Tsưr ziv txo grêk qênhx shênhx siz zuôr nzor thiêz siz zuôr cxênhz jê

Siz zuôr nzor zos thâuv muôx iz lênhx zos tuk txir lok sik tuk pox niêv lok sik tas nro oz lênhx puôr lênhx tsik tâu txưv  shông siz zuôr trơưk cêr chêi têz qơưk li cui tênhv (txir nênhx txưv 20 shông, pox niêv txưv 18 shông tror sâu). Nriêr pâuz lok siz zuôr nzor hâur thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs zos 12 triệu ntâu lênhx nênhs, bâuv li 14% dân sôr têz qơưk. Đros co, siz zuôr cxênhz jê tâu xav tiêk zos siz zuôr nhoz lênhx txir nênhx thiêz lênhx pox niêv hâur chor cưr tix, nênhx tsa sik cxênhz jê tsik tâu cêv kuôk đhâu pêz tiêv nênhs.

Hnuz 14/4/2015, Thủ tướng Chính phủ tso tơưv cuêz tênhv sôr 498/QĐ-TTg tso tơưv Đề án “Txo grêk qênhx shênhx siz zuôr nzor thiêz siz zuôr cxênhz jê hâur thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs ntu 2015-2025” (Đề án 498). Đhâu 5 shông kriz uô Đề án (txix 2015-2020), qênhx shênhx siz zuôr nzor hâur thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs tâu txo grêk tsơưs jux juk. Zơưv Vi Mỹ Sơn, Phưv Ban Mênhx cxưx tỉnh Nghệ An puz pâuz:

“Cuêz tênhv 498 tâu tas nro cxiv luôs Chính trị lok six sir jos uô, tiv zix zos ntơưv Nghệ An kriz uô txix shông 2016 txos nhiv no uô tâu jông tiv zix zos pêx xênhv tưz pâuz tâu ntâu đuô, paz trâu tsơưr lươngv dân sôr jông đuô. No zos iz kror sir jos lox, Ban Mênhx cxưx tưz yax kriê ntơưv 4 huyện ntus đriv, kruôz kriê ntâu jiês đros muôx 4000 lênhx nênhs nhoz chor thax tsav muôx nênhs siz zuôr nzor chôngz, vav tiêk ntu zuôr txos tsưr ziv tso tơưv zos shông 2025 sir jos cov tsik muôx siz zuôr cxênhz jê thiêz txo grêk tsơưs tiv zix siz zuôr nzor”.

Chiê uô tâu Đề án 498 li tsưr ziv zos “Sir jos txos shông 2025 zuôr tir tar, txo grêk tsơưs tâu qênhx shênhx siz zuôr nzor thiêz siz zuôr cxênhz jê hâur thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs” Nhiv no cxuô cấp, cxuô nganhx, thax tsav qơư tsênhv sir jos kriz uô ntâu tsưr ziv, li: tror chuôz cxaz uô chor cơ quan sêiz car têz qơưk li chox kriê, tsưr ziv lok côngz xưv mênhx cxưx cxuô cấp. Nhênhz chơưv cxix cxuô thiêz tsênhz mênhx đuô lok qênhx shênhx, qir tiv siz zuôr nzor thiêz siz zuôr cxênhz jê nhoz yênhx côngv thôngx, yênhx chor mênhx cxưx, yênhx thax tsav qơư (uô bản đồ thiêz ntâuk gri), chiê paz muôx tâu têx tsưr ziv kriz uô cov huv đros. Tsuv sir jos uô vax huôv siz bâus nhoz pox niêv txir nênhs, taz por trâu pox niêv cxaz chuôz lênhx tov, cux xưk li cxaz chuôz trâu ntu cuêz tênhv hâur ziv chuôz zis thiêz hâur côngv thôngx.

Đros co, tso tsês luôs hâux lưv lok txo grêk siz zuôr nzor thiêz siz zuôr cxênhz jê hâur chor luôs hâux lưv sik tưr nhoz thax tsav qơư chiê txar jav tâu uô cov muôx, hêik tsik zos li ntêx kror tsênhz lok qênhx shênhx siz zuôr nzor thiêz siz zuôr cxênhz jê muôx sâuv thax tsav. Cơ quan uô têx cêr chêi sir jos truy tố, hêv iz cxiê lênhx nênhs cxoz txưv hâuz nziêk, kruôz zuôv siz zuôr đros chor nênhs tsik tâu txưv hnuz nhôngs trơưk Bôv chêi Hình sự shông 2015 li cui tênhv. Chuôz cxaz uô côngz xưv kruôz kriê, qênhz yuôx, ntâuk gri, sâu chênhz zênhv hâur kriz uô Đề án, phuôx huiz têx sir jos, xar tơưv nhoz cxuô thax tsav qơư, kriz uô têx hâux lưv hâur Đề án 498 cov tâu truôx jông.

Tiv zix, sưr ziv uô zos sir jos uô côngz xưv yax kriê lok qir tiv, têx phiv liv muôx yưv tiv siz zuôr nzor thiêz siz zuôr cxênhz jê hâur tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs. Kruôz kriê txux chi tsuv pâuz thâuv uô ntêx zuôr siz zuôr, hâur co tsuv kruôz kriê jông txox têx txux chi lok đas jos xênhz zus. Hâur côngz xưv yax kriê, chor tsưr tsix hôiv, đoàn thêv, nênhs muôx suôz bê, tsar jok, lâul jok li pưk txux lok six zov chênhr, lơưr tix lâus Thạch Văn Chỉnh, Tsar jok 3 Thuồng, xar Phúc Lợi, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái:

“Têx shông jê lok no pox nhuôs hâur jok cux uô lok six jông lơưr Chêi siz zuôr nzor, Ban Mặt trận jok cux hêik 6 gơưv tsik siz zuôr nzor, zos pêz pov muôx chor nênhs tưs xar siz zuôr nzor mak pêz cux muk yax kriê hêik lơưr pâuz lok têx phiv liv muôx yưv, đhâu co pox nhuôs cux pâuz tâu thiêz uô jô uô trơưk”.

Đrâuv nganhx dân số li sir jos, lok six khov txos cxuô cấp chính quyền thiêz chor đoanx thêv ntơưv thax tsav qơư sir jos đros paz uô, sik côngv truôx jông đros chor nganhx cik txos tsưr tsix yax kriê lok Chêi siz zuôr thiêz chuôz zis. Cxiv tsa Đề án, Dự án “Yax kriê gra siêz jênhv pâuz chiê txo grêk tsơưs siz zuôr nzor thiêz siz zuôr cxênhz jê hâur tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs”. Thôngx cxix, côngz xưv yax mông tsuv tâu uô huv đros trâu qênhx shênhx tsênhv tsênhz, chuôz cxaz hlôngr yiêz tsênhv njiêz, tsưr ziv yax kriê cov zôngx ziv pâuz tâu thiêz uô trơưk./.