Tây Nguyên veăng gum kuăn pơlê kơpong tro têa lân lu a peăng Kơnhŏng
Thứ sáu, 06:00, 13/09/2024 Tơplôu: Gương/VOV Tây Nguyên Tơplôu: Gương/VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng - Hlo mâu tơdroăng ki hlâ rong hlối hía ‘na mơngế, tơ’nhiê mâu hngêi trăng, kế tơmeăm xua kong mê khía mơhot kân pro a mâu kong pơlê peăng Kơnhŏng, mâu hâi hdrối, ai mâu kong pơlê a kơpong Tây Nguyên hiăng tơkŭm po veăng tơlo tŏng kum liăn ƀă kế kâ “ngế ki pá kum ngế ki pá tâ”, kuăn pơlê Tây Nguyên hiăng gum mâu kế kâ ƀă mâu “rơxế chơ 0 liăn” vâ gum kuăn pơlê kơpong tro têa lân peăng Kơnhŏng tơkâ luâ xahpá xua hliăng tiâ, kơklêa, tro hngíu kố.

Pơtối rak vế pêi pro tơdroăng tơrŭm môi tuăn dêi rơpó, ƀă tơdroăng veăng gum, hơlêm, Khu kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng kong pơlê Dak Nông mơhnhôk vâi krâ nhŏng o veăng tơlo liăn tơmeăm khoăng gum kuăn pơlê ki trâm pá xúa khía mơhot kân rôh má 3 plong mot. Klêi leh mơhnhôk, Vi ƀan Măt trâ̆n tơnêi têa Việt Nam kong pơlê Dak Nông hiăng chêh inâi veăng gum 1 rơtal liăn.

Khu kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng kong pơlê Dak Nông krếo thế rêm khu râ kuăn pơlê tung kong pơlê veăng gum tơlo liăn, tơmeăm, ai iâ gum iâ, ai hên gum hên, veăng  gum mâu kuăn pơlê ki dế trâm pá xua tơdjâk khía mơhot kân rôh má pái plong mot vâ kuăn pơlê rĕng tơkâ luâ xơpá klêi kong mêi khía kân pro têa  lân lu.

Khu kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng kong pơlê Dak Nông  pơcháu ăm Vi ƀan  Măt trâ̆n tơnêi têa Việt Nam kong pơlê pro xiâm, tơdah xo kơxô̆ liăn, tơmeăm ku kuăn pơlê veăng tolo gum kuăn pơlê ki trâm pá, vâ teăm tơniăn, tơƀrê. Pôa Trần Minh Quân, Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan Măt trâ̆n tơnêi têa Việt Nam kong pơlê Dak Nông ăm ‘nâi, a ngiâ, kong pơlê chêh inâi veăng gum 1 rơtal liăn:

“Mơhé cho kong pơlê ối xơpá, la pơtối rak vế pêi pro tơdroăng ki lĕm ton nah dêi kuăn pơlê tơrŭm môi tuăn, ‘nâi hơ-ui gum dêi rơpó, châ  khu kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng kong pơlê hnê mơhno mê Vi ƀan Măt trâ̆n tơnêi têa dêi kong pơlê krếo thế rêm râ kuăn pơlê tung kong pơlê veăng tơlo liăn, tơmeăm khoăng. Mâu ngế ki ai hên veăng tơlo hên, mâu ki ai iâ veăng tơlo iâ , híu kơdĭng iâ vâ gum ăm kuăn pơlê a peăng Kơnhŏng tơnêi têa dế trâm pá xua kong prâi pro khía mơhot kân têa lu’’.

Môi tơdroăng pêi pro tơ’mot hên kuăn pơlê a Ƀuôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak, mê cho tơkŭm ăm “mâu rơxế xơrô liăn’’ chơ mâu tơmeăm kế kâ gum mâu kuăn pơlê kơpong tro têa lu a peăng Kơnhŏng. Ngoh Bùi Xuân Phong, ngế xiâm pơkuâ rơxế Phong Thương, kơtâu troăng sap Thái Bình troh Ƀuôn Ma Thuột ăm ‘nâi, mâu  “rơxế xơrô liăn’’ mê vâ kơjo kum chơ tâi tâng mâu tơmeăm kế kâ chiên ăm mâu kong pơlê Thái Nguyên, Lào Cai, Yên Bái gum kuăn pơlê ki dế trâm pá.

“Ai hên rơxế dế tơkôm pa kong, ƀă tơdroăng hbrâ tơdjuôm a 15 chôu peăng xêi hâi lơ 14/9 kô ah khu rơxế kô pơxiâm kơtâu ngi mâu kong pơlê peăng Kơnhŏng. Akố tiô tơdroăng rơxế ki lâi hiăng pêng tơmeăm ăm kơtâu hlối. Phiu ro xua sap 8 chôu kơmăng hnah ngin hiăng tơbleăng tơdroăng kố la troh kơxo kố kuăn pơlê Dak Lak hiăng veăng tơlo hên tơmeăm. Ki hdrối mơnê hiâm mơno hơ-ui pâ dêi kuăn pơlê’’.

