Tso zax zênhz tsês, sir jos khưr uô nox, yênhx iz lênhx nênhs tu zus tâu  yênhx puô tus buô

“Nhiv no cur thiêx xar txos lis thiêz pâuz tsênhz txos têx shông, hnuz nhôngs thâuv ntêx, zax zênhz tưz uô ruôr hiêv txos cur luz nênhx, tsi tiêk uô trâu luôs lưv lênhx lưv tus tsi njênhs zuk thiêz uô niêv txir, pox niêv mê nhuôv, têx cưr tix nênhx tsa tu siêz, trâul txov viv zuk. Zax zênhz zos iz kro thâuv tưs tưz trâul muôx zênhk mak lax tso tâu, tsuôk txos thâuv hâur vax tsêr, chuôz zis tsi yuôr iz zav đaz tsi hlo, mor tsi muôx nox, tsôngk tril yo tsi muôx đeiv yiêz đros luôs hnar, uô luz nênhx txov nhêv njuôr, cur thiêx ndo chênhr xênhr thiêz xar tâu, cux txix thâuv co cur iz siêz qir uô đuô zuk luz nênhx, tsi đros luôs lưv tus cor, hâuk zax zênhz”.

Ntu thâuv shông 1994, cux jông xưk iz zav li ntâu lênhx txir nênhx hâur jok thâuv co, zơưv Triệu Văn Kênh, xênhz shông 1962, nhoz jok Suối Ngõa, xã Hua Păng, huyện Mộc Châu tưz trâul muôx zênhk zax zênhz. Txos shông 2009, zơưv Kênh tưz chiv chir sâu ntơưr thor muk chiv zênhk zax zênhz ntơưv Tsênhv qơư zoz zux lox tôngv huyện Phù Yên.

“Thâuv chiv zênhk zax zênhz ntơưv tsênhv qơư, canr bôv seiz car krêz ti vi cur pov iz lênhx txir nênhx nênhs Cho huôv tsar tu zus buô têz uô tâu lok six jông, muôs tâu ntâu nhiêx txiêx, txix thâuv co lok cur tưz xar njôngr tsưr ziv huôv tsar uô nox trơưk iz zav li ntơư. Đhâu thâuv chiv zênhk zax tror lok tsêr, cur sir jos uô trơưk tsưr ziv no. Thâuv xuz thơưx njiz trâul lok six ntâu phiv liv, taz sik hmôngr jông tâu chor cưr tix nênhx tsa tso kêr txeik pênhr zuôr iz gơưv nôngz buô têz lok zus thiêz zuôr nôngz kôngz tsêz chos, tâu hâu nov ntơưv qơư paz max li uô tâu li niêx hnuz nhiv no”.

Shông 2010 thâuv chiv zênhk zax zênhz tror lok ntơưv qơư, zơưv Kênh tưz qir têk huôv tsar tu zus buô têz. Taz sik thâuv ntơư njiz trâul ntâu phiv liv, tiv zơưv tsi muôx pênhr thiêz tsi muôx tsưr ziv tu zus viv li chor buô tsi so trâul muôx moz thiêz tuôs. Taz đros thiêz têx sir jos chiê qir uô đuô luz nênhx yiêz, zơưv Kênh tưz thor muk cơưv lớp sơ cấp tu zus tsiêx cxu thiêz sir jos đros cơưv lok sâuv têx tsưr ziv tsêz chos kôngz chiê muôx nzir txux chi huôv tsar uô nox. Khov lok têx muôx jông ntơưv qơư li: Tox trôngz hâur pêk đar, jông huôv tsar tu zus tsiêx cxu ntơưv qơư, zus têx zav keiz ok muôx grik kinh tế siêz li: Zav keiz Tiến vua, nox kaz grêix, muôs tâu gri. Niêx shông zơưv  muôs trâu ciêz đrôngs 300 ntâu tus buô nôngz, hok zav keiz lox, nox kaz grêix heik sâuv tâu chôngz lênhx ntâu tus luôs nhiêv zuôr txos, gri muôs txix 400 cxênhz đeiv iz cir. Yưx tas nhiêx txiêx zuôr krâur, poz cưk uz no trâu nox, zơưv sâu tâu muôx 600 tsov đeiv ntâu…… Pos Bàn Thị Xuân, zơưv Kênh pox niêv heik:

“Thâuv ntêx, tus txir trâul muôx zênhk zax viv li luz nênhx lok six txov nhêv cơưk, chênhr zos li heik co cur tưz heik cov nưk mul chiv zênhk zax zênhz. Thâuv tror lok pov ntâu chuôz zis, lơưr tu zus buô têz tâu trơưk tsưr ziv, viv li cur 2 niêv txir tưz uô trơưk thiêz sik đros sir jos choz kriê chor nhuôv cêr uô nênhx tsiv txiêx, yênhx nênhs jông, viv li cur pov zuk zos lênhx hmôngr jông đuô hur si thâuv tus txir tưz chiv tâu zênhk zax zênhz, tsi đros luôs lưv tus uô si li uz li no”.

