Ổi nắc râu t’nơơm ơy loóih cóh pr’ắt tr’mông âng đhanuôr k’tiếc k’ruung hêê, pa bhlâng nắc cóh zr’lụ bhươl cr’noon. Râu la lua cậ t’nơơm ổi nắc u váih tơợ châu Mỹ, xang n’nắc vêy ta chóh cóh prang k’tiếc k’ruung châu Á lâng châu Phi. Cóh k’tiếc k’ruung hêê, ổi chặt váih cóh bấc zr’lụ crâng k’coong cắh cậ vêy ta chóh cóh bhươn, cóh toor đông đoọng pay cha p’lêê. Lấh n’nắc pazêng râu âng t’nơơm ổi cơnh axậ nhuum, n’căr riáh lâng n’căr bha lâng nắc dzợ ta đươi đoọng bhrợ z’nươu. Cóh t’ruíh: Manuýh pa dứah đh’réh cr’ăy bêl đâu, đhanuôr lâng pr’zớc đh’rứah chêếc n’năl muy bơr râu pr’đươi tơợ t’nơơm ổi ớ.

T’nơơm ổi, muy râu pr’đươi đoọng bhrợ z’nươu pa dứah ha bấc râu đh’réh cr’ăy. Pa chắp ch’mêết lêy ooy pr’đươi dinh dưỡng âng ổi đoọng lêy nắc vêy đợ sinh tố A, C, axít n’xiêng omega -3, omega-6, bhoóh lâng bấc chất xơ… vêy pr’đươi chr’nắp đoọng pa dứah đh’réh cr’ăy. Nâu cơy nhăn xay truíh muy bơr cơnh ng’đươi.

K’ăy p’lung, k’ăy luônh đơớh lâng k’ăy đanh: Axậ ổi nhuum pa goóh, tặp pa nhoonh, ộm muy chu 6 g, muy t’ngay ộm 2 chu; axậ ổi 1 cr’puốt, a hự t’mêê 6- 9g, m’bứi bhoóh, pazêng râu đêếc nắc c’taar, sào pa chêên xang n’nắc zêệ ộm lâng đác; p’lêê ổi; xích địa lợi lâng quỷ châm thảo, muy râu pay m’mơ tơợ 9- 15g, zêệ ộm lâng đác.

Pa dứah băng bhrêy tu crêê t’iết cắh cậ crêê ađhắh dzăm cắp pa hư.

Loom ổi k’tát pa nhoonh, xang n’nắc pay đớc đhị zr’lụ băng bhrêy n’nắc.

Pa dứah đhr’năng ha tụ bhíh cóh têy dzung, têy.

Loom ổi, axậ ổi nhuum k’dâng 100g, zêệ lâng đác, p’trom têy cắh cậ dzung crêê bhíh, ha tụ ooy đác ta zêệ bêl dợ pa puýh. Zập t’ngay p’trọm mơ 2 tước 3 chu.

Pa dứah đhr’năng k’ăy c’niêng lâng ha tụ bưr boóp.

Nắc choom đươi muy cóh pêê cơnh:

- C’tát cắh cậ tắp pa nhoonh loom ổi bưới ooy zr’lụ crêê ha tụ.

- P’xoọng m’bứi đác pa puýh lâng m’bứi bhoóh lâng k’dâng 7 bêệ loom ổi. Tắp pa nhoonh, đươi ch’véh c’niêng vêy k’páih tụ ooy đác z’nươu ơy ta tắp pa nhoonh đoọng xụt ooy bưr cắh cậ đhị zr’lụ ha tụ.

- Axậ ổi nhuum k’dâng 100g, zêệ pa coọc. Đươi đác coọc n’nắc đoọng gr’lóc boóp lâng k’bọm mơ bơr pêê phút xang n’nắc c’chóh lơi.

Pa dứah đhr’năng k’ăy k’oóh, k’hir, k’ăy mr’loọng.

- Axậ ổi nhuum tơợ 20g tước 40g puáh pa goóh, zêệ ộm.

Pa dứah đhr’năng k’ăy pa zruáh:

Loom ổi 20g, n’căr măng cụt 20g, a hự ng’boóh 10g, ch’néh pa điing 20g, zêệ ộm.

Bách chiến tắp pa nhoonh zâl cha groong đhr’năng pr’lúh cr’ăy pa zruáh.

Bách chiến tắp nhoonh nắc râu z’nươu âng Lương Y Lê Minh Xuân đoọng pa dứah đhr’năng k’ăy pa zruáh cắh cậ thổ tả tu nắc Tỳ Vị đhưr crêê bêl đhí độc cắh cậ cha đợ râu chr’na đha nắh crêê ma íh.

Loom ổi 200g, n’căr t’nơơm ta rung 500, n’căr quít 20g, a hự gring 100g, cr’liêng pa naang griing 10g, Nhục đâu khấu 150g. Pazêng râu đâu nắc xrặt pa nhoong, puáh pa goóh, tắp pa nhoonh, pác đớc cóh t’nôm k’tứi, muy t’nôm mơ 6g. Manuýh ta ha đươi zập t’ngay 3 chu, muy chu muy t’nôm.

Pa dứah cr’ăy tiểu đương râu 2.

N’căr p’lêê ổi vêy bấc chất xơ, sinh tố 2 lâng pazêng chất zâl oxy hoá vêy pr’đươi zâl viêm lâng bhrợ nhâm c’lâng aham âng manuýh crêê cr’ăy tiểu đường râu 2. Cắh choom cha cóh m’pâng p’lêê ổi tu vêy đương bấc pa bhlâng. Đhr’năng đươi dua m’bứi bhlâng tơợ 150g zập t’ngay. Manuýh t’coóh ta ha nắc choom xrặt k’tứi, g’lị pa nhoonh lâng pị pay đác ộm. hân đhơ cơnh đêếc, đác ta pị nắc cắh dzợ vêy bấc chất sinh tố lâng chất xơ.

Pa dứah đh’năng coọc aham.

P’lêê ổi sào pa goóh, boóh m’xị, tắp pa nhoonh. Muy t’ngay đươi dua 2 chu, muy chu k’dâng 8g.

T’mêê váih k’mon:

Axậ ổi nhuum lâng axậ đào lượng mơ đhêệng, rao pa sạch tắp pa nhoonh xang n’nắc đớc đhị zr’lụ vêy k’mon.

Băng bhrêy: Đươi dua axậ ổi rao pa sạch, tắp pa nhoonh, xang n’nắc đớc đhị zr’lụ băng bhrêy.

T’bil đhr’năng crêê độc ba đậu: P’lêê ổi goóh, bạch truật sao đớc cóh k’tiếc, n’căr t’nơơm ổi, zập râu mơ 10g zêệ lâng muy za hương đác, zêệ xrêết mơ muy chom hơơ, pác ộm bơr pêê chu.

Râu choom ch’mêết lêy lâng pazêng manuýh crêê táo bón lâng tả lỵ, cắh choom lướt pr’noong nắc cắh choom đươi dua đợ râu z’nươu vêy ta bhrợ tơợ t’nơơm ổi./.