Nam Trà My nắc muy cóh pazêng chr’hoong da ding k’coong âng tỉnh Quảng Nam vêy bấc đhanuôr acoon cóh ắt mamông. Đoọng pa dưr dal rau liêm choom âng bh’rợ khám, pa dứah đh’réh cr’ăy đoọng ha đhanuôr, cóh pazêng c’moo ahay, chr’hoong ơy bhrợ têng pazêng rau bh’rợ, chrooi đoọng bhrợ pa liêm pa crêê pr’ắt tr’mông âng đhanuôr. Đợ manuýh tước khám lâng pa dứah đh’réh cr’ăy cóh c’moo 2015 đhị apêê cơ sở y tế dzoóc lấh 7% t’piing lâng c’moo 2014.

# Đong ắt cóh cr’noon 1, chr’val Trà Vinh, nắc đoo bêl jéh k’ăy, t’coóh Trần Văn Bản, đhanuôr Ca Dong nắc lướt tước k’zệt km c’lâng crâng nắc vêy tước ooy Trạm Y tế chr’hoong Nam Trà My đoọng pa dứah đh’réh cr’ăy. T’coóh Ban xay moon, pleng k’tiếc tr’xăl bấc cơnh nắc đhanuôr cóh đâu buôn váih k’ăy, bấc bhlâng nắc k’ăy k’oóh, k’ăy luôn… l’lăm ahay, đoo bêl jéh k’ăy, đhanuôr buôn bhuốih, k’dua manuýh vêy a bhô tước pa dứah, nắc nâu cơy apêê đoo ơy n’năl tước ooy cơ sở y tế đoọng vêy apêê y téa, bác sĩ khám, pa dứah đh’réh cr’ăy, p’too pa choom h’cơnh ng’zư lêy c’rơ. Xoọc đâu t’coóh Bản dưr êếh đhị dzung, trạm xá cắh ơy zập pr’đươi đoọng pa dứah, nắc ađoo xiêr tước ooy Trung tâm y tế chr’hoong đoọng pa dứah. T’coóh Trần Văn Bản prá:

Acu k’ăy ngân pa bhlâng, bác sĩ ơy t’bhlâng pa dứah cóh ha dum t’ngay, ta luôn tước ch’mêết lêy. Pr’ắt bh’rợ âng apêê y, bác sĩ cóh đâu liêm crêê pa bhlâng. t’piing lâng l’lăm ahay nắc nâu cơy dưr váih liêm choom lấh mơ, ơy vêy máy siêu âm, pr’đươi t’mêê. Acu yêm têêm ắt pa dứah đhị đâu.

Chr’hoong Nam Trà My xoọc vêy k’dâng 28 r’bhâu đhanuôr, cóh đêếc 97% nắc đhanuôr acoon cóh, bấc bhlâng nắc đhanuôr Ca Dong, Xê- đăng, Cor… Tơợ pazêng apêê chr’val chô ooy zr’lụ chr’hoong dzợ ch’ngai tu cơnh đêếc bh’rợ lướt chô âng đhanuôr dzợ lum zr’nắh k’đháp. Lấh n’nắc, pr’ắt tr’mông dzợ zr’nắh k’đháp nắc cr’noọ n’năl zư lêy c’rơ âng đhanuôr dzợ bấc cắh liêm choom. Hân đhơ cơnh đêếc, lâng rau t’bhlâng lướt xay moon p’too pa choom âng apêê y bác sĩ, cr’noọ âng đhanuôr nắc vêy ta ha dưr dal. Đhanuôr nắc ơy n’năl k’rang ooy c’rơ âng đay công cơnh âng maúyh cóh pr’loọng đông. A moó Nguyễn Thị Thu Hoài, điều dưỡng viên đhị Trung tâm Y tế chr’hoong Nam Trà My prá:

Bêl tước ooy đâu acu ơy k’noọ. công vêy cr’chăl apêê k’dua acu chô ooy xuôi nắc acu cắh kiêng. Cr’noọ âng cu nắc kiêng ắt cóh đâu tước t’ngay chô đhêy hưu. Tu nắc acu k’er apêê jéh k’ăy cóh đâu, lâng apêê jéh k’ăy công da dêr acu. Acu ắt tr’đăn lâng apêê đoo, n’jứah ắt prá xay lâng apêê đoo, apêê đoo bhui har tước ooy acoon p’niên k’tứi công n’năl dadêr acu.

