Jok tox siêz hlôngr yiêz đhâu trâul zax zênhz uô hiêv

            Xưk li ntâu luz jok thax tsav tox siêz txơưr đuô nhoz Lai Châu, têx shông thâuv 1990, jok Hmôngz tox siêz Sin Suối Hồ, xã Sin Suối Hồ, huyện Phong Thổ tưz muôx jiês tâu pâuz txos zos thax tsav cuz nxor lok zax zênhz. Chuôz zis tưs cux uô thiêz chos tsoz zax zênhz, uô trâu muôx txos 80% ntâu lênhx nênhs hâur jok trâul muôx zênhk zax zênhz, đros ntâu têx tsi jông li: Yeiz pluôs, luz nênhx pôngz kaz.

Tror ndo đuô lok têx hnuz nhôngs thâuv tas nro jok, luz nênhx trâul pôngz kaz viv cêr hâuk zax zênhz, yeiz pluôs, zơưv Hangv Xênhv Tsaz heik: Phênhv ntâu zos tas nro jok, txix lâuk hluôk, hloz zâu, pox niêv, mê nhuôv puôr lênhx trâul muôx zênhk zax zênhz. Mor tsi muôx nox, trik yo tsi muôx hnar, taz sik thâuv tưs cux muôx zax zênhz hâur tsêr chiê hâuk. Tax thâuv têz qơưk txưr tsi khênhr uô thiêz chos tsoz zênhz , tsôngv px thiêx jux juk tso tsês xưz:“Chiv zênhk zax zênhz tas tror lok tsêr, mak pov zuk cux muôx đas jos đuô tuôx, muk kror tưs lok tsi trâuk cxơưx lơưv. Muôx đas jos, zuk zuôr sir jos huôv tsar uô nox, uô hnar. Nhiv no chuôz zis luz nênhx tưz nhoz khênhr thiêz truôx tuk ntâu lơưv”.

            Đros thiêz 120 chuôz zis, zuôr xar 700 lênhx nênhs thiêz muôx nhos 80% jênh sôr hâur jok trâul muôx zênhk zax zênhz, tsôngv box Hmôngz jok Sin Suối Hồ hâux lưv chiv zênhk zax zênhz lok six phiv liv. Xuz thơưx , chiv zênhk zax zênhz tâu uô nhoz têx chuô zis, lơưr tưx chiv lơưr zênhk zax zênhz hâur tsêr, taz sik chiv tsi tâu, thâuv hâur jok cux tsênhv muôx lênhx nênhs tuôx siz zok nriêr, sik zâuv hâuk zax zênhz. Tso tsi tâu zênhz tsês, tsôngv box tưz siz zâuv nhiêk mul nhoz nhiêk pêv têx liêx têz, har jôngr chiê chiv zênhz. Lênhx nênhs muk uô ntêx uô trâu lênhx tov kaz cơưv shâuv, uô trơưk, tsuv pôngz zuôr xar 10 shông, hur si jok thiêx tso tâu zax zênhz tsês. Zơưv Xà Xênhv Hangv, txir ndâux txir luk jok Sin Suối Hồ, lênhx tâu tsôngv px, cưr tix nênhx tsa sđ njênhs njôngr heik pâuz:“Pêz nhoz pêv têx liêx têz, har jôngr, sir jos chiv zênhk zax zênhz  tâu nhos 10 shông, têx thax tsav, qơư tưs txâuk nhoz mak pêz chox chor nênhs trâul muôx zênhk zax zênhz muk nhoz chiv zênhk zênhz. Đhâu thâuv chiv tâu zênhk zax zênhz trâu chor nênhs trâul muôx zênhk, mak hâur jok cux hlôngr yiêz ntâu”.

            Đhâu thâuv tsôngv px chiv zênhk zax zênhz yênhx côngz, hâu nov ntơưv qơư tưz heik px đros uô yiêz zuôr xar 10 cêik cêr muk lol hâur jêx jok. Đros trâu têx muôx jông zos tox siêz, thax tsav qơư muôx ntâu zav jông, tsôngv px tưz sik thôngx siêz siz zâuv chos pax địa lan thiêz huôv tsar uô ju lix côngv thôngx. Txix 100% zos chuôz zis pluôs, đros ntâu cêr nênhx pôngz kaz, txos nhiv no jok Sin Suối Hồ tsuôk yuôr 10% ntâu chuôz zis pluôs  lơưv xưz. Zơưv Chẻo Quẩy Hoà, Chủ tịch Uỷ ban xã Sin Suối Hồ, huyện Phong Thổ heik pâuz: Jok Sin Suối Hồ to bê lok “5 tsik”, ntơư zos: Tsi muôx lênhx nênhs tưs hâuk zax zênhz, tsi muôx tưr txiêx zuôv por, tsi muôx têx kiêk nênhs vuôz tsuôz por tsês ntơưv têx….. Nhiv no phênhv ntâu chuôz zis tưs cux muôx txix 100 fiêz pax địa lan tror zar sâuv thiêz hur si  jok nhiv no muôx 40 cxênhz ntâu tsoz pax li heik co. Gri muôs xav kror đruôz đraz zos 2 tsov đeiv ntâu iz fiêz, đros trâu tok kruô thiêz phưx vưv tsôngv kruô tuôx ndis shuôs têz qơưk uô si, iz chuôz zis puôr lênhx muôx phênhv sâu tâu txix 40-60 tsov đeiv iz shông. Ntâu chuôz zis cê uô qơư tok tsôngv kruô tuôx nhoz so ndis seiz têz qơưk uô si, cê chos pax địa lan, iz shông sâu tâu txix 200-300 tsov đeiv:“Têx tsi jông, thax tsav qơư nhoz tsi truôx tuk uô tuôr xuôv tas ntâu nhiêx txiêx, kinh tế chuôz zis txo grêk........  Đhâu thâuv tsôngv px tso tâu zax zênhz tsês, tsi hâuk, tsi cor txos mak hâur thax tsav qơư, tsôngv px sđ luz nênhx tưz hlôngr yiêz”.

            Sik thôngx siêz, sir jos, siz paz chiv zênhk zax zênhz thiêz huôv tsar uô nox uô hnar, nênhs Hmôngz nhoz jok tox siêz Sin Suối Hồ, huyện Phong Thổ tưz jux juk hla đhâu yeiz pluôs, cêr txov. Đros thiêz por hưv, tuôr tâu chiê têx txux chi cêr nênhx vênhx huôv jông thâuv nzor, suôv qơư no niêx shông tsênhv tok yênhx châuv cxênhz lênhx kruô tuôx ndis shuôs têz qơưk uô si thiêz yênhx jok ju lix côngv thôngx jông jav nhoz tỉnh tox siêz Lai Châu thiêz hâur tas nro têz qơưk./.