Lường Văn Chựa: Ndo njôngr tsik plox jiês njiz zơưv hloz Hôx

Zơưv Lường Văn Chựa ndo tiv zix jiês xuz thơưx tâu njiz zơưv hloz hôx hâur jiês hloz Hôx đros đoanx côngz xưv tuôx sêiz yuô tsôngv box faz Bắc shông 1959, zơưv tsênhv ndo njôngr: Thâuv zar hnuz kêix xiêz  7/5/1959, cưk kriê ntơưr hêik pâuz iz kror hâux lưv zov chênhr, têik cik hnuz tov kaz tsuv sơưr cov nzor, thâuv jiês kêiz kuô xuz thơưx ciês, muk trâu jok Khoóng, xã Mường Vạt, nhiv no zos thị trấn Yên Châu, tok đoanx côngz xưv thênhv siêz Chính phủ. Thâuv co mak lênhx tưs cux pư tsik tsâus jos hlo. Muk tơư muôx 8 cêik cêr txos jok Khoóng, muk txos qơư mak nhiv kruôr pov cêr thiêz thâuv co pêx xênhv tưz tuôx lok six chôngz lênhx. Xar muôx 7 six sơưr nzor pox nhuôs pov hâur yêz muôx iz lênhx lâul nênhs tơưv lok, plâuz hâu đơuz pâus, ciês thâuv co iz lênhx cán bộ hêik tiêk Hồ chủ tịch Muôn năm thiêz tas nro sơưr đơưk sik đros hêik li co. Thâuv no mak zơưv thiêz pox nhuôs sơưr đơưk thiêx pâuz tiêk hloz Hôx tuôx chuôr yuô. Hloz Hôx nus txos cán bộ, chiến sỹ thiêz tsôngv box cxuô mênhx cxưx hâur thax tsav Yên Châu li đas jos. Hloz Hôx kruôk tiêk, Đảng, chính phủ thiêz hloz Hôx lok six shir phaz tâu kruôk txos tsôngv box Yên Châu hâur ntu ntâuk tros châuz tưz tsưr tsix jông thiêz paz trâu bộ đội, cán bộ tir ntâu zênhx tros châuz Điện Biên. Hloz Hôx hêik muk hêik lok tiêk tsuv sik côngv siêz, sik côngv siêz mak thiêx muôx tâu đas jos jông. Thâuv co, txơưx cơưv lớp 3, taz sik zơưv thiêz sơưr đơưk puôr lênhx tưz muôx 13 txos 14 shông lơưv, viv li ndo jông txos têx kror muôx hâur jiês co, hmôngr jông đuô zos zơưv tâu choz zok chiê tuôr hloz Hôx đêiv đuôz, tâu sơưr xuz thơưx, sơưr jê hloz Hôx. Thâuv co mak cur lok six shir phaz, viv thâuv ntêx txos nhiv no, tsuôk pov hloz Hôx đhâu đêiv xa đuôz xưz, nhiv no tâu njiz ciês thiêz thâuv ntơư cur cux tsik pâuz zuôr hêik li chak hlo:

“Hloz Hôx lok txos trâu qơư tok, thiêz hnor suôz iz lênhx cán bộ hêik thiêz lơưr co tas nro chor nênhs nhoz co cux sik đros hêik lơưr lênhx cán bộ tiêk hloz Hôx muôn Năm, thâuv c mak pêz thiêx pâuz tiêk hloz Hôx tuôx chuôr yuô. Hnor hloz hôx hêik mak pêz lok six shir phaz viv njiêz pov hâur đuôz xưz nhiv o tâu njiz ciês hloz hôx lơưv”.

