Phênhv “Nênhs gruôs uô tâu hâux lưv jông” hnuz xiêz 1/10/2015:

Lênhx nênhs khơưk tsês chiê cxuô chuôz zênhx tir ntâuk tros châu đrav ntêx

Shông 1999, zơưv Hà Văn Tích qir zok nriêr khơưk tsês chiê cxuô chuôz zênhx tir ntâuk tros châuz hâur ntu đrav ntêx ntơưv thax tsav xã Đại Lịch, zos suôv qơư xênhz zus tâu zơưv Tích hloz lox. Nhiv no, zơưv Tích qar tsêr tsês chiê  cxuô chuôz zênhx tir ntâuk tros châuz đrav ntêx tưz muôx zuôr xar 600 zav. Ntơư zos têx chuôz zênhx, xiv huv uô trâu lênhx tiz nênhs seiz pov tror ndo txos hâur ntu đrav ntêx, thax tsav qơư tưs cux hnor tros châuz suôz fov thiêz yêz ntux tso bôngk tuô tuz lênhv VN pêz: Ntơư zos têx triêv fov lâuk, cxeik bôngk, plar muôs txưr….lok sik têx luz hưx hâuk đêx, tưx têik uô jâuz uô mor nox zus têx tuz lênhv, têx tơưz thiêz hnaz chor pox niêv thâuv ntơư zôngv chiê muk đê yuôx lok chơưv kho moz trâu têx tuz lênhv trâus saz, kho moz uô no trâu canr bôv uô hâux lưv tir ntâuk trok châuz…..Zơưv Tích khơưk tsês chiê cxuô zav chuôz zênhx đrav ntêx tir ntâuk tros châuz chiê trâu sơưr đơưk tâu seiz, pâuz txos chor lâuk đrav ntêx têx cêr txov, sir tas đas jos tsưr ziv cxiv kho têz qơưs. Zơưv Hà Văn Tích heik:

Băng: “Uô đaz tsi tưz tsuv phiv liv, hmôngr jông cur muôx ntâu lênhx tuz nxeik, nhuôs xênhz nzưr uô hâux lưv pur ntiê trâu cxuô qơư, cxuô tỉnh. Thâuv muk zok nriêr têx huv lâuk mak khov lok lơưr têx nhuôs ntơưv thax qơư ntơư, txix co thiêx pâuz, thiêx thor tâu lok khơưk tsês chiê li no. Tsuv zok nriêr cêr muk seiz shuôs têx tuz lênhv lâuk, tir ntâuk trok châuz zar đrav ntêx… Uô hâux lưv no cux tas lok six ntâu hnuz nhôngs, six hơưv”.

Qir uô hâux lưv zok nriêr khơưk tsês chiê cxuô chuôz zênhx tir ntâuk tros châuz  đrav ntêx, zơưv Tích tưz muôz tas hur si têx nhiêx txiêx txuôs tâu đros trâu chor nhiêx hli so lâuk, nhiêx muôs 20 ntâu tuk nhux tưv chiê uô hâux lưv por hưv tsês chiê cxuô chuôz zênhx, xiv huv lâuk trâu têx tuz nhuôs tov kaz pâuz txos chor lâuk đrav ntêx têx cêr txov tir ntâuk trok châuz thiêz ntơư cux chênhr zos chiê cxươz cxiz têx nhuôs đros por hưv, cxiv tsa zuk têz qơưs cov ziv hnuz ziv huôv tsar truôx. Tsi shênhx cêr đêz muk lok, txơưv nhoz Phú Thọ, Lào Cai, Sơn La lok sik têx huyện đêz hâur tỉnh Yên Bái, zos hnor mông kror tưs muôx têx chuôz zênhx lâuk li heik sâu, zơưv tưz zok nriêr cêr muk zuôr. Txơưv lênhx nênhs khơưk tâu tsês ntơư zuôr muôs civ bâuv tưs, zơưv cux sir jos zuôr cov tâu. Taz sik phênhv ntâu, thâuv lơưr tưz pâuz zơưv tsưr ziv uô zos muôx liv trâu XH, têx tuz nhuôs, lơưr puôr lênhx gra têx huv co tuôx puz trâu zơưv  tsi zuôr nhiêx. Muôx ntâu lênhx tưz zok nriêr cêr, gra têx xiv huv lâuk ntơư tuôx ciês ntơưv qơư puz trâu zơưv Tích tsês chiê.