C’moo 2015, đợ manuýh jéh k’ăy tước khám đhị Trung tâm y tế chr’hoong Nam Trà My bấc lấh 7% t’piing lâng c’moo 2014. chr’nắp bhlâng, vêy bấc bh’rợ roóch pa dứah vêy ta bhrợ liêm choom, dzoóc lấh 4% t’piing lâng c’moo 2014. Nâu đoo công nắc muy rau liêm buôn đoọng bhrợ ha đhanuôr doọ lấh bil zên lướt chô. Đh’rứah lâng bh’rợ pa dưr dal rau liêm choom cóh bh’rợ âng apêê y bác sỹ, k’rong bhrợ pa liêm pazêng rau pr’đươi, ngành y tế Nam Trà My dzợ t’bhlâng bhrợ pa dưr dal pr’ắt bh’rợ âng manuýh pa bhrợ, bha ar bha tơ, chrooi đoọng ooy bh’rợ pa dưr dal rau liêm choom âng bh’rợ khám lâng pa dứah đh’réh cr’ăy, bhrợ t’váih rau yêm loom đoọng ha manuýh jéh k’ăy. Bác sĩ Nguyễn Thành Nhân, Trưởng phòng kế hoạch, Trung tâm Y tế chr’hoong Nam Trà My xay moon: trung tâm Y tế ta luôn bhrợ t’váih rau liêm crêê bhlâng đoọng ha đhanuôr tước khám đh’réh cr’ăy:

Bêl đhanuôr crêê jéh k’ăy nắc apêê đoo bil thẻ bảo hiểm cắh cậ bảo hiểm cắh ơy ta xăl đơớh nắc vêy ta p’too pa choom, xay moon đoọng đhanuôr xiêr ooy chr’hoong xiêr xăl thẻ, nhăn pay thẻ t’mêê. Lâng manuýh pa bhlâng zr’nắh k’đháp tước ooy đâu, ban giám đốc trung tâm y tế vêy đợ rau zúp zooi bấc pa bhlâng. ha dang pa bhlâng zr’nắh k’đháp nắc doọ pay zên pa dứah đh’réh cr’ăy âng apêê đoo.

Cóh pazêng c’moo đăn đâu, cóh zr’lụ tỉnh Quảng Nam dưr váih k’rơ pr’lúh Rulbella, k’hir xuất huyết, chr’nắp bhlâng nắc apêê chr’hoong da ding k’coong cơnh Nam Trà My. Đhị đhr’năng la lua n’nâu, t’coóh xa nay chr’hông ơy p’too moon ngành y tế, ta luôn bhrợ têng bh’rợ zâl cha groong pr’lúh cr’ăy, t’bhlâng lướt xay moon p’too pa choom, ta đang moon pazêng đhanuôr t’bhlâng zư lêy c’rơ, ắt mamông liêm sạch; bhrợ têng liêm choom cr’noọ bh’rợ y tế âng k’tiếc k’ruung cơnh: tiêm chủng t’bhứah; zâl cha groong oom oóch cóh p’niên, zâl cha groong k’hir xuất huyết, HIV/AIDS lâng zâl cha groong cr’ăy a ngắt. T’coóh Trần Văn Thu – Phó Giám đốc trung tâm Y tế chr’hoong Nam Trà My prá:

Trung tâm y tế đh’rứah lâng bh’rợ pa dưr rau liêm choom âng bh’rợ khám lâng pa dứah đh’réh k’ăy đhị chr’hoong nắc dzợ k’rang tước ooy zr’lụ cơ sở cóh chr’val. Đoọng nhâm mâng cóh bh’rợ khám lâng pa dứah đh’réh cr’ăy đhị cơ sở ha đhanuôr nắc l’lăm ooy xa nay bh’rợ tổ chức, azu ta luôn pa liêm pa crêê y tế chr’val lâng ting n’nắc t’bhlâng đoọng p’xoọng cán bộ cóh chr’hoong lâng chr’val ting cơnh xa nay bh’rợ 1816 p’too moon tuyến n’dúp.

