Phênhv thưr 5 hnuz 4/8/2016

Lênhx pox niêv cxuôv đis muôs ntơưr trâu jêx jok

Tsâuk ntux thưr 6, thưr 7 thiêz hnuz ciêz hâur yênhx ciêz, chor gâux muôv vir ndâuk Ê-đê nhoz jok Phơng, xã Cư Dliê M’nông, huyện Cư M’gar, tỉnh Đắc Lắc, ho shir phaz lul gra chưx mêv, gra ntơưr tuôx trâu tsêr vênhx huôv côngv thôngx chiê cơưv ntơưr. Lớp cơưv zos niêv tix H’Hồng Kđoh, chi hội trưởng gâux muôv vir ndâuk jok Phơng, kriz uô txix hli 4/2014, đros siêz xar chiê kriê ntơưr trâu cxuô lênhx pox niêv vir ndâuk sđ pâuz ntơưr. Niêv tix H;Hồng puz pâuz:

“Chor vir ndâuk hâur jok mak phênhv ntâu tsik pâuz ntơưr, viv li phongz yaox hôiv gâux muôv vir ndâuk hâur jok tsik huôv tsar, chor vir ndâuk sơưr đơưk tsuv thor nênhs paz cir, sâu zuk luz bê trâu hâur têx ntơưr. Ntâu jiês cơưv hôiv mak pov qênhx shênhx chor gâux muôv vir ndâuk tsik pâuz ntơưr lok six phiv liv hâur luz nênhx, viv li cur tưz cuêz tênhv kriz lớp kriê ntơưr chiê cxuôv đis muôx ntơưr trâu chor vir ndâuk sơưr đơưk”.

Xuz thơưx tiv txax muôs, luz nênhx txov nhêv, chor vir ndâuk sơưr đơưk xav tsik tâu six hơưv, viv li hâux lưv vênhv tôngv kriz lớp cơưv lok six phiv liv. Txix têx phiv liv ntơư, niêv tix H;Hồng thiêx muk trâu cxuô ziv chuôz zisyax kriê, zaz zâuv, tsik so hu tênhv, hêik tuk txir chiê pox niêv tuôx cơưv ntơưr, niêv tix H’Hồng tsênhv muôz zuk nhiêx zuôr chưx mêv, zuôr ntơưr trâu chor tsôngv pox niêv vir ndâuk tuôx cơưv ntơưr. Jiês cơưv xuz thơưx, lớp cơưv tsuôk muôx 8 lênhx. Taz sik jux juk chor vir ndâuk sơưr đơưk tưz siz zâuv tuôx cơưv thiêz muôx txos 44 lênhx, hâur co muôx chôngz lênhx tưz muôx txix 40-50 shông. Chor nênhs cơưv tưz hla đhâu têx phiv liv lok hnuz nhôngs, uô liêx têz chiê chor hmo kaz ciêz tuôx cơưv ntơưr. Niêv tix Aduôn Sa Li, iz lênhx nênhs cơưv zuôr xar muôx 50 shông hêik:

“Viv xar cov pâuz ntơưr cux thiêx tuôx cơưv, ntâu lênhx nênhs tuôx cơưv thiêz pâuz ntơưr viv li cur cux tuôx đros cơưv. Cur kror muôs cux pov tsik tsênhz viv li cur cux sir jos cơưv ntơưr. Cur cux hnuz nhôngs siêz lơưv taz sik muk trâu uz trâu no mak cux xar cov pâuz ntơưr”.

Xar cov pâuz ntơưr, tsik thor lênhx tưs sâu lok sik cir zuk luz bê thâuv txêik pênhr nhiêx têz qơưs lok sik njuôk kho moz, uô ntâuz ntơưr trâu mê nhuôs muk cơưv ntơưr…viv li, chor vir ndâuk sơưr đơưk lok six sir jos. Hmo ntux, cux muôx iz cxiê pox niêv vir ndâuk êr mê nhuôv tuôx cơưv ntơưr, muôx iz cxiê lênhx muk uô liêx têz lok, uô jâuz mor siêr tưz tsik tâu nox hmo cux tuôx cơưv ntơưr hur tiz si. Niêv tix Aduôn Di hêik:

“Ami Uyên kriê tsik zuôr nhiêx txiêx, lok six uô jông kriê. Nênhs kriê li chuôz zis cux txov nhêv hênhr, taz sik cux tsês six hơưv chiê kriê ntơưr trâu pêz. Cxaz chuôz lớp cơưv pâuz tâu lok six ntâu. Thâuv ntêx mak cur tsik pâuz iz tuk ntơưr hlo, nhiv no mak pâuz nhênhv thiêz pâuz sâu lơưv. Cur lok six xar muk cơưv. Uô tsâus Ami Uyên ntâu hênhr…”

Chor nênhs lâul li têx sir jos tưz uô trâu chor nhuôs zâu jok Phơng sir jos đros. Chôngz lênhx shux xênhz cxênhx iz cux đros tuk muôv lok sik đros niêv muk cơưv ntơưr chiê pâuz nzir. Đhâu lớp cơưv no, chor shux xênhz lớp 3, lớp 4, nhoz tsêr cơưv nhênhv tsik  tâu ntơưr pês tsơưs mak nhiv no tưz pâuz nhênhv tâu zos đuô. Thiêz kror zov chênhr đuô zos chor vir ndâuk nhoz jok Phơng puôr lênhx pâuz nhênhv ntơưr, sâu ntơưr, zôngx ziv trâu xênhz huôx yênhx hnuz thiêz cơưv shâuv têx kror yiêz. Pos Ami Lin-chủ tịch hôiv gâux muôv vir ndâuk xã Cư Dliê M’nông, huyện Cư Mgar, hêik:

“Niêv tix H’Hồng kriz lớp cơưv cxuôv đis muôs ntơưr trâu chor gâux muôv vir ndâuk hâur jok lok six tsiv gri, tsênhv tsênhz, muôx pưk txux lok six zov chênhr đros thiêz chor vir ndâuk sơưr đơưk. Phuôx huiz lênhx pox niêv li kror jông, paz gra siêz jênhv pâuz trâu chor vir ndâuk. Khov muôx niêv tix H’Hồng kriz lớp cơưv cxuôv đis muôs ntơưr mak chôngz lênhx vir ndâuk hâur jok Phơng pâuz sâu, pâuz nhênhv ntơưr, sâu bê…Chor vir ndâuk pâuz uô ntâuz ntơưr txêik pênhx hâur zênhx hangx tsênhv chêi, uô ntâuz ntơưr trâu mê nhuôs muk cơưv ntơưr, njuôk kho moz trâu mê nhuôs…”

Txix luôs hâux lưv kriê cơưv hâur pâuk ntơưr trâu chor vir ndâuk, phongz yaox gâux muôv vir ndâuk nhoz jok Phơng tưz muôx ntâu hlôngr yiêz. Đros kriê ntơưr, niêv tix H’Hồng tsênhv kriê lok chêi têz qơưs, ngaz tuk zoz thôngz trâu hâur ntơưr cơưv, yax kriê trâu sơưr đơưk. Shông 2015, niêv tix H’Hồng tưz hêik chor vir ndâuk cxaz chuôz cuiv cxênhx txuôs đros chor nhiêx xar muôx 20 triệu đêiv, cxiv uô “Huz cxur siêz jông” tâu 100 ntâu cir cxur thiêz sik paz côngv nhiêx tâu 800.000 đêiv chiê paz trâu chor vir ndâuk pluôs, muôx luz nênhx txov nhêv.

Sâu jênhv niêv tix li têx gôngr côngv trâu jêx jok, hli 12 shông 2015, niêv tix H’Hồng Kđoh hmôngr jông zos iz hâur tỉnh Đắc Lắc li chor têiv plor muk dự đại hôiv sik tưr nhiêv têz qơưk thôngz têz qơưk jiês tiv 9. Taz sik kror jông tiv zix đros niêv tix zos pox nhuôs hâur jok li cêr hluz, siêz nhiêv, zos kror uô trâu chor gâux muôv vir ndâuk hâur jok Phơng li luz nênhx ziv hnuz ziv hlôngr yiêz thiêz truôx tuk jux juk./.

(TTTN-Lik thox cxêik nhênhv)