Nhiv no, hâur niêx hnuz, zơưv Tích tok txêik lok six chôngz lênhx kruô thiêz têx đoàn shux xênhz tuôx seiz shuôk zơưv Tích kror qơư tsês cxuô chuôz zênhx tir ntâuk tros châuz đrav ntêx thiêz zơưv Tích tsênhv hêik kriê  cxuô chuôz zênhx hêik sau trâu tsôngv kruô, shux xênhz pâuz lok têx xiv huv lâuk. Hoàng Thị Thảo, shux xênhz tsêr cơưv cấp 2; Hoàng Văn Thọ, xã Đại Lịch heik pâuz:

Băng: “ Iz chas six hơưv cơưv ntơưr hâur lớp, chor cưk kriê ntơưr khênhr chox pêz tuôx no ndis seiz, cơưv cxaz nzir têx yuôr trâus. Têx ntơưr cơưv pêv lớp zênhx pâuz tsi tas, tsi cxuô lok chor lâuk đrav ntêx têx cêr tir ntâuk trok châuz, thâuv tuôx no ndis seiz mak pêz tưz pâuz cxaz nzir tâu ntâu têx cêr lịch sử lok zuk thax tsav, qơư nhoz”.

Hâur têx shông tir ntâuk trok châuz Pháp, zơưv Hà Văn Tích tâu choz zok hâux lưv xa mông, xa têx ntâuz ntơưr trâu chor tuz lênhv hâur xã, hâur huyện ntơưv tsênhv qơư. Shông 1958, zơưv tâu đros dự Đại hội hluôk nênhs sir jos uô lox tôngv XH chủ nghĩa thiêz tâu njiz zơưv Hloz Hôx. Txix thâuv tâu njiz Lâuk Hôx, zơưv ziv moz siêz sir jos uô tâu ntâu hâux lưv jông, muôx liv. Zơưv tưz muôx jiês tâu uô xã đội trưởng, chính trị viên trưởng xã Đại Lịch hâur ntu tir ntâuk trok châuz, uô bí thư Đảng ủy xã txos shông 1987, li lok so lâuk. Thâuv so lâuk zơưv muôx ntâu six hơưv, hnuz nhôngs đuô chiê zok nriêr cxuô chuôz zênhx, xiv huv lâuk đrav ntêx. Đros ntơư, zơưv Tích tsênhv krêz nzir qơư tok tsôngv kruô thiêz piêr kriê têx xiv huv, chuôz zênhx lâuk đrav ntêx, têx jax pêv piêr lok zơưv Hloz Hôx luz nênhx….chiê tsôngv box sơưr pâuz txos thiêz cơưv shâuv Lâuk Hôx têx cêr uô nênhx jông. Zơưv Lò Kim Hạnh, Phưv Chủ tịch UBND xã Đại Lịch, huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái heik pâuz:

Băng: “ Txir hloz Tích tưz nhênhz chơưv, por hưv tsês tâu ntâu zav chuôz zênhx, xiv huv lâuk thâuv ntu tir ntâuk trok châuz. Khov muôx têx chuôz zênhx, xiv huv lâuk no mak muôx têx tâu muôz kriê trâu têx tuz nhuôs shux xênhz chiê chor nhuôv cơưv, pâuz cxaz nzir lok têx lâuk đrav ntêx cêr txov thiêz phiv liv tir ntâuk trok châuz chiê cxiv tsa, tsưx phưv têz qơưs”.

“Zơưv Tích qơư tsês chiê cxuô chuôz zênhx, xiv huv lâuk” nhiv no tưz yênhx iz kror qơư sưv jông đros tsôngv box hâur thax tsav thiêz đrâuv luôs 2 chas xã tuôx sêiz shuôs. zơưv Hà Văn Tích zos iz lênhx por hưv, tuôr tsês chiê jông têx cêr lịch sử têz qơưs đrav ntêx./.