loăng hôt, plâi mit, sầu riêng, hnối ai tá păn mơnăn mơnôa, chiâ klôh păn ká ƀă hnối pong chiâ klôh vâ ai têa tôh tơmeăm pêt. Ing chiâk deăng ki kố, rêm hơnăm rơpŏng pôa hiăng châ tê dêi mâu tơmeăm mê, ai 1 rơtal liăn, gum ai cheăng pêi đi đo ăm 10 ngế. Pôa Vũ Văn Khanh ai tối tiah kố:
“Pơtối mơnhông khôi hmâ dêi khu droh rơtăm mơhnŏng pleăng dêi hnoăng cheăng rơxông hdrối nah, klêi kơ’nâi pêi cheăng kâ trâm hên pá puât, mê nôkố tơdroăng cheăng kâ-rêh ối hiăng chía tơniăn. Hiăng chía tơniăn mê pin athế tơveăng gum ăm mâu ngế ki xahpá luâ tâ kơ pin, môi tiah gum têa tôh ăm mâu vâi nhŏng o hdroâng kuăn ngo ki ối tâ tá tung kơpong pơlê cheăm kố, hơnăm kố, á gum tôh ki nhŏng o châ chât ha. Thôn ôh tá ai hngêi hôp mê á xuân hiăng pleăng dêi dâng 1.000 met karê vâ pro hngêi hôp, ăm vâi krâ-nhŏng o tơ’lêi hlâu tung tơdroăng trâm mâ, tơpui tơno mâu tơdroăng ki kal dêi thôn pơlê”.
Cho ngế rơtăm pleăng dêi hnoăng cheăng veăng pring vế kơpong tíu tơkăng kong a peăng Kơnhŏng rơxông hdrối nah, klêi kơ’nâi tơnêi têa hiăng tơrŭm chiâng môi, pôa Nguyễn Đình Chiến lo tơklâ dêi ing pơlê xiâm Quảng Ninh lăm mot rêh ối, pêi cheăng kâ a bêng An Lạc, pơlê kong krâm Ƀuôn Hồ. Klêi kơ’nâi hên hơnăm kơhnâ mơ-eăm pêi cheăng kâ, mơnhông pêi lo kế tơmeăm. Troh nôkố, pôa hiăng mơjiâng châ môi toăng hngêi ki uâ kloăng kơphế, mơjiâng chiâng kơphế tơpoăng, po hngêi mơdró phon, pơkeăng, po tíu ki tơbleăng tối ‘na kơvâ ôm hyô, tâi tâng tơdroăng pêi cheăng kâ mê châ lối 1 rơtal 500 rơtuh liăn rêm hơnăm. Rế pêi cheăng kâ, pôa Chiến ối kơhnâ khât tung veăng pêi pro mâu hnoăng cheăng dêi thôn pơlê, gum ăm vâi krâ-nhŏng o ki xahpá châ mung liăn ngân vâ pêi cheăng kâ, gum ăm nhŏng o mung phon, pơkeăng bu xo to liăn ki xiâm ga, ôh tá xo liăn rơkâ. Pôa Nguyễn Đình Chiến, Ngế rơtăm mơhnŏng pleăng dêi hnoăng cheăng rơxông hdrối nah tối ăm pin ‘nâi:
“Hriâm tâp tiô rơkong dêi Pôa Hồ mê athế hơ-ui pâ kơ nhŏng o, pú hmâ, tơrŭm, tŏng veăng dêi pó tung hneăng ki kơdroh kơklêa xăm kơtiê. Hlo mâu tơdroăng ki rêh kâ ối trâm hên xahpá mê pin athế veăng mơnhông kơ vâi, mơjiâng cheăng pêi ăm tâi tâng mâu kuăn cháu tung khu. Mơhnhôk tơdjâ mâu pú pin mê athế veăng pêi, veăng pro, hriâm tâp tro tiô luât, mơjiâng thôn pơlê, mơjiâng kơpong rêh ối dêi tơná pin châ mơnhông tâ kơ hdrối nah”.
