Siz zuôr cxênhz jê thiêz têx zuôr trâus tâu pâuz tsênhz

          Siz zuôr cxênhz jê zos iz hâur têx cêr nênhx muôx thâuv nzor lok. Chei siz zuôr thiêz chuôz zis muôx cui tinhv lok sâuv txưr siz zuôr, hâur ntơư muôx cui tinhv lok sâuv siz zuôr cxênhz jê li đrav kaz: “Siz zuôr lok sik uô nênhx nhoz uô cê xưk li niêv txir đros têx lênhx cxênhz cxênhz jê; đros têx lênhx tsi tâu đhâu 3 tiêv nênhs; đros txir thiêz niêv puôs, mê nhuôv puôs;  đros têx lênhx tưz muôx jiês uô zuk niêv, zuk txir puôs thiêz mê nhuôv  puôs; txir zơưs thiêz tuk nhaz, niêv têik thiêz tuk vâur, txir zâu lok sik niêv zâu thiêz pox niêv lok sik tuk txir tuk nhuôv zos tuk txir, niêv đrav ntêx li mê nhuôs”.

Tsênhz tiês tưz muôx lok six ntâu kror tsi jông lok sâuv siz zuôr cxênhz mak sơưr đơưk tưz seiz pov, iz zav li lênhx nhuôv tuz Đinh Văn K’Rể nhoz huyện Sơn hà, tỉnh Quảng Ngãi. K’Rể thâuv xênhz zus tâu lok tsuôk lox luôx chax đaz tês, txos nhiv no tưz muôx 8 shông taz sik tsuôk siêz xar 2 đok ntâu xưz thiêz hnhar muôx 3,5 cir, zos iz kro lar heik đros thiêz lênhx nhuôv tuz tsênhv taz tov hnuz nhôngs hloz lox. Khoa học tưz heik, siz zuôr cxênhz jê zos qir tiv uô tsi jông txos têx tuz nhuôs luz nênhx zar tov kaz, viv côngv iz trox nyar niêv txir zus lok.

Qir tiv uô trâu siz zuôr cxênhz jê trâus txưr zos viv, têx nhuôv zâu xênhz zus tâu lok zuôr muôx ntâu kror tsi jông li: Khênhr muôx moz gênhs, muôx têx zos trâus tuôs. Nhoz VN, suôv qơư tsôngv box sơưr đơưk txux chi kis, tsi yuô siz luôs, têx cêr uô nênhx pôngz kaz cux tsênhv muôx yưv tsi so viv lơưr cux tsênhv xar tiêk, siz zuôr cxênhz jê zuôr paz lơưr muôx cêr sik thôngx siêz, siz hluz đuô.

Taz sik, chei siz zuôr thiêz chuôz zis cui tinhv tsênhz mênhx lok sâuv têx lênhx nênhs txưr tsi puz siz zuôr cxênhz jê li đrav kaz: Têx lênhx côngv đros iz trox nyar, niêv txir thiêz têx tuz nhuôs, pos zơưs, niêv têik zơưv txir thiêz têx mê nhuôv xênhz nzưr. Têx lênhx nênhs côngv iz trox nyar tsi tâu đhâu 3 tiêv nênhs li: Niêv thiêz txir zos tiêv tiv iz, têx nuk muôs côngv đros iz tuk niêv tuk txir, côngv txir thiêz tsi côngv niêv lok sik côngv niêv tsi côngv txir zos tiêv tiv 2; têx nuk muôs cưr tix, nuk tuz muôv nxeik….zos tiêv tiv 3”.

Tsênhz tiês mak xav trơưk li no: Têx lênhx nênhs côngv đros iz tuk txir, tuk niêv zos fax tiv iz. Thiêz xav trơưk li ntơư tax txos trâu fax têx tuz nhuôs xar siz zuôr co zos fax tiv 4 mak thiêx muôx têx siz zuôr tâu trơưk chei siz zuôr cui tinhv, hok têx lênhx tsi tâu đhâu 3 tiêv nênhs mak tâu seiz zos siz zuôr cxênhz jê.

Txơưv tiêk chei têz qơưk cui tinhv li ntơư, taz sik cux yuôr ntâu thax tsav qơư cux tsênhv tuôr tsês têx cêr nênhx pôngz kaz lok sik siz zuôr cxênhz cxênhz jê. Pêz tsuv pâuz mênhx lok chei têz qơưk têx cui tinhv chiê uô tâu trơưk thiêz thiêx tsi uô hiêv txos chor tuz nhuôs luz nênhx zar tov kaz./.

  (Hồng Việt-Riê Lâux cxeik, nhênhv)