Lênhx nênhs khoa học đros nôngx mênhx uô tâu têx chiv cheix jông

          “Tsoz chos thanh long plơưr liêz txi txir pov muôx chêx cuk kinh têr siêz, txi ntâu jiês, zôngx ziv chos, zôngx ziv tsoz phưz, iz shông sâu 24-25 jiês txir”

          “Sâu tâu ntâu txir, iz shông cur chuôz zis sâu tâu 20 tênhr txir sâuv 2 cxênhz yiv ndis ar chos. Pov muôx chêx cuk kinh têr siêz”.

          Trơưk li nôngx mênhx xã Nà Bó thiêz xã Chiềng Mung, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La li pheiz kênh. Đros yar lengx, tsơưr lươngv taz por, tâu chos lơưr tsưr ziv ViteGap, txir nox kaz, jông gâux, tỉnh Sơn La li txir thanh long plơưr liêz nhiv no tsênhv tâu muôs tơưv trâu têx niêv ciêz sâuv têx têz qơưk Tây Âu. Tiểu vương quốc Ả Rập UEA, Nga…Nhiv kruôr jê ntơưv no, HTX kôngz nuv Quỳnh Thuận, xã Chiềng Pha, Thuận Châu li 5 tênhr txir thanh long plơưr liêz tưz tâu muôs sâuv trâu niêv ciêz Italia thôngz đhâu HTX kôngz nuv Ngọc Hoàng, huyện Mai Sơn thiêz Công ty TNHH zav nox hữu cơ Hà Nội. Hâux lưv no ziv khav tênhv tâu đề tài câó tỉnh “Chos siv thiêz xeir nôngz Thanh Long huv đros tsưr ziv tsêz chos ntơưv tỉnh Sơn La” li chêx cuk tsênhv tsênhz zos tiến sĩ Vũ Quang Giảng uô.

          Tix lâuk Giảng pheiz kênh: Txix 5 cxênhz yiv ndis xuz thơưx mak đề tài krêz uô hâux lưv chos siv shông 2010-2012 ntơưv chuôz zis zơưv Nguyễn Quang Vinh, nhoz tiểu khu 7, xã Nà Bó, huyện Mai Sơn, đhâu co krêz uô yênhx dự án mê muôx Sở khoa học công nghệ tỉnh Sơn La thiêz Viện jâuz txir ntông TW paz txưv yênhx côngz, txos nhiv no, đề tài tưz hlôngr tsưr ziv chos txir thanh long plơưr liêz trâu nôngx mênhx ntơưv têx huyện Mai Sơn thiêz Thuận Châu, đros mênhv chêx tax 350 hecta ntâu:

          “Grê xiv huv txir thanh long plơưr liêz sâuv iz hecta lok six siêz. Côngv đros pêz zôngv công nghệ chiê uô viv li chos tâu txir thanh long tsi trơưk chiv cheix. Tiv zix, tsơưr lươngv txir thanh long Sơn La njuôs xav zuôr muôx tsơưr lươngv jông li têx txir thanh long nhoz têx qơư txơưr”.

          Zơưv Nguyễn Quang Vinh nhiv no zos Giám đốc HTX Ngọc Hoàng-Mai Sơn muôx 200 lênhx nênhs HTX thiêz têx ziv chuôz zis sik côngv chos thanh long, đros mênhv chêx zuôr xar 300 hecta. Lơưr zơưv Vinh: No zos tsoz chos muôx tsiv grê kinh têr siêz, chungz fênhx 40 tênhr sâuv iz hecta, tso lok phênhv sâu 400 tsov đeiv iz hecta. 2 zav nôngz thanh long plơưr liêz zos Long Định thiêz Đài Loan mak đề tài xeir lok zix huv đros thiêz tsưr ziv tsêz chos nhoz tỉnh Sơn La:

          “ Thanh long tsi muôx shông tưs sâu tsi tâu chiv cheix, zos iz hâur têx tsoz chos phax tar qiv hơưv txơưr txar jông. Pir đros ar têz Sơn La mak tsi tâu muôx tsoz chos tưs chos tâu jông li txir thanh long”.

