Dế ngăn dêi nôu 94 hơnăm tro pơreăng COVID-19 a Khoa Truyền nhiễm, Hngêi pơkeăng kân kơpong Tây Nguyên, pôa Đặng Ngọc Lân, ối a thôn 8, cheăm Hòa Thắng, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột tối ăm ‘nâi, kơtăn kố 1 măng tĭng, nôu dêi pôa Lân tro tơngê, tơbrê tung châ, ôu kâ pá, rơpŏng nhôm xêh jâ tro hngíu tiah hmâ xua mê rôe pơkeăng pơlât tro hngíu tơngê ăm jâ ô. Mê jâ tơngê ton, rơpŏng djâ jâ mot pơlât a hngêi pơkeăng. Drêng ‘nâi dêi nôu tro tâ pơreăng COVID-19, pôa Lân tô tuăn xua jâ tá hâi pâk pơkeăng vaccine roh ki lâi ôh:

“Mâu tăm mâu o tối lôi, lôi jâ ối a hngêi, pâk ăm mâu ngế ối nếo hdrối ‘nôi, klêi mê jâ pâk kơ’nâi ah, klâ kơtăn ăm jâ ối môi ngế ôh tá ăm kơbố ối achê jâ mê xuân chía tâ troh nôkố. Kố nah tơngê mê nhôm châi xôu, ôh tá tơmiât cho tro COVID-19 ôh, djâ a kố test mê tro tâ COVID-19. Ôh tá ‘nâi ôh, mâu kuăn ‘nĕng ki ối tung hngêi mê vâi lăm hriâm tâi, á xuân hiăng pâk vaccine, ƀă jâ ôh tá lăm ulâi ôh’’.

Dế pơlât COVID-19 a Hngêi pơkeăng kân kơpong Tây Nguyên, ngoh Hoàng Văn Hân, thôn Ana, cheăm Dray Sáp, tơring Krông Ana tối ăm ‘nâi, hngêi ngoh tê mơdró kŭn, rêm hâi trâm hên ngế xua mê ngoh ôh tá ‘nâi tro tâ COVID-19 drêng lâi ôh. Drêng tâ châi krôk, tơngê râ ngoh nếo lăm a hngêi pơkeăng pơlât:

‘’Tối tơdjuôm xuân châ pâk 3 trum pơkeăng vaccine xua mê xuân chiá tâ, châi xuân ôh tá râ to lâi ôh, gá bu tơngê iâ tê, má péa nếo xuân ôh tá tơbrêi to lâi, bu châi krôk, kâ ôh tá chiâng xua mê ivá prêi hrá’’.

Tiô ƀok thái pơkeăng Phạm Hồng Lâm, kăn pơkuâ Khoa Truyền nhiễm, Hngêi pơkeăng kân kơpong Tây Nguyên, tung môi khế la ngiâ kố, kơxô̆ mơngế tro tâ pơreăng mot pơlât a hngêi pơkeăng xua COVID-19 tâk rĕng. Mâu ngế châi tamo mot pơlât a hngêi pơkeăng pơrá hiăng pơlât xêh môi pơla a hngêi ƀă hmâ ai tơdroăng châi tung châ. Nôkố Kơvâ kố dế pơlât ăm 25 ngế tro tâ pơreăng COVID-19.

“Tung 25 ngế ai dâng 5% thế hiâm ôxy, troh nôkố tá hâi ngế ki lâi châi râ, laga xuân tơ’lêi trâm tơdroăng châ râ. Vâ tối tơbleăng ƀă hbrâ mơdât hlâ mê mơngế tro tâ tâi tâng mâu tơdroăng châi troăng hiâm ki rơhêng vâ tối mâu ngế ki ai tơdroăng châi tung châ mê thế troh khăm vâ pơlât tiô kô tơdroăng châi. Ƀă ai môi tơdroăng kuăn pơlê hmiân tuăn cho mâu ngế ki châi ôh tá râ mê ăm pơlât a hngêi, bu mot pơlât tung hngêi pơkeăng mâu ngế râ krâ kơvâ ƀă râ ó, ƀă mâu ngế ki kố mê ki hên cho ai tơdroăng châi tung châ”.

Sap apoăng hơnăm 2023 troh hâi lơ 16/5, lâp kong pơlê Dak Lak châ hlo 570 ngế tro tâ COVID-19. Bu riân 7 hâi hiăng hluâ, Dak Lak hiăng châ hlo 252 ngế ƀă 1 ngế hlâ. Tiô pôa Hoàng Hải Phúc, Kăn phŏ pơkuâ Tíu xiâm mơdât pơreăng a kong pơlê Dak Lak, kơxô̆ mơngế tro tâ COVID-19 tâk hên klêi kơ’nâi roh leh 30/4 – 1/5 kố nah. Nôkố tâi tâng kuăn pơlê hiăng lôi tơdroăng ki hmâ pâng ngiâ môh ƀă xếo kŏng ƀă têa pơkeăng tíu tơdjuôm xua mê tơ’lêi pơreăng tâ tú hên ó tâ.

“Ngin hiăng tối tơbleăng ăm Khu pơkuâ ngăn pơkeăng ƀă khăm pơlât xuân môi tiah Vi ƀan kong pơlê ai hnê mơhno ki má môi cho thăm pơtâng tối vâ kuăn pơlê hlê plĕng troăng pêi 2K, pơtâng tối vâ kuăn pơlê môi tuăn tơdroăng pâk pơkeăng vaccine ki ngin dế pêi pro. Nôkố tâi tâng mâu tơring ai ngế tro tâ COVID xuân u ối kơpong klâ kơtăn, xuân ối rak tíu hbrâ mơdât pơreăng. Drêng châi râ mê nếo pơto troh a Hngêi pơkeăng kân kơpong cho tíu pơlât ki má mơ’nui, ƀă mâu hngêi pơkeăng xuân hbrâ pơlât mâu ngế tro tâ pơreăng COVID ôh tá râ’’.

Xuân tiô tơbleăng dêi Tíu xiâm mơdât pơreăng CDC kong pơlê Dak Lak, tung kong pơlê nếo châ hlo môi ngế hlâ xua COVID-19. Ngế tro tâ pơreăng 56 hơnăm, ối a tôh kơphô̆ 4, pơlê kân Ƀuôn Trấp, tơring Krông Ana, kong pơlê Dak Lak. Ngế tro tâ pơreăng châi sap ing hâi lơ 12/5 tung châ ai tơdroăng châi, châi kơkốu, châi kliâm ƀă nŭm nheăn.

Hdrối mê, tung khế 4 pơla kố nah, klêi kơ’nâi châ hlo 8 ngế hok tro yương tĭnh ƀă SARS-CoV-2, kơvâ ngăn pơkeăng ƀă khăm pơlât kong pơlê Dak Lak hiăng pêi pro tơdroăng test COVID-19 ăm mâu hok tro hngêi trung râ má péa Trưng Vương, bêng Thành Công, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột. Mê klêi kơ’nâi test, châ hlo tơ’nôm 7 ngế yương tĭnh ƀă virus SARS-CoV-2. Drêng ai pơreăng xông tâ tú ó dêi COVID-19 drêng kơxô̆ mơngế tro tâ pơreăng tâk hên, kơvâ ngăn pơkeăng ƀă khăm pơlât pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak hiăng tơbleăng ăm khu râ kăn pơkuâ mâu râ ‘na pơkâ hbrâ mơdât pơreăng COVID-19. Tơdrêng amê thăm pơtâng tối troh kuăn pơlê vâ mơdêk hlê plĕng rak ngăn ivá châ chăn ăm dêi tơná ƀă pơlê pơla.