Ngành chức năng chr’hoong Nam Trà My công ta luôn bhrợ têng bh’rợ lướt ch’mêết lêy, toom đợ bh’rợ n’lất ooy rau cắh liêm crêê âng chr’na đha hắ đhị pazêng zr’lụ bhrợ têng, pa câl, zr’lụ p’zi, zr’lụ pa câl chr’na đha nắh… zâl cha groong loon đơớh đhr’năng bol chr’na đha nắh. pa dưr dal rau liêm choom âng bh’rợ khám pa dứah đh’réh cr’ăy đhị trung tâm Y tế lâng 10 trạm y tế cóh chr’val, chr’hoong Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam ơy bhrợ têng crêê cơnh cr’noọ khám pa dứah đh’réh cr’ăy âng đhanuôr, pa liêm pa crêê c’rơ, pa dưr pr’ắt tr’mông đoọng ha đhanuôr acoon cóh đhị đâu./.

 CHĂM SÓC SỨC KHỎE CHO ĐỒNG BÀO DTTS Ở NAM TRÀ MY

Nam Trà My là một trong những huyện miền núi cao của tỉnh Quảng Nam có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Nhằm nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cho bà con, những năm qua, huyện đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống nhân dân. Số lượt người đến khám và chữa bệnh năm 2015 tại các cơ sở y tế tăng hơn 7% so với năm 2014.

# Nhà ở tận thôn 1, xã Trà Vinh, nên mỗi lần đau ốm, ông Trần Văn Bản, người dân tộc Ca dong phải đi cả chục cây số đường đất mới tới được Trung tâm Y tế huyện Nam Trà My để khám bệnh. Ông Bản cho biết, thời tiết thất thường nên bà con hay mắc các bệnh về hô hấp, tiêu hóa… Trước đây, mỗi lần đau ốm, bà con thường cúng bái, nhờ thầy cúng bắt “con ma bệnh”, thì nay họ đã đến cơ sở y tế để được các y tá, bác sĩ tư vấn, khám chữa bệnh. Hiện ông Bản bị sưng phù chân, trạm xá xã chưa đủ điều kiện điều trị, nên ông phải xuống Trung tâm y tế huyện để chữa bệnh. Ông Trần Văn Bản, cho biết:

(Tôi đau rất nặng, các y, bác sĩ đã rất cố gắng cả ngày lẫn đêm thường xuyên đến thăm hỏi, điều trị. Thái độ của các y, bác sĩ rất nhiệt tình, chu đáo. So với trước đây thì bây giờ đã phát triển hơn nhiều rồi, có máy siêu âm, máy móc hiện đại. Tôi rất yên tâm khi điều trị ở đây.)

Huyện Nam Trà My hiện có khoảng 28 ngàn dân, trong đó 97% là đồng bào dân tộc thiều số, chủ yếu là dân tộc Ca Dong, Xê-đăng, Cor… Từ các xã về trung tâm huyện rất xa nên việc đi lại của bà con gặp nhiều khó khăn. Hơn nữa, cuộc sống khó khăn khiến nhận thức về chăm sóc sức khỏe của bà con còn nhiều hạn chế. Song, với sự nỗ lực tuyên truyền, vận động của đội ngũ y, bác sĩ, nhận thức của đồng bào đã dần dần được nâng cao. Bà con đã tự biết quan tâm tới sức khỏe của bản thân cũng như người thân trong gia đình. Chị Nguyễn Thị Thu Hoài, điều dưỡng viên tại Trung tâm Y tế huyện Nam Trà My cho biết:

(Trước khi lên đây chị đã xác định rồi. Cũng có một khoảng thời gian họ muốn xin cho chị về dưới nhưng chị không thích. Nguyện vọng của chị là thích ở trên ni luôn cho đến ngày chị về hưu. Lý do là vì chị quá yêu bệnh nhân mà vì bệnh nhân cũng thích chị nữa. Mình gần gũi với họ, mình vừa nói vừa đùa với họ, cười vui với họ là họ gần gũi với mình, họ thích, từ đứa con nít nó cũng thích chị nữa.)

