Nriêr tsưr ziv uô nox đros tsôngv box hla đhâu yêiz pluôs

Thâuv hâur hlik hli 7, ntux nhoz Đồng Văn hur njuôz jông, têx thâuv đhâu chor ntu cêr lêv sâuv txox cêr lok trâu Khía Lía ho hnor suôz yêz lox đror muk ndê tox, nhêv còi yêz đror tsik so. Iz jiês yêz muk đhâu ho tsês chiê trâu cxuô lênhx nênhs muk tâus cêr nxiêz chor txir lê tsư kaz. Co zos chor nênhs uô lax luôv li chor yêz sâu zuôr chor txir lê thâux lok muk trâu têx tỉnh qơư kik.

14 shông tror uô ntêx, nhoz hnuz nhôngs muôx 28 shông, lênhx hluôk mênhx cxưx Hmôngz Vưx Dúng Tủa sir jos truôx iz siêz: “txơưv muôx tâu ar têz jông, muôx tâu têx liêx lox đar lok chor poz cưk cux zuôr paz tsik tâu trâu hêir nênhs Hmôngz nhoz Khía Lía uô bluô nux. Tsuv zok nriêr zav tsoz chos txơưr paz muôx tâu kror liv lok kinh têr đuô chiê uô nox xưz”. Xar lok six ntâu, muk nriêr pâuz têx tsưr ziv uô nox hâur tỉnh thiêz nus txos chor canr bôv kôngz nuv huyện paz hêik kriê, Vưx Dúng Tủa tưz hlôngr tas nro ziv chuôz zis têx ar têz chos poz cưk chiê chos txir lê đros muôx iz siêz njênhs njôngr: “Chor txir lê huv đros trâu têx ar têz, qiv hơưv ntơưv thax tsav qơư thiêz paz muôx tâu tsiv gri kinh têr siêz đuô ntâu jiês pir li chos poz cưk, chos blêx mak tsik tâu pov muôx lênhx tưs chos hlo chiê zuk uô chos siv”.

Vưx Dúng Tủa shir phaz piêr pâuz: “Chor txir lê mak huv đros chiê chos trâu ntơưv têx qơư txiêk thiêx li tơưs pax thiêz txi txir. Nhiv no chuôz zis chor txir lê phênhv ntâu zos zav ntông txir lê Tai Nung 6 (VH6) tưz tâu canr bôv nhênhz chơưv, nriêr pâuz chos siv ntơưv Qơư chos jâuz txir kok Bắc Hà txix hli 8/2002. No zos zav zuz txir lê huôv tsar hênhr, hloz lox jông, muôx ntâu chês, huv đros trâu đêx ar, qiv hơưv ntơưv Đồng Văn. Zav txir lê no txi txir khênhx, tơưr muôx njil đax, đu thiêz tơưr nhiêk. Txi tâu muôx 200-300 luz txir. Kaz hli 6 chor txir piz siêr, thiêz jông sâu đê trâu thâuv hâur hlik hli 7”.

Tror ndo txos ntu xuz thơưx cơưv shâuv uô têx vax ar têz, tix lâus hêik: “Thâuv co tsês ntâu six hơưv, đas jos uô lok chor txir lê cux tsik lox jông. Pâuz zuk uô tsik tâu huv zos kỹ thuật, viv li tsuv zuôr têx ntâuz ntơưr kôngz nuv lok sêiz, kror tưs pâuz tsik tsênhz mak nhênhv muk nhênhv lok yênhx châuv jiês”. Vưx Dúng Tủa hêik: “Zuk chos tâu chor txir ntông lơưv mak tsuv pâuz uô cov huv zos kỹ thuật, txix txiêr yiz têx chês, yiz pax txos yiz têx txir, krưr têx txir li chak mak thiêx muôx tâu tsơưr lươngv siêz”. Shông no, tix lâus Tủa 200 tsoz txir lê tâu chos sâuv thax tsav ar têz đar muôx 1,8 héc ta paz sâu tâu xar muôx 4 tấn txir, chor nênhs uô lax luôv zuôr ciês ntơưv vax đros gri 12.000 đêiv iz cir.

Txix shông 2021, tix lâus Tủa hêik pox nhuôs sơưr đơưk sik đros chos kriêr shơư trâu hâur chor har txir lê. Tix lâus hêik, kriêr zos zav tsoz chos tsik trâus caz hmoz thox nox ntâu, zôngx ziv chos, zôngx ziv tu, nhiêv ar nông, nhiêv nzôngr nzông, thâuv lox mak paz trâu chor ar tsik tơưr, paz trâu chor ar jông thiêz nênhs chos lê cux tsik cxơưx ntâu txos têx đrox nhov zuôr uô trâu chor txir lê hloz lox tsik jông, trâus caz hmoz thox nox. Kror liv tưz zênhx njiêz pov tâu tsênhz, taz sik chor ziv chuôz zis hâur jok cux tsik tâu car chos. Iz jiês thiêz tix lâus ho tror zos lênhx nênhs chos uô ntêx.

Têx tsưr ziv uô hâur yênhx shông tâu tix lâus Tủa uô jông muôz sâu tsês: Shông 2021, chos muôx 228 cir nôngz, sâu tâu 2,7 tấn kriêr; shông 2022 chos 1,3 tấn nôngz, sâuv tâu 21 tấn kriêr; shông 2023 chos 1,6 tấn nôngz, sâu tâu 27 tấn kriêr; gri muôs 13.000 đêiv iz cir; paz muôx hâux lưv uô truôx trâu 5 lênhx nênhs nhoz ntơưv thax tsav qơư.

Xav luz đraz iz shông, tix lâus Vưx Dúng Tủa ziv chuôz zis sâu txix chor ntông nox txir, kriêr tâu zuôr xar 400 tsov đêiv. Lơưr tix lâus Vưx Dúng Tủa, chos siz shơưx têx tsoz chos tưz tsik zos paz trâu chor ziv chuôz zis muôx nzir phênhv sâu mak tsênhv paz txo grêk tsơưs têx phiv liv txos gri muôs cxuô zav sâuv ciêz đrôngs, zos sơưr đơưk puôr lênhx sir jos khưr uô nox, sir jos uô bluô nux mak zênhx zuôr hla tâu đhâu yêiz pluôs xưz”.

Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no tsuôk xâuk li no xưz. Phênhv no zos Đaix nta suôz Việt Nam nhoz thax tsav faz Bắc côngv đros tsênhv qơư cxơưz cxiz uô kôngz têz qơưk uô./.

Vừ Chu-Lik Thox cxêik nhênhv