          Tiến sĩ Vũ Quang Giảng tâu pâuz zos lênhx nênhs khoa học muôx ntâu côngz tsinhx nhênhz chơưv tâu sir zôngv thiêz tưz tâu Trung ương Hội nôngx mênhx Việt Nam kruôk zos lênhx nênhs khoa học nôngx mênhx. 32 shông uô côngz xưv ntơưv tsêr cơưv đại học Tây Bắc, TS.Vũ Quang Giảng tưz muôx 21 jax pov tsir, jax sâu đăng sâuv têx pov tsir khoa học hâur têz qơưk thiêz phêv thaov ntiêx têz, cxaz chuôz uô 16 đề tài, dự án têx cấp. Tix lâuk zos Chủ nhiệm 13 đề tài (2 đề tài cấp Bộ, 5 đề tài cấp tỉnh, 2 đề tài cấp têz qơưk thiêz 4 đề tài cấp cơ sở).

          Đros đề tài “Chos siv thiêz xeir nôngz txir Thanh Long huv đros qiv hơưv ar têz ntơưv tỉnh Sơn La”, iz cxiê đề tài jông zos tiến sĩ Vũ Quang Giảng krêz uô yênhx côngz zos: Đề tài cấp tỉnh “Nhênhz chơưv tsưr ziv phax tar caz tho nox txir trâuv nhux tỉnh Sơn La” tưz xav tênhv 17 zav caz hmoz, 7 zav caz uô hiêv sâuv tsoz txir trâuv nhux, ndar txos phax tar 3 zav caz uô hiêv tsênhv zos: caz tho nox txir trâuv nhux thiêz tho nox nôngz txir trâuv nhux….Đề tài cấp Bộ: Nhênhz chơưv caz hmoz uô hiêv iz cxiê tsoz chos tsênhv nhoz tỉnh Sơn La, tưz cxiv tsa Bộ Atlat têx zav caz hmoz, uô ntâuz ntơưr kriê thiêz nhênhz chơưv trâu shux xênhz kôngz nuv hâur têx tsêr cơưv đại học thiêz cao đẳng ntơưv Sơn La.

          Lơưr tiến sĩ Đỗ Hồng Đức, Phưv hiệu trưởng Tsêr cơưv Đại học Tây Bắc: Hâur hâux lưv kriê thiêz thox cxov, TS. Vũ Quang Giảng đros têx cưk kriê Khoa kôngz jôngr nuv tsênhv yax six txix têx nhênhz chơưv chox lok  kriê uô tsênhv tsênhz, paz cxơưz shux xênhz nhênhz chơưv, zôngv khoa học lok cơưv shâuv cux xưk li uô hâur tsênhv tsênhz. Niêx shông, khoa muôx cưk kriê li 5-7 đề tài cấp cơ sở, shux xênhz li 10-15 đề tài uô tsênhv tsênhz. Ntâu đề tài tax giải siêz hâur têx jiês tưr cấp têz qơưk:

          “Cưk kriê Giảng li têx đề tài reik đros tsênhv tsênhz nhoz tiv phaz, gôngr phênhv muôz siêz yar lengx tsoz chos, txu grês pox nhuôk li têx ruôr hiêv hâur hâux lưv tsêz chos. Cưk kriê zos iz hâur têx lênhx nênhs jông, uô ntêx nyuôk hâur uô jênhv vưv nhênhz chơưv khoa học”.

          Tiến sĩ Vũ Quang Giảng li siêz xar njôngr zos zuôr muôx cxaz ntâu nhênhz chơưv, tâu sir zôngv lok hâur tsênhv tsênhz luz nênhx, gôngr phênhv đros nôngx mênhx tsiv uô tâu têx chiv cheix sâu tâu jông./.

(Bích Thủy-Txâur Vax cxeik nhênhv)