Jiês njiz zơưv hloz Hôx shông 1959 tưz tsês hâur zơưv siêz tsik plox, yênhx lo luk hloz Hôx kriê nhoz đrêiv hâur siêz chiê zơưv sir jos cơưv shâuv thiêz uô trơưk,  txơưv uô kror lưv tưs cux uô cov tiêr tâu jông. Xuz zus hâur iz chuôz zis pluôs, zơưv Lường Văn Chựa tsuv tso ntơưr tsês thâuv nhiv kruôr cơưv tas ntơưr lớp 4. Shông 1962, chưx tsik tâu luz nênhx nhoz ntơưv jêx jok pluôs txov nhêv, zơưv tuôx uô côngz xưv ntơưv phongx thương nghiệp huyện Yên Châu. Txos shông 1965, muôx 20 shông, zơưv muk uô tuz lênhx nhoz Trung đoàn 186, Quân khu Tây Bắc, thâuv nhoz hâur quân đội mak zơưv tror sir jos cơưv txos tas lớp 7/10. Kaz shông 1966, zơưv txar muk trâu trung đoàn Tên lửa 276, Quân chủng phõng không Không quân, ntơưv no zơưv đros sơưr đơưk cxaz chuôz côngz xưv tsav txênhz tir tar tros châuz Mỹ ruôr hiêv nhoz faz Bắc ntơưv thành phố Hải Phòng, thiêz đros uô côngz xưv ntơưv chor qơư ntâuk tros châuz nhoz Nghệ An, Quảng Bình, Vĩnh Linh. Shông 1977, ndê trâu hàm Thiếu úy tơưv bộ đội tror lok uô côngz xưv ntơưv tiv phaz, zơưv tror cơưv shâuv, uô hâux lưv paz trâu têz qơưk. Đhâu ntâu qơư uô côngz xưv, uô Viện trưởng viện kiểm sát huyện Yên Châu; trưởng ban tsưr tsix huyện ủy uô chủ tịch hội đôngx Yên Châu, txos shông 200 zơưv so hâux lưv. Zơưv tâu Đảng, têz qơưk khơưk muôz ntâu ntơưr kruôk, côngz mênhx hâur ntâuk tros châuz. Zơưv Lường Văn Chựa puz pâuz:

“Thâuv co mak tsênhv hluôk, muôx 14 shông, mnôngs mak cux pâuz tsik tâu tas taz sik tov kaz no xar txos mak thiêx pâuz tâu tas hloz Hôx têx luk hêik. Đhâu ntu uô hâux lưv hâur quân đội, thiêz tror lok uô têx hâux lưv tov kaz no, njiz trâus têx krir tsik zos, têx kror uô zos đros thiêz cxuô cxênhx nênhs, fâuv nênhs mak thiêx pâuz tâu txos hloz Hôx têx luk kriê”.

Hla trâu hnuz nhôngs 74, taz sik zơưv Chựa cux tsênhv ndo njôngr tâu thiêz sêiz đrơưv, zơưv tsik so cxaz chuôz trâu xã, jêx jok têx hâux lưv, kruôz kriê têx tuz nhuôs uô cxix cxuô, uô jông sir jos cơưv shâuv, sir jos cxiv tsa têz qơưk, jêx jok cov ziv hnuz ziv jôngr đuô, vav mênhx, tiv zix zos sir jos kriz uô têx tsưr ziv cxiv tsa jêx jok yiêz ntơưv tiv phaz. Nhiv no zơưv pêz tuk mê nhuôs tưz yênhx nênhs, têx tuz nhuôs hâur chuôz zis tsik so sir jos cơưv ntơưr, zos têx tuz nhuôs gruôs thiêz ciêz. Nhuôs nxêik xênhz nzưr zơưv Lường Văn Chựa, Lường Thị Phương Nhi, shux xênhz lớp 12, tsêr cơưv cxênhx pêz huyện Yên Châu hêik:

“Đrâuv muk cơưv pêv tsêr lớp lok mak pos zơưs cux kruôz kriê tiêk tsuv sir jos, sik côngv siêz đros têx fôngx zưs, pêv lớp mak paz têx fôngx zưs sơưr đơưk sir jos hâur cơưv ntơưr cov tax tâu chêx cur siêz. Đuô li mak zơưv tsênhv thav txos thâuv ntêx zoưv tâu njiz hlo Hôx, co cux zos kror chiê trâu cur cơưv shâuv thiêz uô trơưk”.

Uô lơưr hloz Hôx lo luk kriê, zơưv Lường Văn Chựa đros tsôngv box cxuô mênhx cxưx huyện Yên Châu tsênhv sir jos cxiv tsa jêx jok, têz qơưk cov ziv hnuz ziv jông đuô. Txix huyện Yên Châu thâuv ntêx tsênhv yuôr ntâu kror txov nhêv, taz sik txos trâu nhiv no tưz muôx hax huv txir mo môngk Yên Châu tâu muôs trâu têz qơưk Úc, pox nhuôs luz nênhx ziv hnuz ziv huôv tsar truôx jông đuô./.

                          (Trấn Long-Lik Thox cxêik nhênhv)