Tso zax zênhz tsês thiêz tsi nhoz hâur têx chuôz zis pluôs, zơưv Kênh tưz yênhx iz tsov iêr chi cax lok sâuv sir jos khưr huôv tsar uô nox. Niêv lâuk Đặng Thị Hòa nhoz jok Suối Khem, xã Phiêng Luông, huyện Mộc Châu heik pâuz:

“Tâu txir hloz Kênh moz siêz heik kriê, pheiz kênh têx tsưr ziv huôv tsar uô nox uô hnar viv li cur tưz cơưv shâuv tâu lok six ntâu têx tsưr ziv tu zus buô têz, viv li cur kinh tế chuôz zis tưz nhoz khênhr đuô thâuv ntêx”.

Tsi tiêk txơưx huôv tsar tu zus tsiêx cxu, zơưv Kênh tsênhv sir jos uô têx kôngz, niêx shông thâuv tưs chuôz zis chor poz cưk tưz sâu tâu nju txix 120 ntâu tênhr, tsi tas li têx liêx têz chos tsoz chos nox txir shơư têx yuôx zêx thiêz yuôx đrox njuôz cux tsênhv huôv tsar lok six jông, khơưz pak đêx tso njêl zus….. Sir jos khưr, tu têx ntông nox txir, uô kôngz, xav hur si 22 ha liêx têz ntôngx nox txir thiêz kôngz zơưv sâu tâu 400 ntâu tsov đeiv.

Iz chas co zơưv sir jos heik tsôngv cưr tix nênhx tsa sđ hâur xã cxaz chuôz HTX kôngz nuv Suối Ngõa trơưk têx tsưr ziv cxiv tsa jêx jok yiêz. Nhiv no HTX zos zơưv uô lênhx thơưx seiz car tưz muôx 28 lênhx nênhs thiêz tsênhv taz tov chos, tu 70 ha têx tsoz chos ntông nox txir. Heik lol zơưv Kênh chuôz zis, zơưv Lò Văn Hoàn, Chủ tịch Ủy ban xã Hua Păng, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La heik:

“Thâuv ntêx tix lâus Kênh zos iz lênhx nênhs trâul muôx zênhk zax zênhz. Taz sik đhâu thâuv chiv tâu zênhk zax zênhz tror lok ntơưv qơư, tâu cxuô ban ngênhx heik, kriê têx cêr uô nênhx jông, tsiv txiêx. Txos nhiv no tix lâus Kênh chuôz zis zos chuôz zis uô ntêx nyuôs hâur huôv tsar uô kôngz lôngk, tu zus tsiêx cxu, tix lâus Kênh thâuv tưs tưz uô jông lơưr têx chei têz qơưk thiêz uô nênhx sik thôngx siêz đros têx cưr tix nênhx tsa hâur jok, tâu sđ nhiêv txos”.

Tsi cor, tsi zôngv txos zax zênhz, sir jos huôv tsar uô nox uô hnar, 5 shông siz lơưr liês zơưv Triệu Văn Kênh tâu BCH Hôiv nôngx mênhx tỉnh Sơn La muôz ntơưr kruôs lok sâuv huôv tsar uô nox sik tưr nhiêv têz qơưk, tâu T.Ư hôiv uô kôngz VN muôz ntơưr kruôs viv muôx ntâu têx sir jos gôngr paz trâu phôngz yaox huôv tsar uô nox uô hnar.

“Cur kriê têx lênhx muôx luz nênhx jông xưk iz zav li zuk đhâu thâuv tror lok đros côngv thôngx sđ nhoz uô nênhx tsuv sir jos khưr uô nox uô hnar, tsi muôx lênhx nênhs tưs trâul tso tsês. Thâuv tưz sir jos, zuk cux muôx têx uô tâu, tsi zos trâul muôx zênhk zax zênhz lơưv, mak luz nênhx zuôr xâuk thiêz tas li ntơư”.

Zơưv Triệu Văn Kênh cux zos iz tsov iêr chi cax trâu chor nênhs muôx luz nênhx jông xưk iz zav li nưk sir jos hla đhâu têx phiv liv, sik tưr đros luôs lưv tus huôv tsar uô nox chiê yênhx nênhs jông, tsiv txiêx, paz trâu chuôz zis muôx cêr vav mênhx, XH truôx tuk./.

(Chẻo Thu-Riê Lâux xceik, nhênhv)