NGHE NHAN H’JIH AYUN SAONG BRUK KHIK RAMIK JIH DALAH
Chủ nhật, 06:00, 14/09/2025 Urang lang: MINH KIÊN Urang lang: MINH KIÊN
CHAM.VOV.VN: Dalam raidiuk urak ini, di Mbon Knia, xa Ea Tul, tinh Dak Lak jeng danei tagok sap yava bangi pang, gheih ghang ginreih sahanat meng daneing menyim jih dalah. Urang tari taring daok taphia daneing menyim jih dalah hu angan H’Jih Ayun. Dom sap lat kat yau sa ragam tataoh di tukvak, lac yava di ilamo, lac binuk yava di mbon palei hu caik veik tapa rilo rairah. Minh Huệ, urang ngak bruk di Rayo Sap ndom Viet Nam hu kadha brei ka Nghe nhan buh abih tung tian khik ramik binguk yava bruk menyim jih dalah di bhum taneh Tay Nguyen.

Ndih tapui tabiak di sa baoh sang ngak jih dalah, meng sit H’Jih Ayun hu amuk mei dan saong amaik pato meng jalan girum, jalan mrai. Sap daneing menyim dan dan, sambo bar nyaom meng hala phun, agha hareik, bingula jih dalah peih panuac khan dalikal… taong abih hu nao tame dalam hatai, raong ba sa hatai anit ranam karo kajap gam saong bruk menyim jih dalah.

Raidiuk ngak mbang glaih glar gam saong bein apuh oh ngak ka H’Jih Ayun kadun yam takai. Dom harei lavik melam, di ala tanrak hadah di gom menyek, amuk jeng taphia daneing menyim, dua tangin nduac ba talei mrai – yau daok jhik menyim jeng nem krung, hatai jie, panuac pagun sanya dalam tian: “Brei khik ka hu bruk jhik menyin jih dalah di bangsa drei.” Blaoh oh lac tok khik hu bruk, amuk daok pato veik bruk jhik menyim jih dalah ka rairah harei hadei.

Nghe nhan H’Jih Ayun khan brei thau: dam dara hu hatai anit ranam ilamo bangsa Randaiy, amuk srap gap pato abih tung tian. Jaik dua pluh thun tapa, amuk pato bruk ka yaok rituh mbang urang, rilo urang dalam nan hu ta-eng ngak, ta-eng pablei ndap nda, pasiam jien mek tame, daong pambak praong ilamo siam gheih nao tal bhap bini.

“Thun ini dahlak hulin hu umo 67 thun paje. Dahlau diah dahlak hulin hu mbaok tame pato bruk ngak dalam hop tac xa jhik menyim jih dalah, dalam saong langiu tinh. Dahlak hu pato di Pasak pato bruk ngak di tinh meng thun 2008, kuhria rah tapa yaok thun hu dua tal bac. Urak ini dahlak hulin jeng oh hadar drei hu pato dom tal bac veik tra.

Tui nghe nhan H’Jih Ayun, yaok blah pataih khan bai jih dalah lac sa asar kadha. Bingula oh lac piah ngak gheih bo daok lac bruk brei mboh ka ilamo. Meng jalan tapak, thaik pak mata, thaik pak meta kiang thoi, tal thaik thaot phun hareik, anek athur ciim brim… taong abih ba mai makna karei: bruk siam mekre, prein khang, bruk pagam haong alam langik. Meng tangin siam gheih, meta maong tani tanat saong hatai anit ranam bruk ngak, amuk oh lac jhik menyim jeng dom blah khan bai hu rilo sambo bar bo daok jhik jeng hatai anit ranam ilamo saong hadah mbaoh hadah meta ka ilamo bangsa. Nghe nhan H’Jih Ayun khan mayai lac:

“Khol dahlak hulin ieu lac dom urang kamei pato jao bruk, jeng gaok oh takik kan kandah – meng jalan mbak atah, jalan radaih rilo mbuan gaok bala… min khol dahlak hulin jeng bui sambai kayua hu ngak bruk ini. Dahlak hulin thau dhar phol Karja, Pasak pato bruk di tinh hu brei kein lagaih ka dahlak hulin saong rilo nghe nhan karei hu kein lagaih pato bruk jhik menyim jih dalah ka rairah harei hadei. Bruk bui sambai praong abih hu khik tani tanat bruk ngak, khik ramik ka dom adei sit dalam mbon palei”.

Dom blah pataih khan bai jhih dalah oh lac sa janih gheih blaoh daok ndung bak dalam nan rilo ia hauk, bruk ein kham merat saong hatai hadah mbaok hadah meta. Yaok blah khan bai gaok lahik sa adit ka meng ngak jeng, gaok mai hu tal sa bilan, min ilamo siam gheih bo nyu ba tui miat miat.

Tui sa-ai kamei hu angan H’Hương Niê, daok di xa Ea Tul, hu bac megru meng nghe nhan praong thun yau ye amuk H’Jih Ayun lac kein lagaih siam piah ka suk bruk chreih takre jhik menyim jih dahlah saong daong khik ramik, patagok ilamo siam gheih di bangsa drei. Sa-ai kamei H’Hương Niê brei thau:

“Dahlak hulin mboh dalam mbon palei urang bangsa Randaiy tok hu dom urang praong thun meng hu menyim khan ao, khan jih dalah, daok dom urang dam dara ye oh jhik menyim hu. Kayua nan, hadei tuk tamat blaoh pakat 3 dahlak hulin tui bac megru jhik menyim di sang bac Cao dang bruk ngak saong tuk bac megru blaoh dahlak hulin nao bac veik meng dom nghe nhan jhik menyim jih dalah praong thun umo dalam mbon palei.”

 Ngak yau habar piah brei ka jih dalah oh lac sa janih rah tabiak dalam harei raya harei adat, blaoh nyu daok lac kaya pandar yaok harei, lac pandap alin ka tuai damuai tuk mai rah rivang mbon palei Randaiy? Dom bruk duh hatai ka bruk ngak hu daong Nghe nhan H’Jih ngak tabiak rilo ndap nda jih dalah dui pachreih tuai damuai. Sa-ai Thành Trung, tuai damuai mai meng Ban raya Ho Chi Minh, brei thau:

“Dahlak hulin jeng ieu lac sa urang padang jhik ngak khan ao ngui, bruk hu makna blaoh dahlak hulin hu mboh jeng lac sa ndap nda khan bao jih dalah min hu ngak karei, pambuak tui jaman urak ini saong bhap bini meng kal. Tuk taveik tame dom ndap nda jhik menyim meng tangin bhian hu mboh khan bai oh tapak di langiu, min cuk tame rup ye mboh biak bangi san lami laman.”

Dalam luac jalan khik ramik ilamo bangsa, hu dom urang kandauk ngak yau amuk H’Jih Ayun – oh ruon thring, oh meyaih khan, min gilac hu takre meng bruk karo kajap, hatai anit ranam saong hatai mboh hadah mbaok hadah meta tal ilamo bangsa. Yaok blah khan bao jih dalah hu jhik menyim oh lac ndap nda ngak meng tangin, blaoh daok lac bruk pataom di bhap bini meng kal, lac asal kadha ilamo bangsa payua tal rairah harei hadei./.

Urang lang: MINH KIÊN

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)