Jat bơhiàn bơh yau cau Bahnar dê, broă rơcang lài gơbang ai cau kòp kơn jơ̆ in ờ mìng là broă kơlôi rơcang lài mờ gam là dùl broă nàng hòi dan bơta bơtuah – mờ bơta pin dờn là, tŭ gơbang geh lơh gơs den cau kòp rơp bời. Tàm dà Bahnar geh jơnau đơs “Buk long bong, hrong bơngai”, hơ̆ là gơbang ồm lề den rài kis gơ rê wơl – ai tơnggŏ bơta kơlôi sơnơng sền gơbang bè dùl phan nàng ala màng kis ai cau kòp jê, ờ sô ờ soàn in.

Ồng Klưnh, 45 sơnam, ơm tàm ƀòn Kde Kông, sàh H’Ra, kơnhoàl Mang Yang, càr Gia Lai pà git, bơhiàn do neh geh bơh yô yau, tŭ rài kis gam uă kal ke. Pah tŭ geh cau kòp kơn jơ̆, làng bol mut tàm brê jòi tờm chi dờng, tơn bluh trồm lơh gơbang. Dilah cau kòp ờ bời den rơp geh lờs gơbang nàng kơlôi rơcang ai dơ̆ bơyai lơh ies tơp ƀồc in, ờ duh pal gơ jă gơ jal kơl ală tờm chi ờ niam halà roh priă blơi. Ồng Klưnh yal: “Rài yau, rài mò pàng, mè bèp kung sùm prap gơbang hơ đơm rồm hìu rơng, nàng lời ai jơh tơl nă cau tàm ƀòn in. Cau lơi gơtìp rềs àr chơt jê den ai gơbang hơ̆ nàng bơyai lơh ies tơp ƀồc ai cau ờ bơtuah in”.

Bơta krơi is là ờ di cau lơi kung geh rơcang gơbang bơh lài. Cau Bahnar wèr lơh gơbang ai cau pràn kơldang in, tài rơngòt kờñ srat rơma cau hơ̆. Dilah pal rơcang lài, khi sùm đơs pleh là lơh bòng sur nàng pleh jơnau pơn rơ ờ niam.

Bơhiàn prap gơbang ờ mìng mờng kwèng tàm tơl hìu bơnhă mờ gam tàm jơh gùt ƀòn tai. Lài do, uă ƀòn cau Bahnar gam prap gơbang bal hơ đơm rồm hìu rơng – do là rùp pơrya niam chài ƀòn dê  nàng ngui tŭ tàm ƀòn geh cau sang rài. Bơdìh mờ bơta rơcang lài, bơhiàn do gam gơ jat bal mờ bơhiàn pin dờn bơh yau. Ồng Suk, ơm tàm ƀòn drà dềt Đăk Đoa, càr Gia Lai pà git: “Broă rơcang lài gơbang kung là broă kờn đơs bơta kơ uềng yàng neh lơh cau hìu bơnhă kòp jê sùm. Lơh bè hơ̆ nàng kờñ ai tơnggŏ nùs tồr ờ rơngòt bơta chơt să, rơcang dờp bơta sang rài. Mờ cau Bahnar geh jơnau đơs “Buk long bong, hrong bơngai”, hơ̆ là gơbang ồm lề, rài kis gơ ơm wơl mờ cau kòp, sền gơbang hơ̆ là phan nàng tơm dồs yàng, là phan ala màng kis ai cau kòp in. Uă tŭ, tŭ lơh gơs gơbang den cau kòp pràn wơl. Tơnơ̆ hơ̆ cau cèng prap gơbang hơ đơm rồm hìu rơng’.

Lài mờ tŭ kơl chi lơh gơbang, cau Bahnar sùm bơyai lơh yàng geh piang mờ ngkàrr tap iar, hòi dan yàng brê, yàng bơnơm sền gàr. Tŭ git geh hìu bơnhă gam lơh gơbang,làng bol tàm ƀòn sùm cèng is pang biap nàng dong kờl – ai tơnggŏ nùs nhơm ƀòn lơgar tam klac bal mờ tàm dong kờl bal mờ gơp.

Tŭ do, jat bơta bơtàu tơnguh bơh rài kis mpồl bơtiàn dê, bơhiàn prap gơbang bơh cau Bahnar dê ndrờm bè ờ gam tai. Ală broă drơng ala bơyai lơh ies tơp ƀồc ngai sơlơ uă, bal mờ jơnau sồr sền gàr brê, lơh broă kơl chi mòn gơbang ờ gam tai. Ồng Yung, Phó Củ tịc Anih duh broă làng bol sàh H’Ra, kơnhoàl Mang Yang, càr Gia Lai đơs nền: “Tŭ do, rài kis làng bol neh tam gơl, bơtàu tơnguh rlau, ờ gam hìu bơnhă lơi prap gơbang tai. Dilah geh cau sang rài den làng bol sùm lòt blơi gơbang, ờ gam kơl chi, tơn bluh chi lơh gơbang tai. Bàr pe hìu bơnhă geh ndàp den lơh is, dilah ờ geh den lòt blơi, ờ gam kơl chi bè lài do tai”.

Bơhiàn prap gơbang dơm chi hơ đơm rồm hìu rơng là dùl tềl niam chài niam ngan, ai gŏ jơnau kơlôi sơnơng bè rài kis niam chài, bềng lìu nùs nhơm niam mờ cèng nùs nhơm tam klac bal ƀòn lơgar bơh cau Bahnar dê. Ală gơbang gam wơl gam rơhời ồm lề hơ đơm rồm hìu rơng, bè tềl lời wơl niam chài bơh dùl tŭ tơngai dê, ai rài kis tàm pơn jat tai, pơgồp bơnah lơh gơs bơta niam chài krơi is bơh làng bol kòn cau Tây Nguyên dê.