Thâuv tsôngv pêx xênhv tox siêz tâu cơưv tsưr ziv huôv tsar uô nox

          Tix lâus Vênh Xênhv Zax nhoz xã La Pán Tẩn, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái chuôz zis li qơư txeik tok kruô tuôx nhoz so ndis shuôs têz qơưk uô si, zos qơư jông thiêz uô tâu yênhx côngz, iz shông chôngz lênhx kruô hâur thiêz đrâuv luôs 2 chas tỉnh tuôx nhoz so, ndis seiz têz qơưk uô si. Tix lâus Vênh heik, thôngz đhâu têx lớp cơưv tsưr ziv huôv tsar uô nox cux li cơưv cxaz nzir lok têx txux chi yuôr trâul zos ntơưv qơư tsưr tsix, tix lâus pâuz tâu ntâu têx tsưr ziv huôv tsar uô ju lix txeik tok kruô tuôx nhoz so, nox hâuk, ndis seiz têz qơưk uô si.... Têx tsưr ziv cơưv đhâu co thâuv uô lơưr hâur niêx hnuz tsi zôngx ziv, taz sik cê uô cê cơưv, cê xar, tix lâus njênhs njôngr muôx têx zuôr uô tâu yênhx côngz: “Cxiv uô qơư txeik tok kruô tuôx nhoz so, ndis shuôs têz qơưk uô si cur tưz uô trơưk têx tsưr ziv yiêz đros trâu zuk heir nênhs Hmôngz têx txux chi cêr vênhx huôv jông thâuv nzor, krêz piêr kriê sâuv mạng XH chiê muôx ntâu tus chôngz lênhx pâuz txos zuk têx nuv uô”.

         Tix lâus Tuấn Xênhv Zax chuôz zis nhoz đros xã La Pán Tẩn, huyện Mù Cang Chải thâuv ntêx tsi pâuz uô đaz tsi, tsuôk tok txos têx blêx siêr chiê tâu hlêis sâu xưz, taz sik nhiv no đros thiêz luôs hâux lưv kho yêz meir, chuôz zis tưz muôx phênhv sâu tâu truôx tuk. Txix têx tsưr ziv cơưv tâu hâur têx lớp cơưv zos ntơưv qơư tsưr tsix, tix lâus tưz max mav cơưv shâuv kho têx yêz iz kro mê njik paz tsôngv pêx xênhv hâur jok, jux juk krêz qơư kho yêz phưx vưv tsôngv niêv txir cưr tix nênhx tsa sơưr đơưk. Ntu jê lok no, tix lâus tsênhv cơưv nzir lớp kriê tsưr ziv cxiv tsa, cxiv puôz tsêr, xuz thơưx zos phưx vưv zuk chuôz zis, tov kaz no muôx tsưr ziv, cxiv puôz uô tâu jông, têx thâuv tsi yuô muôx hâux lưv uô lok sik tsi yuô muôx yêz kho mak zuôr đros luôs lưv tus muk cxiv puôz uô tsêr chiê muôx nzir phênhv sâu tâu. “Đhâu thâuv cơưv tas, muôx tsưr ziv ntơư, zuôr muôx hâux lưv uô; iz hnuz muôx têx uô tâu txix 400-500 cxênhz đeiv nhiêx”.

          Txix hâur shông 2023 txos nhiv no, huyện Mù Cang Chải tưz krêz 10 lớp kriê txux chi tsưr ziv uô nuv trâu yênhx puô lênhx lox tôngv, tsar ndê chôngz lênhx ntâu tus cơưv tas tsưr ziv uô nuv hâur huyện muôx 43% ntâu, paz lok six jông trâu cxuz cêr yeiz pluôs thiêz cxiv tsa jêx jok yiêz ntơưv qơư. Zơưv Đỗ Công Chúng, Tsar phongx Lox tôngv, saz pênhz thiêz xã hội huyện Mù Cang Chải heik pâuz: “Luôs hâux lưv chox kriê đros trâu kriê cơưv tsưr ziv uô nuv tâu fuô uô, tưz muôx ntâu tus chôngz lênhx lox tôngv cxaz chuôz cơưv. Zok nriêr hâux lưv uô trâu nênhs lox tôngv đhâu cơưv tiêr cux tâu sir jos fuô uô, nhiv no iz cxiê lênhx cux muôx hâux lưv uô tas lơưv”.

