Piêr kriê trâu tsôngv kruô pâuz lok têx jông thiêz tsi jông hâur kêr txeik nhiêx ntơưv tsêr nhiêx.

1. Kêr txeik pênhr nhiêx tsi zuôr đaz tsi ntâuk gri zos li chas?

Kêr txeik pênhr nhiêx zos kêr txeik tsêr nhiêx têx nhiêx txiêx tsi tas zuôr iz zav chuôz zênhx đaz tsi lol ntâuk gri, iz chas co khov hur si trâu lênhx nênhs ntơư tsưr ziv, pênhr xưv thêv têx nux grik chiê phưx vưv uô lênhx nênhs no têx tsưr ziv, hâux lưv li: Zuôr têx chuôz zênhx, muk ndis shuôs ntux uô si, huôv tsar uô nox uô hâuk, nox yôngz cok..... Txix ntơư, têx tsưr tsix nhiêx txiêx lok sik tsêr nhiêx zuôr tso txeik pênhr khov lok sâuv lênhx kruô co li pênhv sâu tâu hâur niêx hli. Xav kror đruôz đraz têx tsưr tsix nhiêx txiêx lok sik tsêr nhiêx zuôr muôz trâu kêr txeik txix 10-500 tsov đeiv, hâur six hơưv txeik txix iz shông txos 5 luz shông.

2. Têx jông lok sâuv kêr txeik pênhr nhiêx li no

Thâuv kêr txeik nhiêx txiêx, tsôngv kruô tsi tas muôz iz zav chuôz zênhx đaz tsi tsiv grê li: Ntơưr côngz jênhv sir zôngv ar, yêz lox lok sik têx chuôz zênhx muôx grik txơưr đuô.... lok ntâul gri.

          Têx ntâuz ntơưr uô kêr txeik nhiêx lok six zôngx ziv thiêz sei đuô pir li txeik nhiêx txiêx tsuv muôx têx chuôz zênhx uz no tsiv gri lok ntâuk grê. Tsôngv kruô muôz cxix cxuô têx ntâuz ntơưr cik txos zuk lênhx tiz nênhs trơưk li tsêr nhiêx lok sik tsưr tsix nhiêx txiêx cui tinhv xưz.

Tsi tas nhiêx uô têx ntâuz ntơưr kêr txeik pênhr.

Tsưr ziv kêr txeik, tsôngv kruô muôx têx tsi tas tuôx gra nhiêx ntơưv iz qơư uô têx nuv co mak sđ muôx têx đas cir kêr txeik pênhr thiêz buôk ti txeik nhiêx ciês ntơưv tsêr nhiêx lok sik txeil đhâu bưu điện....tưz tâu.

Tsôngv kruô muôx têx zôngv chor nhiêx txeik co uô cxuô zav hâux lưv trơưk chei, cui tinhv mak tsi tas heik tsênhz mênhx lok zul tsưr ziv zuôr zôngv têx nhiêx ntơư uô đaz tsi, viv têx tsưr tsix nhiêx txiêx lơưr tsuôk tsưv ziv ntâu txos tsôngv kruô thêv têx nhiêx txeik co li chas xưz.

 Muôz nhiêx tâu sei trâu tsôngv kruô, tsuôk đhâu txix 1-5 hnuz uô hâux lưv.

Chor nhiêx muôz kêr txeik ntâu, muôx têx txos 500 tsov đeiv, seiz yênhx lênhx nênhs.

3. Têx tsi jông lok sâuv kêr txeik nhiêx li heik sâuv

Chiê txo grêk tsơưs têx tsi jông trâu chor nhiêx muôz tsôngv kruô kêr txeik thiêz pâux nzir trâu têx nhiêx txiêx lok sâuv qênhz shuôs têx ntâuz ntơưr, pênhr nhiêx.....viv li lơưr khênhr xav nhiêx nju siêz đuô pir li kêr txeik fênhx yax. No cux zos iz kro lar heik txos hâur kêr txeik pênhr nhiêx trơưk tsưr ziv no.

Zos lênhx tưs xar thêv uô ntêx six hơưv, hnuz nhôngs cui tinhv, mak lênhx kruô ntơư zuôr tsuv thêv nzir 2-5% chor nhiêx thêv uô ntêx tsi trơưk cui tinhv. Chênhr viv li, thâuv quyết tinhv uô ntâuz ntơưr kêr txeik nhiêx xưk li heik sâuv, tsôngv kruô sđ tsuv tiz jông seiz tsênhz têx cui tinhv heik txos têx muôx yưv hâur six hơưv, hnuz nhôngs kêr txeik li: Đhâu six hơưv, hnuz nhôngs thêv thiêz thêv uô ntêx tsi trơưk cui tinhv.....

Li ntơư, đhâu phênhz têx jông thiêz tsi jông heik sâuv, tsôngv kruô tsuv tsưv ziv: Uô ntêx thâuv zuôr kêr txeik pênhr sđ tsuv tiz jông seiz tsênhz têx tsêr nhiêx tsưr ziv, cui tinhv tso kêr txeik nhiêx chiê zok nriêr tâu têx jông thiêz muôx liv đuô . Iz chas co,  tsuv pâuz tsênhz thiêz tiz jông seiz shuôs têx cui tinhv hâur hux thôngx thâuv cir têx ntâuz ntơưr thor kêr txeik pênhr nhiêx chiê txar jav tâu têx tsi jông zar tov kaz no./.

                               (Hồng Việt-Riê Lâux cxeik, nhênhv)