Nthuôr uô đêz đar luôs hâux lưv tsoz phưz đas jos trâu lênhx niêv thiêz mê nhuôv nhoz tox siêz Điện Biên

Niêv lâul Lường Thị Hoa nhoz jok Chiềng Trung, xã Thanh An (thâuv ntêx zos xã Thanh An, huyện Điện Biên), tỉnh Điện Biên tsênhv muôx mê nhuôv hâur chêr 6 luz hlik. Thâuv chêr nhiv kruôr xênhz tuz, niêv lâul tưz tsi muk seiz njuôk shuôs mê nhuôv hlo, viv njênhs trâu têx zuk pâuz tâu thiêz chor lâul heik kriê, chiv chir tsoz phưz trơưk li zuk pâuz xưz. Taz sik đhâu têx jiês qơư y tế xã yax kriê, niêv lâul tưz hlôngr yiêz tsưr ziv, siêz xar. Hâur têx jiês yax kriê, niêv lâul tâu mnôngs canr bôv y tế piêr kriê lok tsưr ziv tu mê nhuôv, tsưx phưv đas jos trâu lênhx niêv thâuv chêr xênhz tuz, seiz njuôk shuôs mê nhuôv hâur niêv chêr..... Txix co, niêv lâul tưz jux juk pâuz tâu, tsoz phưz đas jos thâuv muôx mê nhuôv hâur chêr tsi tiêk muôx liv trâu lênhx niêv, tsênhv jông trâu tus mê nhuôv hâur niêv chêr hur si. Niêv lâul Hoa heik: “Đhâu canr bôv y tế yax kriê lok tsoz phưz đas jos trâu lênhx niêv thiêz mê nhuôv mak cur cux tưz pâuz tsưr ziv tsoz phưz đas jos trâu zuk, cux li têx mê nhuôv. Txix ntơư, pâuz tâu chiê têx mê nhuôv muk cxax yuôx phax phôngz moz gênhk trơưk hnuz nhôngs thiêz cui tinhv. Pâuz nzir lok têx tsưr ziv tu mê nhuôv jông đuô, muôz mê nhuôv nox cxix cxuô têx jâuz mor chiê têx tuz nhuôs hloz lox jông, tsi yuô trâus muôx moz”.

Niêv lâul Hoa thiêz ntâu lênhx pox niêv vir ndâuk txơưr đuô hâur thax tsav têx tsưr ziv, siêz xar hlôngr yiêz co zos khov qơư y tế xã Thanh An fuô kriê trâu sơưr đơưk.

Niêv lâul Quàng Thị Kim, canr bôv uô hâux lưv hâur qơư y tế xã Thanh An heik pâuz: Qơư y tế lok six moz siêz txos yax kriê têx tsưr ziv li heik sâuv trâu tsôngv niêv txir lax pêx xênhv sơưr đơưk, tsi tas li canr bôv y tế cux muk txos iz chuôz zis jux juk chiê yax kriê trâu têx lênhx pox niêv vir ndâuk tuôx tsi tâu hâur qơư y tế. Đhâu co, paz lơưr pâuz tsênhz, pâuz nzir txos têx tsưr ziv, chei tsoz phưz đas jos: “Pêz sir jos uô luôs hâux lưv yax kriê uô ntêx thâuv tsi tâu xênhz zus nhuôs trâu têx lênhx pox niêv muôx mê nhuôv hâur chêr, heik cov lơưr muk seiz njuôk shuôs mê nhuôv tsơưs tsơưs 3 jiês thâuv chêr xênhz tuz. Đros trâu têx li heik co, zos cxax yuôx phax phôngz moz trâu lênhx niêv thâuv muôx mê nhuôv hâur chêr thiêz đhâu xênhz zus mê nhuôv tas, lênhx niêv tror lok tsêr ntơư. Thâuv xênhz zus nhuôs tas tror lok tsêr, cux zuôr muôx canr bôv y tế tuôx yax kriê thiêz thâuv ntơư zuôr fuô kriê lok sâuv tsưr ziv tu mê nhuôv, muôz mik trâu mê nhuôv nox txix thâuv nhiv kruôr xênhz zus tâu lok tax txos thâuv mê nhuôv muôx 6 hli”.

Dưv anr 7 “tsoz phưz đas jos trâu pêx xênhv, uô li chas cov têx lênhx heir nênhs tsơưs hloz lox, siêz xưk luôs lưv heir nênhs thiêz phax tar nox tsi txâuk têx jâuz mor trâu nhuôs zâu” tâu fuô uô ntơưv Điện Biên txix shông 2022. Têx hâux lưv yax mông, piêr kriê, seiz njuôk shuôs đas jos, muôz yuôx nox cxaz đas jos trâu lênhx niêv muôx mê nhuôv hâur chêr tâu fuô uô cê truôx jông đros ngênhx y tế ntơưv qơư.

Txos nhiv no, đhâu 3 shông uô dưv anr 7, hâur thax tsav tỉnh, chor pox niêv xênhz tuz ci hâur chêr muk seiz njuôk shuôs mê nhuôv txưv 3 jiês tsar ndê txix 50-80%; têx lênhx tuôx xênhz zus mê nhuôv ntơưv qơư y tế xã nhoz tox siêz tsar ndê chôngz lênhx, ntâu xã txo grêk tsơưs 5-7% têx lênhx nhuôs nox tsi txâuk jâuz mor, chơưz poz.

Pos Quàng Thị Hiện, Hội Liên hiệp pox niêv xã Nà Hỳ, tỉnh Điện Biên heik: Luôs hâux lưv fuô uô dưv anr 7 nhoz cxuô thax tsav tsênhv jux juk nthuôr uô tâu truôx; paz tsar ndê têx lênhx nhuôv hloz lox jông thiêz tsoz phưz đas jos côngv thôngx, lar heik zos chor nhuôs heir nênhs tsơưs: “Khov dưv anr 7, nhiv no têx lênhx pox niêv heir nênhs tsơưs cux muôx tsưr ziv đuô lok tsoz phưz trâu zuk thiêz mê nhuôv hâur chêr. Txos six hơưv, txos hnuz nhôngs mak puôr lênhx muk seiz njuôk shuôs mê nhuôv ntơưv qơư y tế. Txix co muôx têx pov, chor pox niêv vir ndâuk nhoz thax tsav tsôngv box heir nênhs tsơưs, tox siêz đêz đrôngs nhiv no cux tưz hlôngr yiêz tsưr ziv, siêz xar lok six ntâu pir li thâuv ntêx, luz nênhx cux vav mênhx, tsâu sor đuô”.

Ziv hnuz ziv muôx chôngz lênhx ntâu tus pox niêv vir ndâuk muk seiz njuôk shuôs thiêz xênhz zus mê nhuôv ntơưv qơư y tế lok sik txo grêk tsơưs têx lênhx nhuôs nox tsi txâuk jâuz mor zos khov fuô uô tâu jông Dưv anr 7. Lar heik, tsưr ziv tsoz phưz đas jos tưz tâu nthuôr uô đêz đar txix chor pox niêv vir ndâuk txos trâu côngv thôngx. Txix thax tsav qơư kis txos tox siêz, thôngz yax “tsoz phưz đas jos” tưz thiêz tsênhv yênhx têx hâux lưv uô hâur niêx hnuz, đhâu co muôz qơư chuôz jos chiê Điện Biên huôv tsar truôx./.

Vũ Lợi-Riê Lâux cxeik, nhênhv