Đhị tỉnh Trà Vinh ting t’ngay bấc đha đhâm c’mor chô ooy vel đong bhrợ têng cha đơơng chô bh’nơơn dal. Bấc cr’nọo bh’rợ bhrợ têng t’hước tước apêê bh’nơơn chr’noh bha lầng zooi pa câl bh’nơơn chr’noh đoọng ha đhanuôr. C’nặt t’ruih “Xay moon h’cơnh choom bhrợ cha” t’ngay đâu, đhanuôr lâng pr’zợc nắc đh’rưah tr’lưm lâng chếêc năl cr’nọo bh’rợ tợơp bhrợ têng cha tợơ bh’nơơn chr’noh âng apêê đha đhâm c’mor đhị tỉnh Trà Vinh.

T’cooh Giàng Seo Giáo, 54 c’moo, ma nưih Mông coh vel Lả Gì Thàng, chr’val Tả Văn Chư năc ma nưih tr’haanh liêm choom coh bh’rợ pa dưr tr’mông tr’meh, t’bil ha ul pa xiêr đha rưt đhị chr’hoong Bắc Hà, tỉnh Lào Cai. Cơnh lâng pr’đhang bh’rợ bhươn a tông k’rong zâp râu bhươn – đong c’roọl- crâng đoọng pa chô k’noọ 200 ưc đồng zâp c’moo, âi zooi pr’loọng đong t’cooh Giàng Seo Giáo veye pr’ăt tr’mông yêm têêm.

Pazêng m’ma ha roo chượt coh ha rêê năc ơy vêy đhanuôr acoon coh da ding k’coong tỉnh Quảng Nam chướt tơợ bâc lang n’nâu. Ha roo ha rêê năc đợ ha roo bha lâng đhanuôr, công năc văn hoá ty đanh coh bh’rợ tr’nêng ch’choh b’băn âng pazêng acoon coh da ding k’coong. Hân đhơ cơnh đêêc, ting c’xêê c’moo, pazêng m’ma ha roo ha rêê ting t’ngay u bil. Bh’rợ zư lêy lâng pa dưr đợ m’ma ha roo ha rêê xoọc vêy, pa bhlâng năc đợ m’ma ha roo liêm, chặt vaih bâc, cơnh ch’roo, Ba toon, Cà dố bhrôông xoọc vêy ta chượt coh muy bơr vel đong da ding k’coong âng tỉnh Quảng Nam năc chr’năp pa bhlâng.

Đăn đâu, bấc đhanuôr đhị tỉnh Quảng Nam k’rong choh sen pay cr’liêng coh pazêng zr’lụ k’tiếc ta lơi, ruộng ha roo bh’nơơn ếp. Xọoc moọt hân noo pay cr’liêng sen, chr’năp dal bh’nơơn dal đươi cơnh đếêc nắc pr’loọng đong bơơn pay pa chô k’ha rieng ức đồng tợơ tơơm sen. PC Tuyết Lê đhị miền Trung xay moon.

Căh muy tr’haanh ooy bh’rợ kinh tế - tr’câl tr’bhlêy đhị cửa khẩu chr’năp, thị trấn Lao Bảo, chr’hoong da ding k’coong Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị năc dợ zr’lụ bhrợ têng bâc bh’rợ b’băn ting cơnh bh’rợ công nghiệp ga măc coh zr’lụ. Chr’năp bhlâng, manuyh b’băn ơy xăl ooy cr’noọ bh’rợ kinh tế tơợ k’tứi la leh ty đanh năc ooy bh’rợ b’băn zazum đh’rưah lâng khoa học kỹ thuật bhrợ t’vaih râu liêm choom ting t’ngay bâc lâh mơ.

Amoó Lê Thị Hồng Nguyên coh chr’hoong da ding k’coong Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị vêy bâc ngai n’năl tươc ooy pr’đươi bột r’veh, a pul, p’lêê p’coo pa gooh chrộ vêy pr’đơc: Nguyên Homemade. Lâng dinh dưỡng bâc bhlâng, liêm buôn, cr’noọ pa dưr kinh tế âng amoó Nguyên ơy bơơn ch’ner bơr đhị bh’rợ tr’thi: Tơợp bhrợ cha tr’xăl t’mêê ta béch c’moo 2020, năc Sở Khoa học lâng Công nghệ tỉnh Quảng Trị, bhrợ t’bhưah thị trường; ting n’năc pa dưr cr’noọ xa nay bh’rợ tơơp bhrợ cha đoọng ha ađhi amoó da ding k’coong đhị vel đong.

Xay bhrợ cơnh xa nay bh’rợ quy hoạch zư lêy lâng pa dưr tơơm zơ nươu cr’chăl c’moo 2018- 2025, c’lâng bh’rợ tươc ooy c’moo 2030 âng UBND tỉnh Quảng Nam, hr’hoong Đông Giang lêy pay tơơm ba kích đoọng choh lâng pa dưr râu zơ nươu chr’năp n’nâu đhị chr’hoong.

Đhị pazêng vel đong âng tỉnh Khánh Hoà, bơr pêê c’moo đăn đâu, bh’rợ choh atao căh lâh liêm choom năc đhanuôr căh dợ choh bhrợ, xăl choh tơơm chr’noh râu lơơng. Đoọng nhâm mâng zr’lụ choh bhươn atao, apêê doanh nghiệp atao, đường xoọc pa têệt đh’rưah, zooi đhanuôr pa dưr râu liêm choom âng tơơm atao.

Lơi bh’rợ nhà nước âi bhrợ đanh lâh 15 c’moo, a noo Lê Văn Hoàng, ma nưih Cơ Tu ăt coh vel Phú Túc, chr’val Hòa Phú, chr’hoong Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng đoọng bhrợ cha bhươn a tông, băn a đhăh lai lâng a oc tăm vel đong bhrợ ha bâc ngai c’jệ lêy. K’noọ 4 c’moo t’tun, a noo Hoàng âi pa căh râu chơơih pay âng đay năc crêê liêm bêl pr’đhang bhươn a tông chô đơơng tơợ 250-300 ưc đồng zâp c’xêê; bhrợ t’vaih bh’rợ tr’nêng đoọng ha bâc ngai pa bhrợ cơnh lâng zên lương tơợ 4,5 tươc 5 ưc đồng zâp c’xêê.

Ting t’ngay ting bấc pân đil Cơ Tu năl cơnh z’lâh k’đhap zr’năh, xăl cơnh bhrợ têng đoọng bơơn bh’nơơn dal. Đhị chr’hoong da ding ca coong Tây Giang, tỉnh Quảng Nam, bấc a đhi a moó doó lâh lướt bhrợ ha rêê ta luôn dzợ, nắc apêê ơy năl cơnh bhrợ têng cha, tr’câl tr’bhlêy đơơng chô bh’nơơn dal lâh mơ. Tợơ đếêc, bấc pr’loọng đong ơy z’lâh đha rựt, tr’mông tr’meh z’zăng lâh mơ.