            Lơưr pos Lương Thị Xuyến, Phưv Chủ tịch Ủy ban huyện Mù Cang Chải, đros zuôr xar 90% jênh sôr zos tsôngv box Hmôngz, lơưr tsi yuô tâu muôx txux chi tsưr ziv jênhv pâuz, chênhr viv li, têx lớp kriê cơưv tsưr ziv uô nox li heik sâuv tâu seiz zos iz kro jông chiê cxuz cêr yeiz pluôs ntơưv qơư. Hâur ntu đhâu, iz chas sir jos krêz têx lớp kriê tsưr ziv uô kôngz lôngk, hâur thax tsav cux moz siêz txos krêz lớp kriê tsưr ziv uô cxuô zav hâux lưv txơưr đuô. “Uô lơưr Tỉnh ủy, Ủy ban tỉnh cux iz zav li Huyện ủy tsưr ziv fuô kriê, Ủy ban huyện tưz cxiv tsa tsưr ziv kriê nuv uô trâu ntu 5 shông (2020-2025). Hâur co, pêz sir jos kriê tsưr ziv uô têx hâux lưv li: Kho yêz, uô qơư txeik tok kruô tuôx nhoz so ndis shuôs têz qơưk uô si....chiê tsôngv pêx xênhv hlôngr yiêz cêr huôv tsar uô nox”.

         Iz chas Mù Cang Chải, cxuô thax tsav qơư txơưr đuô hâur tỉnh Yên Bái cux tsênhv cxơưz cxiz uô luôs hâux lưv kriê tsưr ziv  huôv tsar uô nox trâu nênhs lox tôngv, lar heik zos lox tôngv nhoz tox siêz, thax tsav tsôngv box heir nênhs tsơưs. Chênhr viv li, txos nhiv no chor nênhs lox tôngv đhâu cơưv tsưr ziv huôv tsar uô nox nhoz tỉnh Yên Bái tưz tax tâu 66% ntâu, ciês hâur shông 2022 đhâu, tưz muôx zuôr xar 8 cxênhz lênhx lox tôngv hâur tas nro tỉnh hlôngr yiêz tsưr ziv huôv tsar uô nox./.

(Đinh Tuấn-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Cưk kriê hôx thôngx hâur 3 luz hlik chêix so sor pok tâu cxaz chuôz BHXH?

Cưk kriê hôx thôngx pok tâu cxaz chuôz BHXH hâur 3 luz hlik chêix so sor?

         Ntơưv ntu 1 Grê 2 Chei BHXH 2014 cui tênhv nênhs lox tôngv zos tsôngv box Việt Nam tâu cxaz chuôz BHXH:

         Nênhs uô hâux lưv lơưr hôx thôngx tsi xav tênhv six hơưv, hôx thôngx lox tôngv xav tênhv six hơưv, hôx thôngx lox tôngv lơưr chiv cheix lok sik lơưr iz luôs hâux lưv muôx six hơưv uô txix 3 luz hlik txos tsơưs đuô 12 luz hlik, hâur co muôx hôx thôngx lox tôngv tâu cir hâur nênhs sir zôngv lox tôngv thiêz nênhs tsi tâu txưv 15 shông li hlôngr njêx muôs lơưr pháp luật lơưr pháp luật li cui tênhv lok lox tôngv;

          Nênhs uô hâux lưv lơưr hôx thôngx lox tôngv muôx six hơưv txix iz luz hlik txos tsơưs đuô 3 luz hlik;

          Cán bộ, công chức, viên chức;

        Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội pêx xênhv; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; nênhs uô côngz xưv cơ yếu sơưv nhiêx shar li quân nhân;

        Hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phưx vưv muôx six hơưv; học viên quân đội, công an, cơ yếu tsênhv cơưv ntơưr tâu sơưv nhiêx txiêx xênhz huôx;

          Nênhs uô hâux lưv nhoz saz đrâuv têz qơưk lơưr hôx thôngx cui tênhv ntơưv Chei nênhs lox tôngv Việt Nam muk uô hâux lưv saz đrâuv têz qơưk lơưr hôx thôngx;

            Nênhs seiz car doanh nghiệp, nênhs seiz car HTX tâu sơưv nhiêx shar;

            Nênhs huôx tôngv tsi chuyên trách nhoz xã, phường, thị trấn.

          Li ntơưv, fôngx zưs zos lênhx nênhs tâu cxaz chuôz BHXH zuôr trâus taz sik txos tas 3 luz hlik so sor ho tas hôx thôngx đros tsêr cơưv. Hâur six hơưv no fôngx zưs xar cxaz chuôz BHXH mak cux tâu cxaz chuôz BHXH txưv zênhv.

          Zuôr BHXH muôx liv li chas?

          Lơưr ntu 1 Grê 4 Chei BHXH 2014 cui tênhv zuôr BHXH muôx liv li đrav kaz:

          Moz gênhs

          Xênhz zus mê nhuôk

          Txiêz nanv lox tôngv, moz tiv hâux lưv;

          So lâuk;

          Phênhv paz trâu lênhx nênhs zuôr BHXH tâu tas siv nênhx./.

(Thu Thùy-Txâur Vax cxeik nhênhv)