Cau Jrai kơlôi sơnơng, kòi phe là bơh yàng pà kòn bơnus in. Yàng là ndu gơn rơh dờng màng, mìng dùl lơm, ờ gŏ rùp să, geh mat tàm làm gùt ù tiah. Cau Jrai tŭ tơnhàu kòi mìr den ờ twès, pờng mờ kac kòi mờ tê. Tài khi đơs là, broă twès, pờng kòi rơp lơh jê tờm kòi, hơ̆ là lơh jê yàng. Bi H’Uyên Niê, Phó Củ tịc Mpồl cau ùr sàh Ia Mơ Nông, kơnhoàl Chư Păh, càr Gia Lai pà git: “Jat bơhiàn bơh yau cau Jrai dê den cau ùr pal git piah phe, lòt jòi lòng, àñ dà mờ tàñ ồi. Pal geh tơl ală bơta do den cau ùr hơ̆ sồng gơtùi kup bau. Cau ùr trŭ piang gơm biap ai cau klau den là cau àñ ơnòng ală broă kơn jơ̆ kơn jut ndai”.

Nàng geh gar phe, tàm tŭ cau yoan ngui uă phan bè mpal măi kòi, mpal piah, nggum, đồng den gơ wèt mờ cau Jrai mìng kờñ geh mpal, rơnai mờ đồng là neh tơl rau. Do là ală phan mờng kwèng ngan, đềt mềr tus jơh rài kis mờ cau ùr. Digơlan kung tài bè hơ̆ mờ tŭ cau ùr Jrai kup bau, lik ơm is, mpal, rơnai kung gơ ơm tàm khà kơt bau tàm hìu bơnhă geh tam pà nàng tơn dap cau ùr in. Bi Rơ Châm H’Xuyết pà git: “Piah kòi den neh geh bơh yô yau, mìng cau ùr gời lơh, dềt halà dờng kung pal git piah phe. He kờñ piah phe den pal geh mpal, rơnai. Kòn ùr den pal geh mpàng tê chài rơgơi. Piah phe pal ngui mpal dờng, dềt gơ jat tàm tơl hìu bơnhă lơh”.

Mpal piah phe geh lơh mờ dơm chi dờng, tơn bluh jrô. Rơnai lơh mờ dơm chi song, gơl tàm gùl dờng di pơgap 2 mpàng tê at wơl, dồ đah bồ rơnai dờng rlai, ai bồ đah ne den dềt rlau. Kờñ piah mhar, cau piah 2 nơm rơnai, hơ̆ là geh 2 nă cau piah phe, pơgồp bal mờ gơp bơnĕ bơnài, ring niam. Bi Siu Thỏi ơm tàm sàh Ia Mơ Nông, kơnhoàl Chư Păh, càr Gia Lai pà git: “Piah gơ in mhar den pal geh 2 nă cau piah. Mpal den pal rơ wah ală gơl dơm chi kră, kơ̆, rơnai kung bè hơ̆ sơl. Piah 10 kĭ kòi den roh mờr 2 jơ. Cau klau kung git piah phe sơl mơya ờ git nggum tài ờ chài bè cau ùr”.

Tŭ piah phe, cau Jrai ơn gar kòi tàm mpal, ngui đah bồ dềt rơnai dê piah gơ in plồ kơmhồ lơ̆, tơnơ̆ hơ̆ den tơr wơl đah bồ dờng nàng piah gơ plồ jơh kơmbơm gar phe. Cau tam gơl bơta ndang piah nàng lơh bè lơi rơnai gơmù di tŭ, tơl pràn nàng plồ lơ̆ mơya ờ lơh lề gar phe, den phe rơp kò. Bi Rơ Châm Hà ơm tàm sàh Ia Mơ Nông, kơnhoàl Chư Păh, càr Gia Lai pà git: “Bơh chờm den piah kòi nàng gơ plồ kơmhồ, dơ̆ 2 là nggum lơ̆, dơ̆ 3 piah tai nàng gơ gơs phe trŭ piang. Sùm den geh 2 nă cau piah phe nàng gơ in mhar lik gar phe. Tơl nă cau ngui dùl nơm rơnai piah, jat tàm bơta pràn tơl nă cau dê. Cau kra den ngui rơnai dềt, ai cau kơnòm den ngui rơnai dờng rlau. Dùl dơ̆ piah den ơn tàm mpal bơh 3 tus 4 kĭ kòi”.

Tơnơ̆ ală dơ̆ piah phe, mpàng tê chài rơgơi cau ùr Jrai dê pơn jat tai mờ broă lơh nggum phe. Khi ngui đồng nàng nggum phe. Bi Rơ Châm H’Xuyên ơm tàm sàh Ia Mơ Nông, kơnhoàl Chư Păh pà git: “Cau ùr guh bơh 4 jơ drim nàng piah phe. Piah jơh den nggum phe mờ piah dùl dơ̆ tai. Piah dơ̆ 2 den hơ̆ sồng gơ lik phe, nggum phe kung lơh 2 dơ̆ sơl”.

Tŭ do, măi mok neh geh ngui, ala bơta pràn lơh broă kòn bơnus dê. Bulah bè hơ̆, pah dơ̆ tàm nhai lơh chờ halà pah tŭ wă nac lòt nhơl, ală ƀòn gơ lơh duh hồl rlau mờ sap ntas piah phe geh tŭ ndang, geh tŭ rơlĕ rơlùn bơrlŭ bal mờ sap cing mồng mpong ntas. Ală sap ntas do neh lơh gơlik dùl ù tiah niam chài cèng bơta niam krơi is Tây Nguyên dê.