Têz qơưk têx chei, cui tinhv taz por vax huôv trâu heir nênhs tsơưs nhoz VN

Hiến pháp shông 2013-Pêz têz qơưk têx chei, ntâuz ntơưr muôx grik yax tưz heik tsênhz mênhx đuô lok heir nênhs tsơưs thiêz côngz xưv mênhx cxưx. Iz chas ntơư, ntơưv Grê 5 Hiến pháp shông 2013 cui tinhv: “Têz qơưk xã hội chủ nghĩa Việt Nam zos têz qơưk thôngx ziv cxuô heir nênhs, sik đros uô nênhx nhoz uô cê hâur têz qơưk Việt Nam. Cxuô heir nênhs muôx vax huôv siz luôs, sik thôngx siêz, siz hluz siz paz, sik đros huôv tsar; txưr tsi khênhr lênhx tiz nênhs tưs heik thiêz seiz luôs lưv tus, lưv heir nênhs tsi muôx grik.... Têz qơưk têx lul heik zos luk Choz Tsiz. Cxuô heir nênhs muôx vax huôv, muôx chei zôngv zuk heir nênhs li lul heik, ntơưr sâu, por hưv tsês têx txux chi cêr nênhx vênhx huôv, phôngz cxưx jông thâuv nzor. Têz qơưk uô lơưr tsênhv chei huôv tsar thiêz muôz jông six hơưv chiê cxuô heir nênhs tsơưs sir jos đros luôs lưv heir nênhs siz tưr huôv tsar uô nox, đros têz qơưk huôv tsar, vav mênhx”.

Iz chas Grê 5 Hiến pháp shông 2013 tâu xav tinhv zos tsưr ziv, hâu cêr trâu tsênhv chei mênhx cxưx, hâux lưv mênhx cxưx; côngz xưv mênhx cxưx tsênhv tâu cui tinhv tsênhz mênhx hâur Hiến pháp shông 2013 lok cxuô grê hâur chei têz qơưk, tsênhv tsênhz li: Ntơưv Grê 42 Hiến pháp 2013 cui tinhv: “Tsôngv px muôx vax huôv xav tinhv zuk heir nênhs, sir zôngv zuk heir nênhs têx lul heik, xeir heik luôs lưv heir nênhs têx lul thâuv uô hâux lưv, sik thav pêv...”; Grê 58 cui tinhv: “Têz qơưk tsov cưv uô lơưr tsaz yênhx tsoz phưz đas jos trâu tsôngv box tox siêz thiêz heir nênhs tsơưs”. Lênhx sâu xor xưv Hoàng Thu Thùy, heir nênhs Tày, kuz tsar Phongx Đoanx thêv, Ban Vênhx huôv, Đeix nta suôz VN jênhv tinhv:

“Muôx têx heik, Hiến pháp 2013 zos chei têz qơưk truôx jông chiê Đảng, têz qơưk têx tsưr ziv, tsênhv chei, cui tinhv lok mênhx cxưx thiêz côngz xưv mênhx cxưx tâu khav tinhv hâur tsênhv tsênhz; px vax huôv cux li tsôngv box heir nênhs tsơưs luz nênhx nox nhoz tâu taz por, jux juk hlôngr yiêz”.

Chiê uô tâu lơưr li Hiến pháp 2013 lok côngz xưv mênhx cxưx, ntâu ntâuz ntơưr hâur cxix luôs chei têz qơưk VN li: Chêi Dân sự, chei siz zuôr thiêz chuôz zis, Chei Di sản vênhx huôv.... tưz uô tsênhz mênhx têx cui tinhv hâur Hiến pháp 2013 thiêz puôr lênhx heik tsênhz txos cxuô heir nênhs vax huôv siz luôs.