Ai krâm mâu kuăn pơlê troh veăng tơlo tơmeăm, ing mâu vâi o hok tro, mâu vâi nâ vâi tăm xăng  mâu ngế kring gak, mâu ngế cheăng kơpuih văng troăng klông, mâu mố đô̆i, ƀă mâu hơnăm hiăng krâ. Jâ Trần Thị Cảnh, 81 hơnăm, ối a pơlê kong kơdrâm Bà Rịa Vũng Tàu, ăm ‘nâi: jâ dế lăm troh a Dak Lak pôu dêi kuăn kơdrâi. Drêng tâng ai tơdroăng tŏng gum a thế cháu chơ lăm rôe xup kơxŏng khăng vâ veăng gum kuăn pơlê ki tro têa lân lu.

“Châi heăng, khéa hơ’nêng, ôh tá ‘nâi pro ti lâi, á hiăng krâ. Hlo tung măng pơlê pơla ai tối ‘na tơdroăng veăng gum mê á xuân pro hlối, veăng tơlo iâ tơmeăm khoăng tơná vâ kum vâi krâ nhŏng o dế trâm pá’’.

Tơdroăng tŏng gum veăng gum kuăn pơlê kơpong têa lân lu a peăng Kơnhŏng pêi pro plâ hâi măng. Mơdoh chôu toh a peăng kơxêi măng, xuân ối hlo hên hĭn kuăn mơngế troh a kơpong Plông kân lơ 10/3, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak vâ veăng gum ăm kơthung xup kơxŏng khăng, têa ôu, tơmeăm kâ, phái, hmân ếo, ếo chhá, têa tôu ro pơtroh ăm mâu “rơxế xơrô liăn” chơ pơtroh ăm kuăn pơlê peăng Kơnhŏng ki dế trâm pá ó xua khía mơhot kân Yagi plong mot.

Rơtế ƀă dêi kơnốu ƀă kuăn tơxĭn chơ kơthung hơmân ếo troh a tíu vâi tơkŭm mê nâ Lê Thị Bảo Hiên, bêng Tân Lợi, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột tối:

“Á hlo vâi krâ nhŏng o a Ƀuôn Ma Thột đăng tung măng, kơxo kố lăm pêi cheăng á nếo ‘nâi tơdroăng tŏng gum mê, drêng vêh pêi cheăng troh a hngêi a kơxêi a mơdoh chôu tơkŭm dêi mâu tơmeăm hmân ếo. Hêng klêa há hâi teăm kâ ki khâi a prôk hlối. Á vâ pơtroh hiâm mơno hơ-ui pâ dêi ngế kuăn a Ƀuôn Ma Thuột troh mâu vâi krâ nhŏng o peăng Kơnhŏng. Rơkâu vâi krâ nhŏng o rĕng châ hơniâp’’.

Ƀă tơdroăng pơkâ “ngế ki lâi ai hnoăng gum hnoăng, ngế ki lâi ai tơmeăm gum tơmeăm”, tơdroăng  xui tơmeăm tâ tung rơxế kân vâ teăm ăm rơxế chơ tơmeăm pơtroh ăm vâi krâ nhŏng o peăng Kơnhŏng châ pêi pro pơ’lâng tro tơdroăng. Xut dêi têa kơxôu, ôu môi rơlŏn têa, ngoh Nguyễn Văn Cơ ối a bêng Tân Lợi, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột tối:

“Á po ngăn tung facebook hlo tơdroăng chêh tăng kơnôm mâu rơtăm jiân tơmeăm tâ tung rơxế, hiăng hlâu troh akố á veăng jiân hlối veăng gum iâ ăm rêm ngế. Hiăng 3 chôu kố á xui, mâu vâi ngoh o mê hiăng xui tâ hdrối ai tơlâi rơxế. Hlo hơ-ui kơ kuăn pơlê peăng Kơnhŏng, á ai ki klâi veăng gum á gum ki mê, chiâng pêi ki klâi a pêi ki mê”.

Bú tung môi hâi măng, kuăn pơlê Dak Lak hiăng veăng tơlo tơmeăm pêng 5 toăng rơxế kân, riên môi toăng rơxế vâ chê 20 tâ̆n tơmeăm kế kâ pơtroh ăm vâi krâ nhŏng o a mâu kong pơlê peăng Kơnhŏng ki dế trâm pá xua tơdjâk khía mơhot kân plong mot.

 

Tơplôu: Gương/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC