Têz qơưk paz max cxuô zav trâu heir nênhs tsơưs nhoz VN li vax huôv

Chiê paz max tsôngv box cxuô heir nênhs tsơưs muôx vax huôv siz luôs, gra siêz luz nênhx nox nhoz, jux juk uô trâu cxuô heir nênhs sik đros huôv tsar, muôx luz nênhx tsâu sor, vav mênhx, têx shông đhâu, têz qơưk tưz tsês ntâu têx cêr moz siêz, chei paz hâur fuô kriê têx tsênhv chei huôv tsar kinh tế-XH trâu thax tsav tsôngv box heir nênhs tsơưs, lar heik zos têx chuôz zis pluôs xưk li zơưv Chu Tuấn Thanh, kuz vuv tsar Vuv yax kriê Ủy ban mênhx cxưx li luk heik:“Paz pênhr kêr txeik zuôr nhiêx nju tsơưs trâu nênhs pluôs-co zos zov chênhr; paz lok sâuv pênhr zuôr zuz nôngz tsoz chos, tsiêx tu zus, paz njêr, paz trox tơưk; paz ntơưr cơưv ntơưr sâu, paz cxur..... Phênhv ntâu zos paz têx huv li ntơư, viv Têz qơưk tưz paz max chiê cxiv tsa xã, jêx jok lơưv”.

Ntâu tsaz yênhx tưz gra lok ntâu têx jông tsênhv tsênhz li: Chính phủ tsaz yênhx 122 lok côngz xưv mênhx cxưx; Chính phủ Nghị quyết 30a/2008/NQ_CP lok txo grêk yeiz pluôs truôx; tsaz yênhx 135 (ntu 2) lok huôv tsar kinh tế-XH têx xã lok six txov nhêv thax tsav tsôngv box heir nênhs tsơưs, tox siêz đêz đrôngs; têx tsênhv chei thiêz tsaz yênhx paz yưv pênhr cxiv uô têx côngz trênhx, zok nriêr ar uô nox, ar nhoz (Quyết tinhv 132); paz huôv tsar uô nox, tsêr nhoz thiêz têx zoz qơưx zuôr trâul txos phưx vưv uô nox uô hnar thiêz luz nênhx trâu tsôngv box muôx luz nênhx txov nhêv zos heir nênhs tsơưs (quyết tinhv 134); tsênhv chei paz uô tsêr trâu têx chuôz zis pluôs; tsênhv chei paz kriê txux chi tsưr ziv uô hâux lưv thiêz sir zôngv canr bôv zos heir nênhs tsơưs. Khov Đảng, têz qơưk têx tsênhv chei thiêz tsưr ziv paz, kinh tế-XH nhoz têx thax tsav tsôngv box heir nênhs tsơưs thiêz tox siêz tâu hlôngr yiêz. Txix shông 2007 txos nhiv no tưz muôx yênhx puô cxênhz chuôz zis tsôngv box heir nênhs tsơưs muôx luz nênhx txov nhêv tâu kêr txeik pênhr, tâu paz huôv tsar uô nox, paz krêz đar tsưr ziv tu zus tsiêx cxu, huôv tsar uô lưv zav hâux lưv txơưr đuô. Tsôngv box heir nênhs tsơưs luz nênhx nox nhoz cux jux juk tâu hlôngr yiêz. Taz sik, thax tsav tsôngv box heir nênhs tsơưs thiêz tox siêz cux tsênhv yuôr ntâu txov nhêv. Nhiv no ntâu jok tsi tâu muôx cêr yêz lox muk txos; tsi tâu muôx tênhv tênhz têz qơưk tơưk pov cêr; ntâu chuôz zis tsôngv box heir nênhs tsơưs muôx tsi txâuk ar nhoz, ar uô nox. Trơưk li zơưv Chu Tuấn Thanh, kuz Vuv tsar vuv Yax kriê Ủy ban mênhx cxưx, zos suôv qơư, thax tsav tưs tsi tâu sơưv têx li heik sâuv mak:“Zos luôs tsi tâu sơưv têx chei ntơư, luôs muôx vax huôv heik trâu Ủy ban mênhx cxưx. Ủy ban mênhx cxưx muôx Vụ tsênhv chei mênhx cxưx thiêz muôx Ban seiz car tsaz yênhx 135 mak lơưr zuôr muôx ntơưr têz, viv cxuô zav chei paz nhiêk puôr lênhx muôx nhiêk têx cui tinhv hur si”.

Đhâu 30 ntâu shông hlôngr yiêz, lar heik zos txix thâuv muôx Bộ chính trị (Khóa 4) Nghị quyết sôr 22 lok iz cxiê tsưr ziv, tsênhv chei huôv tsar kinh tế-XH tox siêz; Nghị quyết T.Ư 7 (Khóa 9) lok côngz xưv mênhx cxưx, thax tsav tsôngv box heir nênhs tsơưs thiêz tox siêz tưz muôx têx hlôngr yiêz tsênhv tsênhz. Ngênhx kinh tế ntâu zav nhoz tox siêz thiêz têx thax tsav tsôngv box heir nênhs tsơưs jux ju uô tâu thiêz huôv tsar, têx côngz trênhx kinh tế-XH hlôngr uô trơưk têx tsưr ziv uô yiêz. Chor tsênhv chei, tsaz yênhx, dưv anr yưv pênhr uô tưz uô tâu jông, tsôngv box heir nênhs thiêz tox siêz luz nênhx tâu gra siêz.

Taz sik, nhiv no cux tsi tâu muôx chei lok cxiv kho têx li heik co. Têx chei nhiv no tsi tâu cui tinhv tsênhz mênhx chor tsênhv chei mênhx cxưx thiêz tsi tâu muôx cui tinhv, tsưr ziv taz por uô jông têx chei heik sâuv. Tsi tâu muôx chei jông hâur yưv pênhr huôv tsar kinh tế-XH, hlôngr yiêz tsưr ziv huôv tsar uô nox, por hưv tênhx qơư chiv xênhz đrox tsuôs....hâur thax tsav tsôngv box heir nênhs tsơưs thiêz tox siêz đros trâu tênhx qơư. Têx ntâuz ntơưr, chei uz no txơưv tiêk uô tâu hâur cxiv kho tsênhv chei paz max taz sik tsi tâu truôx, tsi yuô tâu fiv đros, khênhr zos lok sâuv đơưk uô têx cuz nxor, phiv liv muôx hâur six hơưv, hnuz nhôngs, ntu co xưz; iz chas ntơư viv ntâu lênhx tso tơưv têx chei, cui tinhv ntơư, viv li chor chei co tsi yuô siz thôngx, siz trơưk uô trâu uô tsi tâu têx hâux lưv li heik sâuv lơưr tsưr ziv, siêz xar.

Hiến pháp shông 2013 cui tinhv lok tsênhv chei mênhx cxưx; lok lênhx nênhs vax huôv. Chênhr zos li heik ntơư, cxuô heir nênhs uô nênhx nhoz hâur têx thax tsav txov nhêv muôx vax huôv tâu Têz qơưk paz max chiê cxuô lênhx, cxuô tus, cxuô heir nênhs, cxuô thax tsav qơư muôx vax huôv siz luôs, sik đros huôv tsar, sik đros muôx luz nênhx tsâu sor, truôx tuk./.

(Giàng Seo Pùa-Riê Lâux cxeik, nhênhv)