Năm 2015, số lượt bệnh nhân đến khám tại Trung tâm y tế huyện Nam Trà My tăng hơn 7% so với năm 2014. Đặc biệt, có nhiều ca phẫu thuật thành công, tăng hơn 4% so với năm 2014. Đây cũng là một điều kiện thuận lợi giúp người dân giảm chi phí đi lại. Bên  cạnh  nâng  cao chất  lượng  đội  ngũ  y bác sĩ, đầu tư nâng cấp cơ  sở  vật  chất,  ngành y  tế  Nam Trà My  còn  chú trọng  công  tác nâng cao y đức, cải cách thủ tục  hành  chính,  góp phần  tăng  chất  lượng dịch vụ khám và điều trị,  mang  lại  sự  hài lòng cho bệnh nhân. Bác sĩ Nguyễn Thành Nhân, Trưởng phòng kế hoạch, Trung tâm Y tế huyện Nam Trà My cho biết: Trung tâm Y tế luôn tạo điều kiện thuận lợi nhất cho bà con đến khám bệnh:

 (Khi người dân bị đau mà họ mất thẻ báo hiểm hoặc thể bảo hiểm chưa đổi được kịp thời thì thường thường là được tuyên truyền, vận động, giải thích nhưng thực chất là người dân ít khi trực tiếp xuống huyện để đổi lại. Đối với những trường hợp quá khó khăn mà đến đây, ban giám đốc trung tâm y tế có sự hỗ trợ rất là nhiều. Nếu như không đủ điều kiện thì thường thì phải miễn viện phí cho người ta.)

Những năm gần đây, trên địa bàn tỉnh Quảng Nam xảy ra nhiều dịch bệnh như dịch Rulbella, sốt xuất huyết, đặc biệt là các huyện miền núi như Nam Trà My. Trước thực tế này, Lãnh đạo huyện chỉ đạo, ngành y tế chủ động, thường xuyên triển khai thực hiện công tác phòng, chống dịch bệnh, tăng cường tuyên truyền, vận động mọi tầng lớp nhân dân tăng cường chăm sóc sức khỏe , ăn ở hợp vệ sinh; Tổ chức triển khai các chương trình mục tiêu y tế quốc gia như: phối hợp tiêm chủng mở rộng; phòng, chống suy dinh dưỡng ở trẻ em; phòng, chống sốt xuất huyết, HIV/AIDS và phòng, chống lao. Ông Trần Văn Thu – Phó giám đốc trung tâm y tế  huyện Nam Trà My cho biết:

(Trung tâm y tế bên cạnh sự chất lượng khám và chữa bệnh tại tuyến huyện thì rất quan tâm đến tuyến cơ sở đặc biệt là t uyến xã. Để đảm bảo trong công tác khám và chữa bệnh tại cơ sở phục vụ cho bà con thì trước hết là về mặt công tác tổ chức, chúng tôi củng cố các trạm y tế xã và đồng thời bên cạnh đó tăng cường tăng cường thêm cán bộ tuyến huyện và tuyến xã theo đề án 1816 chỉ đạo tuyến dưới. )

            Ngành chức năng huỵên Nam Trà My cũng thường xuyên tổ chức các đợt kiểm tra, giám sát, xử lý những vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, lò giết mổ, dịch vụ ăn uống ... ngăn chặn và xử lý kịp thời các trường hợp ngộ độc thực phẩm. Nâng cao chất lượng khám chữa bệnh tại trung tâm Y tế và 10 trạm y tế tuyến xã, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam đã đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của người dân, cải thiện sức khỏe, nâng cao đời sống cho đồng bào các dân tộc thiểu số nơi đây/.