Mơ’mây nắc muy râu n’léh cóh n’căr,
xâng k’đháp ặt tợt. Bấc ngai buôn trơơi
tợơ ca conh ca căn, đhi noo cắh cợ c’la đay crêê cr’ay k’hươn, eczenma. Cóh
c’nắt t’ruíh “ma nuýh pa dứah đh’réh cr’ay cóh bhươl cr’noon” t’ngay đâu,
đhanuôr lâng pr’zợc đh’rứah chấc năl đắh cr’ay m’mây nâu
#
N’léh m’mây nắc cr’ay buôn lưm, xâng k’đháp ắt tớt, vêy ngai xâng vir móh mắt,
chệêt la ngặt. cr’ay nâu k’đháp năl hâu tu dưr váih, n’đhơ ơy lêy ch’mếêt bấc
râu xét nghiệm lâng k’đháp đoọng pa dứah lứch.
Mơ’mây
nắc râu cr’ay n’léh cóh n’căr, vêy lâng chất hoá học histamin. Dáp lêy, đhị 100
ch’nắc, nắc vêy tợơ 15-20 ch’nắc buôn váih m’mây lâng cr’ay nâu buôn váih bấc
chu. Ma nuýh pân đil nắc buôn váih lấh apêê pân juýh, đhị rúh 20-40 c’moo.
# Mơ’mây
buôn n’léh cơnh ooy? Mơ’mây n’léh buông ng’lêy gít. Váih l’bhlộp cóh n’căr ma
nuý tợơ 1-2cm, cắh cợ ting p’léh l’glợp mơ tr’pang têy, đhị nắc l’glợp vir, đhị
nắc dal... váih zập cơnh cị. Ngai crêê xâng k’cướt pa bhlầng, ting k’boọc ting
váih bấc lấh mơ. Lấh 2-3 giờ, 2-3 t’ngay nắc l’glợp nâu vêy bil, doó váih đhôl
cóh n’căr. Đhơ cơnh đếêc cr’ay nâu buôn váih bấc chu lâng váih bấc râu tu. G’lúh váih tr’nợơp nắc moon mơ’mây cấp, g’lúh
t’tun 4-8 tuần nắc đớc m’mây váih cớ, đhanuôr cóh a chắc.
# Râu
buôn bhrợ váih cr’ay mơ’mây: vêy bấc râu tu: pazêng pleng k’tiếc pứih, cha
cếêt, z’al, ta đươn, ta sứt, bhrung bhrăng có đong, xoọc a đhắh dzăm, za nươu
tr’hau, ch’na đh’nắh cơnh a chông, a tam…, ngai buôn cắh choom lướt pr’noong, a
muốt cóh luônh, xiêr k’rơ pa glúh độc âng loom, p’lêê.
ĐoỌng
bơơn năl cr’ay m’mây,lấh mơ bhiệc lêy tợơ râu n’léh cóh n’căr, bác sĩ dzợ ta
moóh gít đắh ma nuýh đong, bhiệc đươi dua za nươu tr’hau, ch’na pr’dzăm, zêng
lâng pr’đợơ lâng môi trường ắt mamông, pa bhrợ ta têng. Bêl pr’hân nắc lêy xét
nghiệm pa xoong a ham.
Bấc
bhlầng ngai cr’ây mơ’mây nắc doó lấh ngân, buôn bhrợ k’cướt lâng váih râu cắh
liêm đắh cr’noọ pa chắp, bhrợ ma nuýh k’đháp ắt tớt. Cung vêy ngai váih sốc
phản vệ đơ cơnh đếêc nắc cung hắt doó lấh bấc ngai crêê, bhrợ ma nuýh cr’ay
bhrậu a chắc a zân, k’đháp p’hơơm, k’hir pứih, k’tặ k’buung, xâng ca ay k’nhặt luônh, vêy ngai buôn xiêr huyết áp,
cr’pân tước c’rơ tr’mung, lêy pr’hân cấp cưú nắc vêy mặ mamông. Éh Quinck- muy
râu cr’ay m’mây váih cóh mặt, bhrợ móh mặt éh zêng lâng xâng k’cướt, cung choom
bhrợ éh mr’loọng, k’đháp p’hơơm. Ha dang cắh loom pa dứah nắc choom chệêt ma
nuýh tu cắh choom p’hơơm.
# Cơnh pa
dứah cr’ay mơ’mây: nắc bêl crêê mơ’mây, ahêê lêy lướt khám tu đớc đanh nắc buôn
vái cơnh cr’ay đhanuôr cóh a chắc lâng k’đháp pa dứah. Đoọng pa dứah cr’ay mơ’mây
nắc choom đươi dua kháng sinh histamin đh’rứah lâng za nươu an thần, xoọc vêy
bấc za nươu tiêng cơnh: Phenergan, Peritol, Claristin…
Bêl
pr’hân nắc đươi dua lâng za nươu cocticoit, pa zưm lâng kháng sinh. Vêy ngai
nắc lêy pa zưm lâng pa dứah túh lơi a muốt cóh luônh, pa dứah đhị zr’lụ boọkhuẩ
đhị k’târ, móh, mr’loọng, đại tràng ha dang vêy. Ngai éh Quinck ngân cắh cợ
m’mây sốc phản vệ nắc pr’hân đơơng cấp cứu ooy bệnh viện. oó tự chấc ộm đươi za
nươu.
Zập
t’ngay, lêy pa xiêr ộm a lắc, hót, cà phê, bhoóh tu râu đâu buôn váih đắh thần
kinh lâng buôn bhrợ k’cướt bhlầng. ahêê ắt thoải mái, oó chấc k’rang k’uôl tu
cr’ay. Oó lấh k’boọc đoọng liêm n’căr. Ngai crêê cr’ay mơ’mây tu cha cếêt, tu
cơnh đếêc nắc pa gít bêl hoọm đác toọm k’ruung, hoọm biển, đương zêl cha groong
crêê x’xêê cr’pân pa bhlầng./.
Viết bình luận