Pêi pro tiô hnoăng “Khu vâi droh rơtăm hneăng hdrối mơhnŏng pleăng hnoăng pêi cheăng kâ rơkê - Xua tơdroăng hơ-ui dêi nhŏng o pú hmâ” a Dak Lak hiăng ai hên túa pêi cheăng kâ ki rơkê păng ‘nâng tung mâu kơvâ, môi tiah uâ mơdi, pơli mâu tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng, mơdâ pêt kế tơmeăm hnối tơrŭm ƀă tơdroăng păn mơnăn mơnôa, tê mơdró kâ ƀă hên tơdroăng ki ê. Tung 5 hơnăm hdrối mê hía nah, hiăng ai vâ chê 50 rơpŏng ƀă Khu pêi cheăng tơrŭm pêi cheăng kâ rơkê xua khu droh rơtăm hneăng hdrối ki mơhnŏng pleăng dêi hnoăng cheăng, vâi ki kố hiăng châ mơnhên hlo cho khât păng ‘nâng, gum mơjiâng cheăng pêi ăm vâ chê 200 ngế vâi droh rơtăm hneăng hdrối ki mơhnŏng pleăng dêi hnoăng cheăng ƀă nhŏng o vâi ki mê.
Tiô jâ Trần Thị Xuân, Kăn hnê ngăn Khu Vâi droh rơtăm mơhnŏng pleăng hnoăng cheăng kong pơlê Dak Lak tối, pakĭng tơdroăng ki tơveăng gum dêi pó pêi cheăng kâ, pêi lo kế tơmeăm, mê vâi ki kố ối kơhnâ khât tung veăng tơlo liăn ngân gum dêi pú hmâ, đi đo tơlo liăn ngân vâ pêi pro hnoăng cheăng dêi Khu, tŏng gum ăm mâu ngế ki ai tơdroăng rêh ối xahpá, châi tamo.
“Hnoăng cheăng “Vâi droh rơtăm mơhnŏng pleăng hnoăng cheăng pêi cheăng kâ rơkê, xua ing tơdroăng ki mơjo pâ dêi khu pú” ƀă tơdroăng “Xua hơ-ui pâ dêi pú, rêm ngế pơrá athế pêi hên tơdroăng cheăng ki lĕm”, mê cho 2 tơdroăng ki hlo rơkê păng ‘nâng ki khu vâi droh rơtăm hneăng hdrối mơhnŏng pleăng dêi hnoăng cheăng đi đo hriâm tâp, pơkâ pêi pro hên hneăng tơ’noăng ing Khu râ kong pơlê ta troh a tơrêm ngế. Tung hnoăng cheăng: Khu droh rơtăm mơhnŏng pleăng hnoăng cheăng hneăng hdrối pêi cheăng kâ rơkê, xua vâ veăng gum dêi pó” mê nôkố mot rêh ối, pêi cheăng kâ tiô tơdroăng ki tiah hmâ, khu vâi droh rơtăm mơhnŏng pleăng dêi hnoăng cheăng ối ai ivá mê xuân athế veăng pêi chiâk pêi deăng vâ veăng gum tung tơdroăng ki mơnhông pêi cheăng kâ, túa lĕm tro, rêh ối pơlê pơla dêi thôn pơlê, cheăm bêng”.
Chôu vế krâu khât rơkong hnê tối dêi Pôa Hồ “Ôh ta ai tơdroăng klâi pá, bu xâu tuăn mơno ôh tá krá kơjăp, chiâ ngo ƀă kơđu têa kơxĭ, tâng khŏm vâ khât kô ƀlêi chiâng”, klêi kơ’nâi pêi pro hnoăng cheăng ƀă Tơnêi têa, vêh rêh ối ƀă tơdroăng cheăng kâ rêm hâi, mâu ngế vâi krâ ki mơhnŏng pleăng dêi hnoăng cheăng hneăng hdrối nah a Dak Lak xuân pơtối mơdêk hnoăng cheăng “vâi rơxông nếo djâ troăng prôk ahdrối”. Vâi xuân dế pleăng dêi hnoăng cheăng tơná veăng mơnhông pêi cheăng kâ, ƀă veăng gum kơhnâ khât ăm tơdroăng mơnhông pêi chiâk pêi deăng, rêh ối pơlê pơla dêi thôn pơlê cheăm tơná”.
Viết bình luận