Iz zav li, hâur chêi Dân sự nhiv no, chei co li iz hâur têx cui tinhv lok heir nênhs têx txux chi, cêr nênhx jông thâuv nzor...., ntơưv Grê 7 chêi Dân sự 2015 cui tinhv lok têz qơưk tsênhv chei đros thiêz têx li: “Txơưv zuôr uô li chas, muôx đaz tsi lok tsuv taz por tuôr tsês tâu cxuô heir nênhs têx txux chi cêr nênhx vênhx huôv, phôngz cxưx jông thâuv nzor, sik thôngx siêz, siz hluz siz paz, iz lênhx nênhs viv sđ, sđ viv iz lênhs thiêz cxuô heir nênhs uô nênhx nhoz uô cê hâur têz qơưk VN têx cêr nênhx jông”. Chei vênhx huôv VN tror heik mênhx txos tsênhv chei mênhx cxưx, Grê 17 Chei no khav tinhv: “Têz qơưk seiz trâu gri, cxơưz cxiz cxuô heir nênhs tsơưs tuôr tsês, por hưv zuk heir nênhs têx txux chi vênhx huôv jông, muôx chei, muôx vax huôv gôngr paz, uô trâu côngv thôngx cxuô heir nênhs VN muôx ntâu zav txux chi vênhx huôv jông ziv hnuz ziv huôv tsar”.

Hâur hâux lưv tu plâuz ntus, Grê 133 Hiến pháp 2013 cui tinhv: “Toax anr taz por trâu px têz qơưk xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhoz hâur têx heir nênhs muôx vax huôv zôngv zuk heir nênhs li lul heik thiêz ntơưr sâu thâuv Toax anr tu px têx plâuz ntus”. Chei heik sâuv tưz uô tsênhz mênhx cui tinhv ntơư hâur chei Hiến pháp thiêz zos iz hâur têx cui tinhv chênhr hâur chei co. Iz chas ntơư, ntơưv Grê 29 Chei tố tụng hình sự tưz cui tinhv “Lul heik thiêz ntơưr sâu thâuv tu têx plâuz ntus zos lul Choz Tsiz. Lênhx nênhs heik plâuz ntus thiêz tu plâuz ntus muôx vax huôv zôngv zuk heir nênhs têx lul heik, ntơưr sâu thiêz tsuv muôx nênhs cxeik têx lul, ntơưr sâu co”. Niêv lâuk Lương An Dương, heir nênhs Tày, kuz shux xênhz tsêr cơưv Đại học Luật Hà nội heik:

“Têx, chiê nênhs heir nênhs tsơưs tâu zôngv zuk heir nênhs têx lul heik thiêz ntơưr sâu thâuv heik plâuz ntus thiêz tu têx trôngx plâuz zos six hơưv chiê lơưr muôx têx heik tas zuk li tsưr ziv, siêz xar, têx hâux lưv uô cxâuv chei têz qơưk thiêz cux zos six hơưv chiê cơ quan, lênhx nênhs sơưr tu têx trôngx plâuz pâuz tsênhz thiêz xav tâu têx uô cxâuv, txix ntơư uô lơưr thiêz tu trơưk chei têz qơưk cui tinhv trâu têx lênhx nênhs trâul cxâuv”.

          Têz qơưk xã hội chủ nghĩa Việt Nam zos têz qơư thax zênhz, tiêx tuk tâu txix têx tuz lênhv, tsôngv px VN sđ li đas jos, trox nyar sir tir ntâuk trol châuz tsưx phưv qơư nhoz lok. Chênhr viv li, chei têz qơưk zos têz qơưk tso tơưv, tsuv cxiv kho têx chei, cui tinhv huv đros trâu XH, chiê taz por cxuô heir nênhs VN sđ puôr lênhx muôx liv, muôx vax huôv siz luôs, fiv đros cxuô heir nênhs hâur côngv thôngx nênhs VN têx cêr lịch sử, vênhx huôv thâuv nzor, uô trâu sđ muôx luz nênhx tsâu sor, sik thôngx siêz./.

(VOV4-Riê Lâux cxeik, nhênhv)