Jax thưr 7, hnuz 5/9/2015

Khêis- Iz zav chuôz zênhx mê, taz sik uô tâu ntâu zav hâux lưv

Txix thâuk ntêx txos nhiv no sơưr đơưk khênhr heik txos “ hlôngr yiêz tsưr ziv uô nox” thiêz muôx têx lênhx tiz nênhs tưs cux tưz pov tâu tsênhz têx tsưr ziv jông huôv tsar uô nox. Taz sik nhoz thax tsav tox siêz, tsôngv box cux tsênhv niêx hnuz uô têx têz nxaz, liêx kêz ntêir, xar uô cov tâu trơưk têx tsưr ziv yiêz hâur huôv tsar uô nox cux tsuv muôx têx chuôz zênhx jông uô, thiêx uô tâu.

Nhoz huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai, tox trôngz hâur pêk nxaz, ar tsơưs, poz jêz ntâu, tsi jông muôz meir lêix, viv li thâuv tưs tsôngv box nhoz no cux zos muôz nhux tưv lêix thiêz zôngv đreiv têx khêis đrav ntêx chiê lêix têz. Cux chênhr viv li, txos nhiv no cux tsênhv huôv tsar uô trơưr têx khêis lêix têz.

Muk seiz tix lâus Vax Văn Tám, nhoz jok Na Hối Tày, xã Na Hối, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai chuôz zis. Seiz pov tix lâus Tám 43 shông, tsênhv uô hưk ntưk lus, jâuv ntơưv ntus chuz ntâuk khêis, li pâuz tâu tiêk, xar uô tâu iz luz khêis chox lêix têz cux tsi zôngx ziv. Sik đros thav pêv, tix lâus Tám heik pâuz: Tix lâus tưz tsi ndo shor chuôz zis luôs hâux lưv ntâuk khêis, nquôr  khêis muôx thâuv tưs lok, tsuôk ndo tix lâus txir kriê tix lâus tsưr ziv ntâuk khêis thiêz uô đreiv hâux lưv no txix thâuv tix lâus muôx 13, 14 shông tax txos nhiv no. Iz jiês no tix lâus tưz uô zav nuv no tâu 30 ntâu shông lok, thiêz iz cêr shir phaz zos txix thâuv ntơư tax txos nhiv no tsi tâu muôx iz jiês tix lâus chuôz zis qơư ntâuk hlâu, nquôr khêis tsuv so, viv tsôngv box nhoz no sir zôngv txos têx chuôz zênhx co ntâu. Mnôngs tix lâus thav kriê, chiê uô tâu iz luz khêis jông lêix têz, tsi zos txơưx ntâuk, txơưx tsov mak uô tâu, tsuv muôx hur si têx kuôr hlâu jông li uô tâu:

Băng: “ Chiê uô tâu iz luz khêis, tsuv muôx ntâu zav li: Kuôr hlâu, thênh, cxa ar jông chiê nquôr hlâu, chênhv hlâu…”.

Khêis tâu muôz têx kuôr hlâu hlơưr, ntâuk, nquôr uô. Hur tiz si têx kuôr hlâu, ar, thênh, tix lâus Tám chuôz zis puôr lênhx yưv nhiêx zuôr, lok sik muôz luz khêis kuz pâur luz khêis yiêz.

Băng: “Thâuv kruô tuôx zuôr khêis mak lơưr khênhr gra têx khêis kuz tuôx pâur, lok sik muôz luz kuz pâur luz yiêz, nzir mê njik nhiêx, uô li ntơư fênhx zis đuô, zos lơưr tsi gra khêis kuz tuôx pâur mak tsuv zuôr civ mê njik”.

Tix lâus Tám tsi tiêk ntâuk khêis, nquôr khêik mak tsênhv ntâuk triêv, ntâuk hlâu thiêz paz tsôngv box kho đuô têx triêv txuôk, hlâu uô têz….. Tix lâus qơư nquôr khêis, ntâuk hlâu, triêv txuôk txơưv tiêk mê, taz sik cux paz muôx nzir phênhv sâu tâu trâu chuôz zis. Iz ciêz tix lâus muôs tâu muôx 30 luz khêis, triêv txuôk; muôs iz luz 100 cxênhz đeiv nhiêx, cux txâuk chiê zuôr njêr, zuôr jâuz nox thiêz muôx cxaz nzir nhiêx trâu 2 tuk nhuôv muk cơưv đại học.

Txơưv li ntơư, taz sik hâux lưv ntâuk hlâu, nquôr khêis cux tsuôk zos uô trơưk six hơưv, tsi zos thâuv tưs cux uô tâu, iz shông uô thâuv luz 5, 6 hli xưz. Viv thâuv ntơư tsi uô đaz tsi thiêx shênhx, tsôngv box sâu têx hlâu, triêv txuôk kuz tuôx kho, chênhv; muk ciêz xeir zuôr têx kuôr hlâu, tsôngv box muôz têx triêv, txuôk, khêis kuz pâur zuôr luz yiêz….. viv li têx qơư ntâuk hlâu, nquôr khêis thâuv co thiêx muôx six hơưv, hnuz nhôngs nhoz uô.

Ntơưv ciêz, tix lâus Tám muôs iz luz khêis yiêz 100 cxênhz đeiv, zos lênhx nênhs zuôr muôz têx khêis kuz pâur mak lơưr tsuv thêv 80 cxênhz nhiêx, li ntơư fênhx zis đuô 20 cxênhz.

Niêv lâuk Sở Xênhv Shôngx, nhoz xã Hoàng Thu Phố, đhâu 2 shông hlôngr đuô iz luz khêis, viv niêv lâuk chuôz zis têx liêx têz phênhv ntâu zos têz nxaz.

Băng: ( Tiếng Mông):

Têx par liêx kêz ntêir seiz njiê jông jav xưk li têx trâur pax ntâuz, tsi zos tiêk tsôngv box tox siêz sir đas jos, tsưr ziv krêz khơưz, uô tâu li ntơư cux zos muôz têx khêis li heik sâuv chox lok lêix uô tâu. Iz zav chuôz zênhx  tâu zôngv đros đreiv tsôngv box tox siêz luz nênhx hâur niêx hnuz. Txơưv XH zuôr huôv tsar jông li chas lok têx khêis ntơư cux tâu zôngv txos hâur tsôngv box tox siêz luz nênhx./.

                                     ( VOV4-Riê Lâux cxeik- nhênhv)